Zachowanie dziecka może pozbawić rodzica prawa do ulgi 4+

Umieszczenie w ośrodku wychowawczym

Zgodnie z art. 21 ust. 45 updof przy ustalaniu prawa do ulgi dla rodzin 4+ nie uwzględnia się dziecka, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Takimi instytucjami zapewniającymi całodobowe utrzymanie są domy pomocy społecznej, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, areszty śledcze, zakłady karne, szkoły wojskowe lub inne szkoły, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne utrzymanie.

Zatem jeśli w 2022 r. dziecko, na podstawie orzeczenia sądu, zostanie umieszczone w młodzieżowym ośrodku wychowawczym zapewniającym nieodpłatnie pełne utrzymanie, choćby na 1 dzień, dziecka tego nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do ulgi dla rodzin 4+.

Co za tym idzie, rodzice nie będą mogli skorzystać za 2022 r. ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 153 updof.

Warto zauważyć, że o ile ulgę dla rodzin 4+ traci się z tego powodu za cały rok podatkowy, to warunki korzystania z odliczenia na dzieci, o którym mowa w art. 27e updof, nie są już tak rygorystyczne.

Na podstawie art. 27e ust. 2c lit. 1 updof odliczenie na dzieci nie przysługuje, poczynając dopiero od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Z literalnego brzmienia art. 21 ust. 45 updof wynika, że przy ustalaniu prawa do ulgi 4+ nie uwzględnia się dziecka, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W orzecznictwie ukształtował się pogląd, że przepisy dotyczące ulg podatkowych, stanowiące wyjątek od zasady powszechności i równości opodatkowania, należy interpretować w sposób ścisły.

W art. 21 ust. 45 updof jest mowa wyłącznie o roku podatkowym, w którym dziecko zostało umieszczone, np. w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, a nie o roku podatkowym, w którym dziecko w takim ośrodku przebywało.

A więc zgodnie z literalnym brzmieniem tego przepisu istotne znaczenie ma, czy dziecko w roku podatkowym zostało umieszczone w ośrodku. Jeśli zostało umieszczone w latach poprzednich, nie powinno to – moim zdaniem – mieć znaczenia dla prawa do stosowania ulgi dla rodzin 4+.

Małżeństwo

Przesłanka utraty prawa do odliczenia na dzieci, o której mowa w art. 27f ust. 2c pkt 2 updof, jaką jest wstąpienie przez dziecko w związek małżeński, nie została wymieniowa w art. 21 updof jako pozbawiająca podatnika prawa do ulgi dla rodzin 4+.

Zatem, o ile dziecko nie wstąpiło w związek małżeński już 1.01.2022 r., uwzględnia się je przy ustalaniu prawa do ulgi dla rodzin 4+.

Co więcej, nawet gdyby dziecko wstąpiło w związek małżeński już 1.01.2022 r., ale nadal istniałby wobec niego obowiązek alimentacyjny rodziców (np. z tego powodu, że nadal uczyłoby się i małżonkowie nie byliby jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie), to wciąż należałoby je uwzględniać przy ustalaniu prawa do ulgi dla rodzin 4+.