Jak ryczałtowiec i jednoczesny wspólnik spółki komandytowej odlicza składki zdrowotne od podatku
Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą (DG), objętą ryczałtem ewidencjonowanym, płaci co miesiąc składkę zdrowotną od progresywnej podstawy wymiaru, uwarunkowanej wysokością przychodu z tej działalności w rozumieniu uzpd, wypracowanego od początku danego roku. Przychód ten pomniejsza o (art. 81 ust. 2fa, 2g i 2ga ustawy zdrowotnej):
- przychody nieopodatkowane PIT, inne niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 updof,
- przychody uzyskane w miesiącu, w którym spełniała warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej z art. 82 ust. 80–9b updof,
- składki społeczne zapłacone w danym roku kalendarzowym (z wyjątkiem opłaconych w miesiącu, w którym spełnia wymogi do zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej), jeśli nie zostały zaliczone do kosztów bądź odliczone od dochodu na mocy updof.
Jaka składka od ryczałtowca
Dopóki tak ustalony przychód nie przekroczy 60 tys. zł, przedsiębiorca płaci miesięcznie składkę zdrowotną – według stawki 9% – od podstawy wymiaru w wysokości 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (PMW), a gdy przekroczy 60 tys. zł i nie przekroczy 300 tys. zł – od 100% PMW, a po przekroczeniu 300 tys. zł – od 180% PMW (art. 81 ust. 2f ustawy zdrowotnej). Kwotowo ww. składki za poszczególne miesiące 2022 r. wynoszą odpowiednio: 335,94 zł (podstawa wymiaru 3732,62 zł), 559,89 zł (podstawa 6221,04 zł) i 1007,81 zł (podstawa 11 197,87 zł).
Alternatywnie ryczałtowiec może płacić comiesięczną składkę zdrowotną w stałej wysokości, ustaloną od przychodów osiągniętych w zeszłym roku kalendarzowym z DG wykonywanej przez cały ten okres, opodatkowanej PIT według skali, podatkiem liniowym (w tym objętych ulgą IP Box) bądź ryczałtem ewidencjonowanym, obniżonych o odprowadzone w poprzednim roku kalendarzowym składki społeczne, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów lub odliczone od dochodu zgodnie z updof (art. 81 ust. 2h ustawy zdrowotnej).
Ile na zdrowie płaci wspólnik spółki komandytowej
Spółka komandytowa jest podatnikiem CIT, mimo że nie ma osobowości prawnej. Wspólnik tej spółki będący osobą fizyczną nie osiąga zatem tytułem udziału w niej przychodów z DG, lecz przychody kapitałowe (z udziału w zyskach osób prawnych). Co miesiąc płaci – zgodnie z art. 81 ust. 2za ustawy zdrowotnej – składkę zdrowotną według stawki 9%, której podstawę wymiaru stanowi 100% PMW (tj. w wysokości 559,89 zł).
W myśl art. 82 ust. 2 ustawy zdrowotnej, gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego wymienionych w art. 66 ust. 1 ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na to ubezpieczenie jest opłacana od każdego przychodu odrębnie. Dlatego wskazany przedsiębiorca odprowadza co miesiąc dwie składki zdrowotne – jedną z DG opodatkowanej ryczałtem i drugą jako wspólnik spółki komandytowej. Tak się złożyło, że obie są w jednakowej wysokości.
Zasady odliczenia składki zdrowotnej
Od 1.07.2022 r. przedsiębiorca ryczałtowiec ma prawo pomniejszyć swój przychód o 50% składek zdrowotnych opłaconych w roku podatkowym na mocy ustawy zdrowotnej, z tytułu DG opodatkowanej ryczałtem, za siebie i ew. osoby współpracujące (art. 11 ust. 1a uzpd). Dodajmy, że pomniejszenia tego dokonuje wyłącznie w celu ustalenia podstawy opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym. Nie stosuje się go przy ustalaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Takie pomniejszenie nie przysługuje wspólnikowi spółki komandytowej.
Przedsiębiorca może więc co miesiąc odliczać od przychodu uzyskanego z podlegającej ryczałtowi DG 50% składki zdrowotnej płaconej za siebie z tej działalności, tj. 279,95 zł (zakładając, że do końca roku będzie płacił co miesiąc składkę zdrowotną w kwocie 559,89 zł). Nie wolno mu natomiast odliczać od przychodu osiągniętego z DG połowy składki zdrowotnej opłacanej z racji posiadania statusu wspólnika spółki komandytowej.
Przypomnijmy, że na mocy przepisów przejściowych tzw. Polskiego Ładu 2.0, począwszy od ryczałtu należnego za czerwiec 2022 lub za II kwartał 2022 r., zyskał on również możliwość odliczenia od przychodów objętych ryczałtem 50% składek zdrowotnych zapłaconych za siebie i ew. współpracowników w I połowie 2022 r. z racji indywidualnej DG (art. 25 ust. 5 ustawy z 9.06.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, DzU poz. 1265).
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych