Podział zysku w spółce z o.o. – księgowania

Podział wyniku finansowego może nastąpić dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego (sf) przez organ zatwierdzający.

Jeżeli roczne sf podlega badaniu, to przed jego zatwierdzeniem biegły rewident musi wyrazić opinię o sprawozdaniu. Opinia może być bez zastrzeżeń, z zastrzeżeniami lub negatywna. Niespełnienie warunku poddania sf badaniu, gdy taki obowiązek istnieje, lub wyrażenie przez biegłego opinii negatywnej powoduje, że podział wyniku jest nieważny z mocy prawa (art. 53 ust. 3 i ust. 4 uor).

Organ zatwierdzający

Organ zatwierdzający, to organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do zatwierdzania sf jednostki.

Roczne sf jednostki podlega zatwierdzeniu nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Jeśli rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, powinno to nastąpić do 30 czerwca.

Decyzja o podziale wyniku finansowego i przeznaczeniu go np. na wypłatę dywidendy jest podejmowana w formie uchwały.

Wypłata dywidendy a podatek dochodowy

Jeżeli dywidenda wypłacana jest przez spółkę kapitałową (z o.o., akcyjną) lub ska osobie fizycznej (mającej miejsce zamieszkania w Polsce), to stanowi ona (dla tej osoby) przychód z kapitałów pieniężnych (art. 17 ust. 1 pkt 4 updof). Przychód ten powstaje w dacie otrzymania dywidendy lub postawienia jej do dyspozycji osobie uprawnionej (wspólnikowi). Dywidenda opodatkowana jest 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym (PIT), a więc bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania (art. 30a ust. 1 pkt 4 oraz ust. 6 updof).

Jeżeli dywidendę otrzymuje zagraniczna osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w państwie, z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania (upo), to do opodatkowania stosuje się w pierwszej kolejności postanowienia tej umowy. Jednak zastosowanie stawki podatku, wynikającej z właściwej upo, lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania w celach podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji (art. 30a ust. 2 updof).

Do obliczenia, pobrania oraz wpłacenia PIT od dywidendy zobowiązany jest płatnik (spółka wypłacająca dywidendę). Podatek należy wpłacić na rachunek US właściwego wg siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności spółki (jeśli spółka nie ma siedziby), w terminie do 20. dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym go pobrano. Do końca stycznia następnego roku (2018 – w odniesieniu do roku podatkowego 2017), a w przypadku zaprzestania działalności przez płatnika przed tym terminem spółka zobowiązana jest przesłać do US deklarację roczną o zryczałtowanym podatku dochodowym (PIT-8AR, art. 42 ust. 1a updof).

Przychodu z otrzymanej dywidendy osoba fizyczna nie wykazuje w rocznym zeznaniu podatkowym (z uwagi na opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem i jego rozliczenie przez płatnika).

Jeśli dywidenda wypłacana jest na rzecz osób prawnych (mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski), to podatek wynosi 19% uzyskanego przychodu. Ma on także formę ryczałtu, a więc ustala się go bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodów (art. 22 ust. 1 updop).

W przypadku dywidend wypłacanych zagranicznym osobom prawnym, mającym siedzibę lub zarząd w państwie, z którym Polska zawarła upo, może mieć zastosowanie stawka podatku określona w tej umowie. Miejsce siedziby podatnika należy wówczas udokumentować certyfikatem rezydencji.

Do obliczenia, pobrania oraz wpłacenia podatku od dywidendy zobowiązany jest płatnik (spółka wypłacająca dywidendę). Pobrany podatek spółka powinna przekazać do US właściwego dla podatnika, w terminie do 7. dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym go pobrała. Informację o wysokości wypłaty i pobranego podatku spółka przekazuje do US w deklaracji CIT-6R do końca pierwszego miesiąca następnego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku (art. 26a updop). Z kolei wspólnikom otrzymującym dywidendę powinna przekazać informację CIT-7 w terminie do 7. dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym pobrano podatek.

