Wypłacanie różnicy w PIT po 10 stycznia a naruszenie obowiązku terminowej wypłaty wynagrodzenia
[1] DzU poz. 28.
[2] Regulacje rozporządzenia zostały przeniesione do ustawy z 27.01.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin (aktualnie oczekuje na rozpatrzenie przez Senat).
Rozporządzenie MF z 7.01.2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych[1] ma zastosowanie do przychodów osiągniętych w 2022 r. w wysokości do 12 800 zł/mies., ze źródeł przychodów wskazanych w § 1 ust. 1 rozporządzenia[2].
Płatnik oblicza zaliczkę na PIT według „nowych” zasad, wynikających z tzw. Polskiego Ładu (obowiązujących od 2022 r.) oraz „starych”, sprzed 2022 r. Następnie porównuje, która zaliczka jest mniejsza. Jeśli zaliczki według „starych” zasad są większe, nie stosuje się rozporządzenia. W przeciwnym razie rozporządzenie ma zastosowanie i płatnik pobiera zaliczki w mniejszej wysokości (według starych zasad), co automatycznie wpływa na wysokość wypłacanego wynagrodzenia netto.
Jeżeli w styczniu 2022 r. płatnik pobrał zbyt wysoką zaliczkę, bo nie zastosował przepisów rozporządzenia i nie przekazał jej jeszcze na rachunek US, to zgodnie z § 4 rozporządzenia niezwłocznie zwraca tę nadwyżkę podatnikowi. Termin „niezwłocznie” nie jest precyzyjnie określony i przyjmuje się, że oznacza „bez zbędnej zwłoki”, „w najszybszym możliwym terminie”. Termin „niezwłocznie” pojawia się w art. 455 Kc i w orzecznictwie przyjmuje się, że oznacza termin realny, uwzględniający okoliczności miejsca i czasu. Każdą sytuację należy rozpatrywać indywidualnie.
Wskazane w pytaniu okoliczności (nagła zmiana legislacyjna i niedostosowanie programów płacowych) mają oczywiste znaczenie przy określeniu „niezwłoczności”. Płatnik powinien dokonać zwrotu podatnikowi „nadwyżki” zaliczki zgodnie z § 4 rozporządzenia, co nie oznacza, że zwrot musi nastąpić do 10. następnego miesiąca, jak w przypadku wypłaty wynagrodzenia netto.
Rozporządzenie wprowadziło obowiązek zwrotu nadwyżki zaliczki pobranej w styczniu 2022 r., ale zwrot nie może zostać uznany za wypłatę wynagrodzenia netto po terminie. Takie stanowisko prezentowali również eksperci Ministerstwa Finansów i KAS podczas live chatów, dotyczących rozwiązań Polskiego Ładu. W przypadku zwrotu zaliczki w styczniu nie można więc uznać, że jej zwrot po 10 stycznia będzie traktowany jako naruszenie obowiązków płatnika w zakresie terminowego wypłacania wynagrodzenia.
Ten zapis rozporządzenia dotyczy zaliczki pobranej od wynagrodzenia wypłaconego w styczniu. Inaczej sytuacja przedstawia się, jeśli chodzi o kolejne miesiące, gdy nie ma już zastosowania § 4 rozporządzenia, a zamiast zwrotu zaliczki powiększa się o nią wynagrodzenie netto podczas wyliczania wynagrodzenia. Wtedy nie ma już mowy o konieczności „niezwłocznego” zwrotu zaliczki, ale w kolejnych miesiącach „nadwyżka” powinna być wypłacana razem z wynagrodzeniem, wyliczonym zgodnie z zasadami rozporządzenia. Należy przy tym kierować się zasadą zawartą w Kp.
Zgodnie z art. 85 § 2 Kp wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się „z dołu”, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Wypłacenie części wynagrodzenia netto po tym terminie powinno być traktowane jako naruszenie ww. przepisu, dotyczącego terminowej wypłaty wynagrodzeń.
Podsumowując: zwrot zaliczki podatnikowi po 10 stycznia w przypadku jej potrącenia z wynagrodzenia styczniowego nie będzie stanowił naruszenia przepisu o terminowej wypłacie wynagrodzeń, ale już niepozostawienie „nadwyżki” podatku PIT do dyspozycji pracownika w kolejnych miesiącach (a więc nieprzekazanie wynagrodzenia netto w wysokości wyliczonej zgodnie z zasadami rozporządzenia) może być uznane - w świetle obecnych przepisów - za naruszenie art. 85 § 2 Kp.
