Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego pracownicy wcześniej pobierającej zasiłek chorobowy
Mamy problem z ustaleniem podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego. Czy w związku ze zmianą rodzaju zasiłku z chorobowego na macierzyński należy ją ustalić na nowo i przyjąć wynagrodzenie od stycznia 2020?
Podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego pracownicy w związku z urodzeniem dziecka w maju 2020 nie należy ustalać ponownie, bo w pobieraniu zasiłków nie było przerwy przekraczającej 3 mies. kalendarzowe.
Według art. 43 ustawy zasiłkowej podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 mies. kalendarzowe.
Od tej zasady jest jeden wyjątek, który zachodzi, gdy w przerwie w pobieraniu zasiłków nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy (pkt 313 Komentarza ZUS z 17.04.2019 do ustawy zasiłkowej, dalej Komentarz ZUS). Wówczas podstawę wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy lub w okresie 12 mies. poprzedzających tę niezdolność (art. 40 ustawy zasiłkowej).
Na ustaloną podstawę wymiaru zasiłku nie ma wpływu podwyższenie wynagrodzenia w okresie poprzedzającym powstanie prawa do zasiłku, niemające związku ze zmianą wymiaru czasu pracy, a będące skutkiem zmiany stanowiska pracy lub warunków wynagradzania ustalonych w umowie o pracę lub w innym akcie nawiązującym stosunek pracy (pkt 281 Komentarza ZUS).
Zmiana wynagrodzenia polegająca na jego podwyższeniu wpływa jednak na podwyższenie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.
Pracownik sprawował opiekę nad dzieckiem w kwietniu 2020. Do 31.10.2019 osiągał przychód w stałej miesięcznej wysokości 3600 zł, a od 1.11.2019 otrzymał awans i podwyżkę wynagrodzenia – jego przychód wynosi 4200 zł.
- Wynagrodzenie za okres od kwietnia do października 2019 wynosi łącznie 21 745,08 zł (3106,44 zł × 7 mies.).
- Wynagrodzenie za okres od listopada 2019 do marca 2020 wynosi łącznie 18 120,90 zł (3624,18 zł × 5 mies.).
- Wynagrodzenie za okres od kwietnia 2019 do marca 2020 wynosi łącznie 39 865,98 zł (21745,08 zł + 18120,90 zł).
- Przeciętne miesięczne wynagrodzenie to 3322,17 zł (39 865,98 zł : 12 mies.).
- Podstawa wymiaru zasiłku opiekuńczego wynosi 3322,17 zł.
| Rok | Miesiąc | Przychód (zł) | Składka (13,71%) | Wynagrodzenie (zł) |
| 2019 | ||||
| kwiecień | 3600 | 493,56 | 3106,44 | |
| maj | ||||
| czerwiec | ||||
| lipiec | ||||
| sierpień | ||||
| wrzesień | ||||
| październik | ||||
| listopad | 4200 | 575,82 | 3624,18 | |
| grudzień | ||||
| 2020 | styczeń | |||
| luty | ||||
| marzec | ||||
| Razem: | × | × | × | 39 865,98 |
W związku z podaną wyżej zasadą w rozpatrywanym przypadku podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla pracownicy, która urodziła dziecko w maju 2020, stanowi zatem podstawa wymiaru ustalona dla zasiłku chorobowego przysługującego od listopada 2019 do lutego 2020, ponieważ w pobieraniu tych świadczeń przerwa nie przekracza 3 mies. kalendarzowych.
Zasiłek macierzyński należy zatem obliczyć z uwzględnieniem przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres od listopada 2018 do października 2019, wynoszącego 3106,44 zł (3600 zł × 13,71% = 493,56 zł; 3600 zł – 493,56 zł = 3106,44 zł).
Do tak ustalonego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia należy dodać 1/12 sumy premii kwartalnych za cztery kwartały poprzedzające (III, II i I kwartał 2019, IV kwartał 2018).
Uwaga: gdyby od 1.01.2020 dla pracownicy został zmieniony wymiar czasu pracy, to do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego należałoby przyjąć przeciętne miesięczne wynagrodzenie po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. wypłacone za okres od stycznia do kwietnia 2020, oraz 1/3 premii kwartalnej wypłaconej za I kwartał 2020, tj. proporcjonalnie do pełnych kalendarzowych miesięcy w kwartale po zmianie wymiaru czasu pracy, ponieważ zmiana wymiaru czasu pracy nastąpiła w okresie czterech kwartałów poprzedzających powstanie niezdolności do pracy (pkt 293 Komentarza ZUS).
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