Jeżeli wspólnik (osoba prawna) uprawniony do dywidendy złoży oświadczenie CIT-5, że kwoty dywidendy oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach spółki przeznaczy na cele statutowe lub inne określone w art. 17 ust. 1 updop, to płatnik (spółka wypłacająca) nie pobiera zryczałtowanego CIT. W takim przypadku podatnik (wspólnik będący osobą prawną) uprawniony do zwolnienia od podatku ma obowiązek złożyć spółce CIT-5 nie później niż w dniu dokonania wypłaty dywidendy.

Zwolnienie dywidendy z opodatkowania możliwe jest także na podstawie art. 22 ust. 4–6 updop.

Wypłata dywidendy w księgach rachunkowych

Pod datą zatwierdzenia sf (a więc już w księgach 2017) zysk netto (za 2016) należy przenieść na konto „Rozliczenie wyniku finansowego”:

Wn „Wynik finansowy”,

Ma „Rozliczenie wyniku finansowego”.

Przeznaczenie osiągniętego przez spółkę zysku na wypłatę dywidendy (na podstawie podjętej uchwały) można zaksięgować zapisem:

Wn „Rozliczenie wyniku finansowego”,

Ma „Pozostałe rozrachunki ze wspólnikami (akcjonariuszami)”,

– w analityce imienne konto wspólnika (akcjonariusza).

Z kolei zryczałtowany podatek dochodowy pomniejsza kwotę dywidendy należną wspólnikowi:

Wn „Pozostałe rozrachunki ze wspólnikami (akcjonariuszami)”,

– w analityce imienne konto wspólnika (akcjonariusza),

Ma „Rozrachunki publicznoprawne”,

– w analityce „Zryczałtowany podatek dochodowy”.

Wypłata dywidendy netto (po potrąceniu zryczałtowanego podatku dochodowego) ujmowana jest w księgach zapisem:

Wn „Pozostałe rozrachunki ze wspólnikami (akcjonariuszami)”,

– w analityce imienne konto wspólnika (akcjonariusza),

Ma „Rachunek bankowy”.

Przykład

Spółka z o.o. osiągnęła za 2016 zysk w wysokości 90 000 zł. Po zatwierdzeniu sf zwyczajne zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o przeznaczeniu zysku na wypłatę dywidendy 2 wspólnikom (osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania w Polsce) w stosunku do posiadanych udziałów, tj. 55% udziałowiec A i 45% udziałowiec B. Kwotę do wypłaty pomniejszono o zryczałtowany PIT.

Ewidencja księgowa:

1. Zatwierdzenie sf – przeniesienie zysku netto na konto „Rozliczenie wyniku finansowego”:

Wn „Wynik finansowy” 90 000

Ma „Rozliczenie wyniku finansowego” 90 000

2. Przeznaczenie osiągniętego przez spółkę zysku na wypłatę dywidendy (na podstawie podjętej uchwały):

Wn „Rozliczenie wyniku finansowego” 90 000

Ma „Pozostałe rozrachunki ze wspólnikami”

– w analityce

„Wspólnik A” 49 500

„Wspólnik B” 40 500

3. Potrącenie zryczałtowanego podatku dochodowego:

• wspólnik A: (49 500 zł × 19%) = 9 405 zł
• wspólnik B: (40 500 zł × 19%) = 7 695 zł

Wn „Pozostałe rozrachunki ze wspólnikami”

– w analityce

„Wspólnik A” 9 405

„Wspólnik B” 7 695

Ma „Rozrachunki publicznoprawne” 17 100

4. Wypłata dywidendy netto (po potrąceniu zryczałtowanego podatku dochodowego):

– wspólnik A: (49 500 zł – 9 405 zł) = 40 095 zł

– wspólnik B: (40 500 zł – 7 695 zł) = 32 805 zł

Wn „Pozostałe rozrachunki ze wspólnikami”

– w analityce

„Wspólnik A” 40 095

„Wspólnik B” 32 805

Ma „Rachunek bankowy” 72 900

5. Wpłata zryczałtowanego PIT do US:

Wn „Rozrachunki publicznoprawne” 17 100

Ma „Rachunek bankowy” 17 100