Niższy VAT na żywność, paliwa i energię

Zmiany w akcyzie, VAT i podatku od sprzedaży detalicznej

Wcześniejsza tarcza antyinflacyjna (ustawa z 9.12.2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, DzU poz. 2349, tzw. tarcza antyinflacyjna 1.0) obniżyła czasowo stawki akcyzy na energię elektryczną i niektóre paliwa silnikowe, zwolniła z tego podatku energię elektryczną wykorzystywaną przez gospodarstwa domowe, a także wyłączyła sprzedaż paliw z opodatkowania podatkiem od sprzedaży detalicznej (od 1.01.2022 do 31.05.2022 r.).

Z kolei MF rozporządzeniem z 17.12.2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (DzU poz. 2350) – w okresie od stycznia do końca marca 2022 r. – obniżył stawki VAT na:

• energię elektryczną – z 23 na 5%,
• gaz ziemny – z 23 na 8%,
• tzw. ciepło systemowe (ogrzewanie z kaloryferów) – z 23 do 8%.

Tarcza antyinflacyjna 2.0 przedłuża do końca lipca 2022 r. stosowanie 5% VAT stawki na prąd, redukuje do 5% stawkę VAT na ciepło i do 0% na gaz ziemny oraz wprowadza kolejne preferencje w VAT – dla paliw (obniżenie stawki z 23 do 8%), nawozów (stawka 0 zamiast 8%) i podstawowych artykułów żywnościowych (stawka 0 zamiast 5%).

Dalsze obniżki stawek VAT

Obniżona do 0% stawka VAT dotyczy w okresie od 1.02.2022 do 31.07.2022 r:

• towarów spożywczych wymienionych w poz. 1–18 zał. nr 10 do ustawy o VAT (objęte stawką 5%: mięso i ryby oraz przetwory z nich; produkty mleczarskie; warzywa, owoce i przetwory z nich; zboża, produkty przemysłu młynarskiego, przetwory ze zbóż i wyroby piekarnicze; niektóre napoje, np. zawierające co najmniej 20% soku owocowego lub warzywnego, napoje mleczne i tzw. mleka roślinne: Towary spożywcze objęte stawką 0% VAT od 1 lutego do 31 lipca 2022 r.),
• środków poprawiających właściwości gleby, stymulatorów wzrostu oraz podłoży do upraw, o których mowa w ustawie z 10.07.2007 r. o nawozach i nawożeniu, z wyłączeniem podłoży mineralnych,
• nawozów i środków ochrony roślin, zwykle przeznaczonych do wykorzystania w produkcji rolnej (poz. 10 zał. nr 3 do ustawy o VAT),
• ziemi ogrodniczej (poz. 12 zał. nr 3 do ustawy o VAT),
• gazu ziemnego (CN 2711 11 00 albo 2711 21 00).

Preferencyjnej zerowej stawki nie stosuje się przy tym do importu ww. towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej równowartości 150 euro (o których mowa w art. 138i ust. 1 ustawy o VAT).

Stawka VAT obniżona do 5% obowiązuje w ww. okresie na:

• energię elektryczną,
• energię cieplną.

Stawka VAT 8% obejmuje z kolei:

• benzyny silnikowe (CN 2710 12 45 lub 2710 12 49) oraz wyroby powstałe ze zmieszania ich z biokomponentami, spełniające wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach,
• oleje napędowe (CN 2710 19 43 i 2710 20 11) oraz wyroby powstałe ze zmieszania ich z biokomponentami, spełniające wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach,
• biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, spełniające wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach, przeznaczone do napędu silników spalinowych – bez względu na kod CN,
• przeznaczone do napędu silników spalinowych gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe (CN 2711, z wyłączeniem CN 2711 11 00 i 2711 21 00) oraz gazowe węglowodory alifatyczne (CN 2901), skroplone.

Obowiązki informacyjne

W okresie obowiązywania obniżki sprzedawcy ww. towarów mają obowiązek zamieszczenia przy kasie rejestrującej, w lokalu przedsiębiorstwa, w którym odbywa się ich sprzedaż, informacji – według wzoru udostępnionego przez MF w BIP – o obniżonej wysokości VAT. Również sprzedawcy gazu ziemnego, prądu i ciepła mają obowiązek przekazania takiej informacji nabywcom, dołączając ją do faktury (albo w formie odrębnego dokumentu, jeżeli faktura miałaby być wysłana później niż w ciągu 2 mies. od wejścia w życie ustawy).

Sprzedawcy detaliczni, którzy prowadzą ewidencję sprzedaży objętych obniżkami towarów przy użyciu kas rejestrujących, muszą dostosować kasy do tych zmian.

Wygaśnięcie WIS

Jak poinformowało MF w komunikacie z 26.01.2022 r., omawiana nowelizacja powoduje wygaśnięcie 1.02.2022 r. „Wiążących Informacji Stawkowych (WIS) wydanych dla towarów, objętych obniżką stawek VAT”. Nie wpływa jednak na klasyfikację towarów będących przedmiotem WIS według Nomenklatury scalonej (CN) – ta nie ulega zmianie.

Jak czytamy w komunikacje, Klasyfikacja według CN dla towarów objętych WIS, które wygasną 1.02.2022 r., pozostanie aktualna, pod warunkiem że opis, skład, charakter, zastosowanie tych towarów się nie zmienią. Jeśli podatnik wystąpi o wydanie nowej decyzji WIS dla towarów, dla których decyzja wygasła w związku ze zmianami stawek VAT (…), KIS dołoży wszelkich starań, aby wnioski były załatwiane nie później niż w ciągu miesiąca od ich wpływu.

Więcej na ten temat w artykule Jak ustalić wysokość VAT po zmianie stawki, Anna Mełgieś