Ulga na powrót – warunki zwolnienia od podatku

Przychody objęte zwolnieniem

Art. 21 ust. 1 pkt 152 updof wskazuje, że przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium RP, są objęte zwolnieniem od podatku – do wysokości 85 528 zł w roku podatkowym. Ulga ta obejmuje przychody pochodzące z następujących tytułów:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
• z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 updof,
• z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c, art. 30ca updof (podatek według skali, liniowy, 5% podatek od dochodów objętych ulgą IP Box) albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Wskazany limit (85 528 zł) jest przy tym wspólny dla kilku ulg, przysługujących na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152–154 (oprócz ulgi na powrót także dla ulgi dla młodych, rodzin 4+ oraz pracujących seniorów). Suma przychodów zwolnionych na mocy ww. przepisów nie może przekroczyć w roku podatkowym 85 528 zł (art. 21 ust. 44 updof).

Zwolnienie obejmuje przychody, które podatnik osiągnął w 4. kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym przeniósł miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego. Przy obliczaniu kwoty przychodów zwolnionych nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie updof, zwolnionych od PIT, oraz od których zaniechano poboru podatku na podstawie Op.

Kto jest uprawniony do ulgi

Z ulgi można skorzystać tylko raz. Zwolnienie ma zastosowanie do podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium RP po 31.12.2021 r., oraz do przychodów (dochodów) uzyskanych od 1.01.2022 r.

Przed zmianą miejsca zamieszkania na państwo inne niż Polska podatnik powinien przebywać na terytorium RP nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych. Następnie powinien mieć miejsce zamieszkania (a więc ośrodek interesów życiowych lub przebywać na właściwym terytorium przynajmniej 183 dni) za granicą nieprzerwanie przez 3 lata kalendarzowe oraz od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na Polskę, do dnia poprzedzającego dzień tej zmiany.

Zwolnienie przysługuje osobom posiadającym:

• obywatelstwo polskie,
• Kartę Polaka,
• obywatelstwo innego niż Polska państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do EOG albo Konfederacji Szwajcarskiej.

Ustawodawca wskazuje ponadto państwa, w których podatnik powinien zamieszkiwać, aby skorzystać ze zwolnienia. Są to: państwa członkowskie UE lub należące do EOG, Konfederacja Szwajcarska, Australia, Republika Chile, Państwo Izrael, Japonia, Kanada, Meksykańskie Stany Zjednoczone, Nowa Zelandia, Republika Korei, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub Stany Zjednoczone Ameryki.

Udokumentowanie pobytu

Przebywanie za granicą powinno być udokumentowane, jednak ustawodawca nie precyzuje, jakie dokumenty są niezbędne dla potwierdzenia miejsca pobytu. Zgodnie z updof podatnik powinien posiadać certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do skorzystania ze zwolnienia, przynajmniej przez 3 lata kalendarzowe. Do takich dokumentów zalicza się np. umowa o pracę albo umowa najmu mieszkania w państwie pobytu. Organ może zażądać od podatnika, aby dokumenty potwierdzające pobyt za granicą zostały przetłumaczone na język polski.

Oświadczenie podatnika, obowiązki płatnika

W przypadku osób uzyskujących przychody z pracy i ze zlecenia ulga może być uwzględniana przez płatnika przy poborze zaliczek na PIT. Aby płatnik mógł ją stosować, podatnik musi złożyć stosowne oświadczenie. Jego formę ogólnikowo reguluje art. 32 ust. 1g updof. W treści oświadczenia podatnik zwraca się do płatnika o niepobieranie zaliczek na podatek od przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 152 updof.

W oświadczeniu należy wskazać rok rozpoczęcia i zakończenia stosowania ulgi. Wynika to z tego, że podatnik może wskazać, od kiedy chce zastosować ulgę – od roku, w którym powrócił do kraju, czy od roku następnego. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia i zawiera klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Podatnik powinien czuwać nad tym, czy jest uprawniony do zastosowania zwolnienia, a więc zasadniczo, czy suma osiągniętych przez niego przychodów nie przekracza w roku podatkowym 85 528 zł. Z punktu widzenia płatnika istotna jest treść złożonego przez podatnika oświadczenia. Płatnik stosuje zwolnienie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie podatnika, i nie dłużej niż do upływu terminu wskazanego przez podatnika.

Podobnie w przypadku zaprzestania stosowania zwolnienia – podatnik powinien poinformować płatnika o zmianie okoliczności faktycznych wynikających z oświadczenia, a płatnik nie uwzględnia go najpóźniej od kolejnego miesiąca, następującego po tym, w którym uzyskał tę informację.