Drobny przedsiębiorca może odliczać ulgę dla klasy średniej już przy zaliczkach na PIT
Renata Majewska
Prawnik, ekspert prawa pracy, specjalizuje się w obliczaniu wynagrodzeń w ujęciu praktycznym.
Autor kilkuset artykułów z dziedziny szeroko pojętego prawa pracy, szczególnie ustalania wynagrodzeń i dodatkowych świadczeń oraz kalkulacji płac dla pracowników sfery budżetowej.
Doświadczony wykładowca i szkoleniowiec, właściciel firmy szkoleniowej Biuro Kadr i Płac
Ulga dla klasy średniej to nowe odliczenie od dochodu, mające zrekompensować niektórym podatnikom opodatkowanym według skali niekorzystne zmiany wynikające z tzw. Polskiego Ładu, a głównie z likwidacji możliwości odliczania od PIT części składki zdrowotnej w kwocie 7,75% podstawy wymiaru. Zgodnie z art. 26 ust. 4a i 4b updof przysługuje osobom, które w trakcie roku kalendarzowego osiągnęły opodatkowane według skali przychody z pracy (ze stosunku pracy, służbowego, spółdzielczego stosunku pracy, z pracy nakładczej) i/lub z działalności gospodarczej – te ostatnie pomniejszone o koszty uzyskania przychodów (z wyłączeniem opłaconych w danym roku składek emerytalnej, rentowych, chorobowej i wypadkowej) w kwocie co najmniej 68 412 zł i nie więcej niż 133 692 zł. Oblicza się ją według wzorów:
(A × 6,68% – 4566 zł) : 0,17 – gdy kwalifikowalne przychody (A) wyniosły co najmniej 68 412 zł i nie więcej niż 102 588 zł,
(A × (–7,35%) – 9829 zł) : 0,17 – gdy kwalifikowalne przychody (A) okazały się wyższe od 102 588 zł i nie przekroczyły 133 692 zł.
Były wątpliwości, czy przedsiębiorcy mogą korzystać z ulgi dla klasy średniej już w trakcie roku podatkowego, a więc przy obliczaniu i odprowadzaniu miesięcznych bądź kwartalnych zaliczek na PIT. Wprawdzie w świetle art. 44 ust. 3 i 3f updof osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą opłaca zaliczkę od dochodu miesięcznego czy kwartalnego (skalkulowanego narastająco od początku roku) według zasad określonych w art. 26 i art. 27 updof, a więc zasadniczo również z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej, niemniej ustawodawca nie wskazał, jak ją stosować (inaczej niż w przypadku zaliczek na PIT pracowników, gdzie podano wzory na obliczenie miesięcznej ulgi). Stąd głosy, że ulgę przedsiębiorca może odliczyć dopiero w zeznaniu rocznym.
Z informacji zamieszczonych na stronie internetowej resortu finansów jasno jednak wynika, że przedsiębiorcy mają prawo uwzględniać ulgę dla klasy średniej już na etapie obliczenia zaliczek na PIT w trakcie roku kalendarzowego.
Przykład
Indywidualny przedsiębiorca, rozliczający się według skali, opłaca zaliczki co kwartał (ma status małego podatnika). W I kwartale 2022 r. osiągnął przychód 30 000 zł i poniósł koszty uzyskania przychodów 15 000 zł. Opłacił też składki społeczne (emerytalną, rentowe, chorobową i wypadkową) w łącznej kwocie 3246,83 zł.
Rozliczenie podatkowe za I kwartał:
- podstawa opodatkowania: 30 000 zł – 15 000 zł – 3246,83 zł = 11 753,17 zł,
- podstawa wymiaru ew. ulgi dla klasy średniej: 30 000 zł – 15 000 zł = 15 000 zł, brak prawa do ulgi dla klasy średniej w I kwartale,
- podstawa opodatkowania po zaokrągleniu: 11 753 zł,
- kwartalna zaliczka na PIT: 11 753 zł × 17% – 5100 zł = 0 zł.
W II kwartale 2022 r. przedsiębiorca uzyskał przychód 45 000 zł, poniósł koszty jego uzyskania 8000 zł i opłacił składki społeczne w łącznej kwocie 3372,69 zł.
Rozliczenie podatkowe za II kwartał:
- podstawa opodatkowania: 30 000 zł + 45 000 zł – (15 000 zł + 8000 zł + 3246,83 zł + 3372,69 zł) = 75 000 zł – 29 619,52 zł = 45 380,48 zł,
- podstawa wymiaru ew. ulgi dla klasy średniej: 30 000 zł + 45 000 zł – (15 000 zł + 8000 zł) = 52 000 zł, brak prawa do ulgi dla klasy średniej w II kwartale,
- podstawa opodatkowania po zaokrągleniu: 45 380 zł,
- kwartalna zaliczka na PIT: 45 380 zł × 17% – 5100 zł = 2614,60 zł, po zaokrągleniu 2615 zł do zapłaty do US do 20.07.2022 r.
W III kwartale 2022 r. przedsiębiorca osiągnął przychód 35 000 zł, poniósł koszty jego uzyskania 7600 zł i opłacił składki społeczne w łącznej kwocie 3372,69 zł.
Rozliczenie podatkowe za III kwartał:
- podstawa opodatkowania: 75 000 zł + 35 000 zł – (29 619,52 zł + 7600 zł + 3372,69 zł) = 110 000 zł – 40 592,21 zł = 69 407,79 zł,
- podstawa wymiaru ew. ulgi dla klasy średniej: 75 000 zł + 35 000 zł – (15 000 zł + 8000 zł + 7600 zł) = 79 400 zł,
- ulga dla klasy średniej [(79 400 zł × 6,68%) – 4566 zł] : 0,17 = 4340,71 zł,
- podstawa opodatkowania po odjęciu ulgi dla klasy średniej i zaokrągleniu: 69 407,79 zł – 4340,71 zł = 65 067 zł,
- kwartalna zaliczka na PIT: 65 067 zł × 17% – (5100 zł + 2615 zł) = 3346,39 zł, po zaokrągleniu 3346 zł do zapłaty do US do 20.10.2022 r.
W IV kwartale 2022 r. przedsiębiorca osiągnął przychód 52 000 zł, poniósł koszty jego uzyskania 12 400 zł i opłacił składki społeczne w łącznej kwocie 3372,69 zł.
Rozliczenie podatkowe za IV kwartał:
- podstawa opodatkowania: 110 000 zł + 52 000 zł – (40 592,21 zł + 12 400 zł + 3372,69 zł) = 162 000 zł – 56 364,90 zł = 105 635,10 zł,
- podstawa wymiaru ew. ulgi dla klasy średniej: 110 000 zł + 52 000 zł – (15 000 zł + 8000 zł + 7600 zł + 12 400 zł) = 119 000 zł,
- ulga dla klasy średniej [(–119 000 zł × 7,35%) – 9829 zł] : 0,17 = 6367,65 zł,
- podstawa opodatkowania po odjęciu ulgi dla klasy średniej i zaokrągleniu: 105 364,90 zł – 6367,65 zł = 98 997 zł,
- kwartalna zaliczka na PIT: 98 997 zł × 17% – (5100 zł + 2615 zł + 3346 zł) = 5768,49 zł, po zaokrągleniu 5768 zł do zapłaty do US do 20.01.2023 r.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
