Podnajem samochodu – odliczenie VAT i koszty amortyzacji

Brak obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu

Nie zawsze jednak prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu (oraz złożenie VAT-26) jest warunkiem korzystania z pełnego odliczenia od wydatków dotyczących pojazdów należących do drugiej grupy. Jak bowiem stanowi art. 86a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT, warunku tego nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do:

• odprzedaży,
• sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,
• oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze,

jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

Nie jest przy tym jasne, jak rozumieć warunek, aby – w przypadku samochodów wynajmowanych przez podatników – oddanie ich w odpłatne używanie stanowiło przedmiot działalności podatnika. W mojej ocenie w przypadku samochodów przeznaczonych wyłącznie do wynajmu/podnajmu warunek ten zawsze jest spełniony, również u tych podatników, u których wyłącznie do wynajmu/podnajmu przeznaczony jest tylko jeden samochód.

Takie też wydaje się być stanowisko organów podatkowych, bo w udzielanych wyjaśnieniach dopuszczają dokonywanie pełnego odliczenia – bez konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu – w takich przypadkach (zob. interpretacje IS w Łodzi z 3.11.2015 r., IPTPP3/4512-374/15-4/ALN, IS w Poznaniu z 3.02.2015 r., ILPP1/443-998/14-5/AS, KIS z 10.03.2021 r., 0114-KDIP4-2.4012.608.2020.2.AS).

Reasumując: uważam, że w przedstawionej sytuacji spółce przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT (a nie tylko w 50%) z faktur dokumentujących wydatki związane z podnajmowanym samochodem. Jedynym warunkiem jest, aby został on przeznaczony wyłącznie do podnajmu.

Odpisy amortyzacyjne

Na mocy art. 16 ust. 1 pkt 4 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej kwotę:

• 225 tys. zł – w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych bądź napędzanego wodorem w rozumieniu art. 2 pkt 15 tej ustawy,
• 150 tys. zł – w przypadku pozostałych samochodów osobowych.

Ograniczenia tego nie stosuje się jednak, jeżeli samochód został oddany przez podatnika do odpłatnego używania na podstawie umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze, a oddawanie w odpłatne używanie na podstawie takiej umowy stanowi przedmiot działalności podatnika (art. 16 ust. 5b updop).

Uważam, że można uznać, iż w przedstawionej sytuacji oddawanie samochodów w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu (podnajmu) stanowi przedmiot działalności gospodarczej spółki. Jeżeli więc samochód jest przedmiotem podatkowego leasingu finansowego (spółka jako korzystający dokonuje od niego – zgodnie z art. 17f updop – odpisów amortyzacyjnych), odpisy te może w całości zaliczać do kosztów podatkowych.

Opłaty leasingowe w przypadku leasingu operacyjnego

Inaczej byłoby natomiast, gdyby samochód był przedmiotem podatkowego leasingu operacyjnego (a więc gdyby kosztem uzyskania przychodów spółki były – zgodnie z art. 17b updop – określone w umowie leasingu opłaty). Miałby wówczas zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 49a updop wyłączający z kosztów podatkowych koszty dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze (z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu) w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy (w przypadku pojazdów elektrycznych i napędzanych wodorem kwota limitu wynosi 225 tys. zł – art. 16 ust. 5e updop). Nie ma bowiem wyłączenia stosowania tego ograniczenia, podobnego do określonego w art. 16 ust. 5b updop.