Prezent dla pracownika to darowizna
Potwierdza to odpowiedź Ministerstwa Finansów z 5.12.2024 r. na zapytanie mediów (id 616911).
Wątpliwości w tym zakresie powstają w związku z szeroką definicją przychodów ze stosunku pracy, zawartą w art. 12 ust. 1 updof, i pojawiającymi się rozbieżnymi interpretacjami organów podatkowych.
Nie każde świadczenie na rzecz zatrudnionych jest przychodem z pracy
W myśl przywołanego przepisu za przychody ze stosunku pracy (i stosunków pokrewnych) uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, w tym m.in. świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, a także wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jednocześnie niektóre świadczenia otrzymane w ramach stosunku pracy mogą być zwolnione od PIT (na mocy art. 21 ust. 1 updof). Jak podkreślił resort finansów, nie można także wykluczyć, że określone świadczenia otrzymane od pracodawcy mogą stanowić:
- darowiznę (objętą podatkiem od spadków i darowizn, a przez to na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 updof wyłączoną z opodatkowania PIT) albo
- świadczenia, które – w związku z uwzględnieniem przesłanek wynikających z wyroku TK z 8.07.2014 r. (K 7/13) – nie są przychodem w rozumieniu updof.
Dlatego dla prawidłowej oceny, jakiego rodzaju świadczenie otrzymuje pracownik i (lub) członek jego rodziny, a w konsekwencji, jakie skutki podatkowe z tego wynikają, należy za każdym razem analizować charakter czynności, ich powtarzalność, ekwiwalentność. W danych okolicznościach istotne jest również, jakie są źródła finansowania przekazywanych rzeczy, określanych jako upominki czy prezenty – wyjaśniono w przywołanym piśmie resortu finansów.
KIS, która wydając interpretacje, każdą sprawę rozpatruje indywidualnie, dość jednolicie uznaje w ostatnim czasie drobne upominki rzeczowe przekazywane pracownikom z różnych okazji, za darowizny (tak np. pisma z 23.02.2024 r., 0114-KDIP3-2.4011.1141.2023.1.JK3, 14.02.2024 r., 0112-KDIL2-1.4011.39.2024.2.DJ, i 11.10.2022 r., 0113-KDIPT2-3.4011.599.2022.1.GG).
Ministerstwo zastrzegło przy tym, że świadczenia, które są związane z wykonywaniem obowiązków służbowych (np. zależą od zaangażowania pracowników), nie stanowią darowizn.
Pracownik nie zapłaci podatku
Objęcie prezentów dla pracowników podatkiem od spadków i darowizn nie jest równoznaczne z tym, że będą oni musieli zapłacić tę daninę. Ustawa z 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 596) przewiduje zwolnienia i wyłączenia z tego obowiązku. W przypadku darowizn od obcych (niepowiązanych rodzinnie) osób/podmiotów – gdy nabywca jest zaliczany do III grupy podatkowej – obowiązuje kwota wolna od podatku – 5733 zł. Limit ten dotyczy darowizn od jednej osoby. Przy obliczaniu, czy nie został przekroczony, wartość majątku ostatnio nabytego dolicza się do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok.
Wyłączenie z kosztów podatkowych
Ministerstwo stwierdziło też, że co do zasady wydatki na rzecz pracowników są kosztami uzyskania przychodów pracodawcy jako wydatki pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami. Jednak w przypadku zakwalifikowania danego świadczenia dla pracownika jako darowizny w myśl art. 888 Kc, zastosowanie ma wyłączenie z kosztów podatkowych, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 14 updop i art. 23 ust. 1 pkt 11 updof. Zgodnie z tymi przepisami nie uważa się za takie koszty darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju (z pewnymi wyjątkami niedotyczącymi poruszonego tematu), a więc m.in. darowizn na rzecz osób fizycznych.
Ministerstwo zapowiedziało też, że interpretacja KIS z 18.04.2024 r. (0114-KDIP2-1.4010.57.2024.4.DK) wyrażająca odmienny pogląd – że wydatki na upominki dla pracowników m.in. z okazji Dnia Kobiet, świąt Bożego Narodzenia, mikołajek, narodzin dziecka, ślubu, jubileuszu stażu pracy, odejścia na emeryturę, przekazywane jako forma gratulacji, uznania, uczczenia powszechnie przyjętego święta, mogą stanowić koszty podatkowe – zostanie zweryfikowana przez Szefa KAS.
Upominki z zfśs
Opisane zasady dotyczą świadczeń finansowanych ze środków obrotowych firmy. Jeżeli np. paczki świąteczne są przekazywane w ramach działalności socjalnej pracodawcy i finansowane ze środków zfśs, to stanowią przychód z pracy objęty zwolnieniem od PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 updof, o ile ich wartość nie przekracza 1000 zł w roku podatkowym.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
