Przejęcie środka trwałego przez wierzyciela – sposób księgowania
Zgodnie z art. 453 Kc, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. W myśl natomiast stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie rozrachunków z kontrahentami, w razie uregulowania rozrachunków w walucie polskiej z tytułu transakcji zakupu–sprzedaży w dobrach lub usługach, nabywca przekazuje sprzedawcy składnik majątkowy (inny niż przedmiot transakcji) lub świadczy na jego rzecz usługę. Nabywca wyłącza (wyksięgowuje) z ksiąg rachunkowych zobowiązanie wobec sprzedawcy, a także przekazane sprzedawcy dobro. Ujmuje także przychód z tytułu sprzedaży dobra lub wykonanej na rzecz sprzedawcy usługi. Z kolei sprzedawca wyłącza (wyksięgowuje) z ksiąg rachunkowych należność od nabywcy i ujmuje w księgach rachunkowych transakcję nabycia nowego dobra lub usługi.
Ew. różnica między wartością rozrachunków a wartością przekazanego dobra lub wykonanej usługi jest zazwyczaj wyrównywana przez jednego z kontrahentów w środkach pieniężnych.
W razie wystąpienia transakcji spełniającej warunki zamiany składnika aktywów niepieniężnych na inny składnik aktywów niepieniężnych lub usługę przedsiębiorstwo powinno kierować się postanowieniami stanowiska Komitetu w sprawie ujęcia transakcji zamiany składnika aktywów niepieniężnych na inny składnik aktywów niepieniężnych.
Uregulowanie w dobrach lub w usługach rozrachunków wyrażonych w walutach obcych z tytułu transakcji zakupu–sprzedaży nie powoduje powstania różnic kursowych. Firma przelicza na złote uregulowanie należności lub zobowiązania w walucie obcej po kursie, po którym przeliczyła należność lub zobowiązanie na moment ich początkowego ujęcia w księgach rachunkowych.
Operacje gospodarcze związane z przejęciem środka trwałego przez wierzyciela wymagają następujących zapisów w księgach rachunkowych dłużnika (nabywcy towarów lub usług):
1. Zakup towarów lub usług
Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”
Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne – VAT”
Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”
oraz rozliczenie zakupu
Wn konto 31 „Materiały” lub 33 „Towary”, lub 40 „Koszty według rodzajów” (zużycie materiałów, usługi obce) bądź odpowiednie konto zespołu 5
Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”
2. Sprzedaż środka trwałego na rzecz wierzyciela
- wystawienie faktury z tytułu sprzedaży środka trwałego
Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”
Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne – VAT”
Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”
- wyksięgowanie środka trwałego w związku z jego zbyciem
Wn konto 07 „Odpisy umorzeniowe środków trwałych” (wartość dotychczasowego umorzenia)
Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne” (wartość nieumorzona)
Ma konto 01 „Środki trwałe” (wartość początkowa)
3. Wyrównanie środkami pieniężnymi ew. różnicy między wartością rozrachunków a wartością otrzymanego dobra lub usługi
Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”
Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”
oraz
Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”
Ma konto 13 „Rachunki i kredyty bankowe”
lub
Wn konto 13 „Rachunki i kredyty bankowe”
Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.
Operacje gospodarcze związane z przejęciem środka trwałego przez wierzyciela wymagają następujących zapisów w księgach rachunkowych wierzyciela (sprzedawcy towarów lub usług):
1. Sprzedaż towarów lub usług
Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”
Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne – VAT”
Ma konto 70-0 „Sprzedaż produktów” lub 73-0 „Sprzedaż towarów”, lub 74-0 „Sprzedaż materiałów”
2. Wydanie towarów, materiałów z magazynu
Wn konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”
Wn konto 74-1 „Wartość sprzedanych materiałów”
Ma konto 31 „Materiały”
Ma konto 33 „Towary”
3. Zakup środka trwałego przez wierzyciela
- otrzymanie faktury zakupu
Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”
Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne – VAT”
Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”
- przyjęcie środka trwałego do używania
Wn konto 01 „Środki trwałe” lub 08 „Środki trwałe w budowie”
Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”
4. Wyrównanie środkami pieniężnymi ew. różnicy między wartością rozrachunków a wartością przekazanego dobra lub wykonanej usługi
Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”
Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”
oraz
Wn konto 24 „Pozostałe rozrachunki”
Ma konto 13 „Rachunki i kredyty bankowe”
lub
Wn konto 13 „Rachunki i kredyty bankowe”
Ma konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”.