Stan prawny zmieni się po wejściu w życie ustawy z 24.02.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a także ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin (oczekującej na podpis Prezydenta), która ma być stosowana począwszy od zaliczek za luty. Nadwyżek zaliczek od lutego 2022 r., obliczonych zgodnie z nowym art. 53a ust. 1 updof, płatnik nie pobiera i nie wpłaca do US, więc stanowią one część wynagrodzenia netto przekazanego podatnikowi za dany miesiąc. Wynagrodzenie należy zaś przekazywać w terminach wskazanych w Kp. W przypadku gdy płatnik pobrał zaliczkę na PIT w części odpowiadającej nadwyżce obliczonej zgodnie z art. 53a ust. 1 updof (w tym przepisie mowa zaś o zaliczkach za miesiące od lutego do grudnia 2022 r.) i nie przekazał tej zaliczki na rachunek US, musi niezwłocznie zwrócić tę nadwyżkę podatnikowi. Co istotne, ustawa odnosi się także do zaliczki niepobranej za styczeń 2022 r., której termin pobrania został przedłużony na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 50 Op (a więc na mocy rozporządzenia MF z 07.01.2022 r.). Do tej niepobranej zaliczki należy stosować przepisy odnoszące się do jej późniejszego poboru w miesiącach, w których wystąpi "różnica ujemna". Nie wydaje się jednak, aby wpływało to na uznanie zwrotu pobranej zaliczki za styczeń za wypłatę wynagrodzenia po terminie.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
miesięcznika rachunkowość
Księgowych w Polsce
09.12.2024 | Ceny transferowe pod ostrzałem! Jak się przygotować na kontrolę w 2024 roku | SKwP Gdańsk, SKwP Gorzów Wielkopolski, SKwP Suwałki |
09.12.2024 | CIT estoński – ważne informacje dla zamykających rok 2024 i wybierających ECIT od 2025 roku | SKwP Kraków |
09.12.2024 | JPK_KR_PD i JPK_ST_KR – czy tylko zwiększenie zakresu informacyjnego, czy zmiana sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych i ewidencji | SKwP Warszawa |
09.12.2024 | Ochrona sygnalistów w aspekcie praktycznym – nowe obowiązki pracodawców. – 8 godzin dydaktycznych | SKwP Warszawa |
09.12.2024 | Podatek VAT w 2025 roku – zmiany i bieżące problemy | SKwP Warszawa |
09.12.2024 | Trudne przypadki w naliczaniu płac, jak sobie z nimi radzić w praktyce | SKwP Warszawa |
09.12.2024 | Bilans 2024 – przygotowanie do zamknięcia roku w aspekcie rachunkowym i podatkowym | SKwP Poznań |
Przetwarzanie i przechowywanie danych księgowych w chmurze
W dobie cyfryzacji procesów ekonomicznych powszechne jest wykorzystywanie technologii informatycznych. Po doświadczeniach związanych z pandemią COVID-19 praca w trybie zdalnym stała się bardziej powszechna, co spowodowało konieczność zapewnienia dostępu do systemów finansowo-księgowych za pośrednictwem internetu. W efekcie popularność zyskują rozwiązania oparte na przechowywaniu i przetwarzaniu danych księgowych w chmurze obliczeniowej (cloud accounting).
Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju według standardów ESRS (cz. IV) – standard środowiskowy ESRS E1 Zmiana klimatu
Porozumienie paryskie zawiera plan działań, którego celem jest:
- ograniczenie globalnego ocieplenia znacznie poniżej 2°C, a docelowo do 1,5°C względem epoki przedprzemysłowej w celu ograniczenia ryzyk i szkód wywołanych przez zmiany klimatu,
- adaptacja i ograniczenie skutków zmian klimatu oraz wzmocnienie odporności i niskoemisyjnego rozwoju,
- zapewnienie zgodności działań sektora finansowego z celami klimatycznymi.
