Podnajem auta niezarejestrowanego w Polsce obciążony akcyzą

Tak orzekł NSA w wyroku z 20.02.2019 (I GSK 1249/16).

Spółka zajmująca się produkcją wyposażenia łazienkowego planowała zawrzeć z podmiotem z Niemiec umowy najmu samochodów osobowych (nie chodziło przy tym o najem, o którym mowa w art. 28j ustawy o VAT, czyli krótkoterminowy wynajem środków transportu). Spółka zamierzała je podnajmować innym podmiotom krajowym. Tylko dany podnajemca miałby fizycznie korzystać z danego pojazdu. Spółka w trakcie trwania umowy podnajmu nie mogłaby nim dysponować. Umowy miały być zawierane na okres kilkuletni bądź na czas nieokreślony. Samochód miał być zarejestrowany i dopuszczony do ruchu w Niemczech. Najem samochodów osobowych nie był wskazany w KRS jako przedmiot działalności spółki.

We wniosku o interpretację przepisów podatkowych spółka zapytała, czy będzie na niej ciążył obowiązek rozliczenia akcyzy w związku z podnajmem. Podnosiła, że jest to podatek jednofazowy i konsumpcyjny, aby zatem została obciążona akcyzą, musiałaby działać jak konsument, tj. używać samochodów w sensie fizycznym na własne potrzeby lub wykorzystywać je do świadczenia usług w prowadzonej działalności. Podnajmując je, wyzbywa się możliwości ich fizycznego użytkowania na potrzeby własnej działalności, obejmującej produkcję wyposażenia łazienek.

NSA przypomniał, że na mocy art. 100 ust. 1 pkt 3 lit. b i art. 101 ust. 5 ustawy akcyzowej przedmiotem opodatkowania akcyzą jest pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu innych czynności (o których mowa w pkt 1 albo 2).

Jak czytamy w przywołanym wyroku, za sprzedaż samochodu osobowego, na potrzeby jego opodatkowania akcyzą, uznaje się jego (…) użycie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. (…) Zastosowana przez ustawodawcę niedokonana forma czasownika „użycie” wskazuje na szerokie określenie kręgu zdarzeń mieszczących się w zakresie art. 101 ust. 5 pkt 9 ustawy akcyzowej. (…) Tak rozumiane pojęcie „użycie” nie odnosi się, jak oczekuje tego spółka, wyłącznie do fizycznego dysponowania wyrobem przez spółkę. Nie jest bowiem istotne to, czy podmiot dokonujący czynności opodatkowanej akcyzą będzie „osobiście” korzystał z samochodów, czy też jako podmiot gospodarczy w jakikolwiek inny sposób nimi zadysponuje, np. poprzez zawarcie umowy podnajmu samochodu udostępni ten samochód podmiotowi trzeciemu do jego użytkowania (używania) na terytorium kraju.

(...) Tylko samochody osobowe przemieszczone na terytorium kraju, które nie będą poruszały się w kraju, tj. nie będą przeznaczone do ruchu drogowego, nie podlegają akcyzie. Może to mieć miejsce np. w przypadku sprowadzenia samochodu do kraju celem jego rozbiórki i sprzedaży części samochodowych lub sprowadzenia samochodu nieprzeznaczonego do rejestracji (i wobec tego używania) w kraju.

(…) A contrario rozumując, samochody osobowe, niezarejestrowane na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (a zarejestrowane w innym państwie), sprowadzone do kraju i używane w krajowym ruchu drogowym, podlegają, jako przedmiot „konsumpcji”, opodatkowaniu akcyzą z tytułu ich sprzedaży w rozumieniu art. 100 ust. 5 ustawy akcyzowej. (…) Czynność podnajmu samochodów stanowi więc ich użycie na cele działalności gospodarczej, wywiera ona bowiem skutek w zakresie działalności gospodarczej podatnika.

(…) Bez znaczenia jest, akcentowany przez skarżącą, ujęty w ewidencji działalności gospodarczej (KRS) przedmiot tej działalności, obejmujący produkcję wyposażenia łazienek, nie zaś najem i podnajem samochodów osobowych.