Prawo do wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego po wymaganym okresie wyczekiwania

Tak, ale dopiero po wymaganym 30-dniowym okresie wyczekiwania, tj. od 9.12.2020.

Pracownik, jako podlegający ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo, nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Tak stanowi art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej. Należy dodać, że zgodnie z art. 4 ust. 2 tej ustawy do aktualnego ubezpieczenia chorobowego zalicza się również okresy poprzedniego (poprzednich) ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Jeżeli pracownik spełnia te warunki, wówczas nabywa prawo do wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego od pierwszego dnia trwania aktualnego ubezpieczenia chorobowego.

Należy dodać, że istnieją jeszcze inne przesłanki do wypłaty świadczeń z tytułu choroby bez okresu wyczekiwania (wskazane w art. 4 ust. 3 ustawy zasiłkowej), nazywane często ustawowymi wyjątkami od zasady okresu wyczekiwania. Świadczenia z tytułu choroby należą się od pierwszego dnia trwania ubezpieczenia chorobowego:

• absolwentom szkół lub uczelni bądź osobom, które zakończyły kształcenie w szkole doktorskiej, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów, lub zakończenia kształcenia w szkole doktorskiej,
• jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do lub z pracy,
• ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
• posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji,
• funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy przyjęli propozycję pracy na podstawie art. 165 ust. 7 i art. 167 ust. 2 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej i stali się pracownikami w jednostkach organizacyjnych KAS.

W wyjątkach tych nie zostały wymienione okresy pozostawania zarejestrowanym jako osoba bezrobotna, ponieważ od czasu reformy systemu ubezpieczeń społecznych, tj. od 1.01.1999, te osoby nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, bez względu na to, czy są uprawnione do zasiłku dla bezrobotnych, czy nie. Okres pozostawania osobą bezrobotną nie może zatem zostać zaliczony do okresu ubezpieczenia chorobowego.

W rozpatrywanym przypadku ostatni okres ubezpieczenia chorobowego, przed aktualnym zatrudnieniem od 9.11.2020, zakończył się 31.03.2020, zatem przerwa pomiędzy poprzednim a aktualnym ubezpieczeniem trwała powyżej 30 dni. Nie można było zatem ustalić prawa do wynagrodzenia za czas choroby za okres od 1.12.2020 do 11.12.2020 bez zastosowania okresu wyczekiwania, chyba że wystąpił choć jeden ze wskazanych wyżej wyjątków uprawniających do tego świadczenia od pierwszego dnia trwania ubezpieczenia. Zważając na wiek pracownika (52 lata), wydaje się, że możliwe jest u niego wystąpienie wyjątku dotyczącego wcześniejszego obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego trwającego łącznie ponad 10 lat przed i po 31.12.1998. Do czasu wyjaśnienia tej sprawy z pracownikiem i złożenia przez niego odpowiednich dokumentów potwierdzających te okresy należało zastosować okres wyczekiwania 30 dni. Oznacza to, że z tytułu zatrudnienia od 9.11.2020 prawo do świadczeń z tytułu choroby pracownik nabył za okres od 9.12.2020 do 11.12.2020.

Jak wynika z pytania, wcześniej w 2020 pracownik nie chorował, zatem na podstawie art. 92 Kp przysługuje mu wynagrodzenie za czas choroby. Należy dodać, że do limitu wypłaty wynagrodzenia za czas choroby przysługującego w danym roku kalendarzowym (14/33 dni) nie wlicza się okresu niezdolności do pracy przypadającego na okres wyczekiwania. Wypłacone wynagrodzenie za czas choroby za okres od 9.12.2020 do 11.12.2020 jest więc pierwszym 3-dniowym okresem z limitu 14 dni przysługujących pracownikowi w 2020. Przypomnijmy, że pracownik ma 56 lat.

Ponieważ pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w drugim miesiącu trwania ubezpieczenia chorobowego (od 1.12.2020), a pierwszy miesiąc zatrudnienia był niepełny (od 9.11.2020), zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy zasiłkowej podstawę wymiaru wynagrodzenia za czas choroby za okres od 9.12.2020 do 11.12.2020 stanowi wynagrodzenie pracownika za pełny kalendarzowy miesiąc trwania ubezpieczenia chorobowego, tj. za grudzień 2020, po uzupełnieniu.

W tym przypadku należy pamiętać, że gdy pracownik otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie, uzupełnienie tego wynagrodzenia polega na przyjęciu do podstawy wymiaru przychodu określonego w umowie o pracę lub w innym akcie nawiązującym stosunek pracy, po pomniejszeniu o pełną kwotę składek na ubezpieczenie chorobowe, (tj. 13,71%) z tego przychodu, pomimo że jego faktyczny przychód w tym miesiącu był niższy z uwagi na nieprzepracowanie całości miesiąca w związku z chorobą. W tym konkretnym przypadku podstawa wymiaru wynagrodzenia za czas choroby wynosi 4832,24 zł i została obliczona następująco:

5600 zł × 13,71% = 767,76 zł,

5600 zł – 767,76 zł = 4832,24 zł.