Omawiając wymagane ujawnienia w zakresie zmiany klimatu, należy wyjaśnić używane w ESRS E1 pojęcia, takie jak:
- „neutralność emisyjna (klimatyczna)” – docelowy stan równowagi między emisjami gazów cieplarnianych a pochłanianiem ich z atmosfery; oznacza radykalne ograniczenie obecnego poziomu emisji gazów cieplarnianych; celem działań UE jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r.;
Obowiązki członka zarządu w przypadku niewypłacalności spółki z o.o.
Wydarzenia polityczno-ekonomiczne XXI w. (światowy kryzys finansowy w latach 2008–2011, opuszczenie UE przez Wielką Brytanię, pandemia COVID-19, napaść Rosji na Ukrainę, wojna w Izraelu) miały i nadal mają wpływ na światową i polską gospodarkę oraz kondycję finansową polskich przedsiębiorstw. W konsekwencji sytuacji kryzysowych coraz więcej przedsiębiorców jest narażonych na wystąpienie niewypłacalności oraz wszczęcie postępowania upadłościowego, którego procedurę reguluje ustawa z 28.02.2003 r. – Prawo upadłościowe (tekst jedn. DzU z 2022 r. poz. 1520, dalej Pu). Jej przepisy dotyczą przedsiębiorców w rozumieniu Kc, w tym spółek z o.o., także tych nieprowadzących działalności gospodarczej (art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 Pu).
Trzeba podkreślić, że postępowanie w sprawie wniosku o ogłoszenie upadłości służy ocenie wystąpienia stanu niewypłacalności spółki, natomiast właściwe postępowanie upadłościowe ma na celu likwidację przedsiębiorstwa oraz zaspokojenie wierzycieli w jak największym stopniu.
Rozliczenie delegacji (cz. IV) – czas pracy w podróży służbowej
Czas podróży służbowej wykraczający poza rozkładowe godziny czasu pracy wlicza się do czasu pracy pracownika jedynie w zakresie, w którym jest poświęcony bezpośrednio na pracę (realizację zleconego przez pracodawcę zadania służbowego). Czas przejazdu poza godzinami pracy zwykle więc nie będzie do niego wliczany, chyba że w konkretnej sytuacji sam przejazd zostanie połączony z wykonywaniem pracy.
Jak wskazał SN w ...
Rozliczenie księgowe ubezpieczenia OC po sprzedaży samochodu
Czy składkę opłaconą za ten okres należy zaliczyć do kosztów bilansowych jednorazowo, czy nadal rozliczać w czasie?
Zgodnie z art. 31 ustawy z 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 2500) w momencie sprzedaży samochodu na nabywcę przechodzą również prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia OC.
Przeznaczenie zysku na kapitał rezerwowy w celach inwestycyjnych – skutki księgowe i podatkowe
Jak zaksięgować zakup ww. środka trwałego i jak powinny być ustalane odpisy amortyzacyjne? Czy będą one kosztem uzyskania przychodów w CIT? Czy odpisy te nie powinny pomniejszać kapitału rezerwowego?
Zgodnie z uchwałą zgromadzenia wspólników o podziale zysku można go przeznaczyć na kapitał rezerwowy lub zapasowy. Ogólne zasady ujmowania kapitałów własnych określa art. 36 uor.
Ewidencja naliczonych kar umownych
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g uor kary umowne zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych. Naliczenie kar na podstawie noty księgowej (obciążeniowej) trzeba by więc ująć następująco:
Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” lub konto 24 „Pozostałe rozrachunki”,
Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.
Wyznaczenie okresów amortyzacji środków trwałych w spółce powołanej na oznaczony czas – opinia z badania
Czy w tej sytuacji mogę wydać opinię bez zastrzeżeń?
Zgodnie z art. 32 ust. 1–4 uor odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie – nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego bądź przeznaczenia go do likwidacji...
Przejęcie przez podatnika estońskiego CIT spółki rozliczającej się na zasadach ogólnych
Czy przejęcie innej spółki (której wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne) będzie skutkować utratą prawa do estońskiego CIT? Jeśli nie, to jakie skutki na gruncie tego podatku wiążą się z taką transakcją? Czy trzeba będzie rozliczyć podatek od dochodu z przekształcenia?
Inaczej byłoby w przypadku połączenia spółek przez utworzenie nowej spółki. Nowo powstała spółka nie byłaby uprawniona do ...