Pobór zaliczki na PIT, gdy dochód pracownika przekroczył próg podatkowy

Pracodawcy (jako płatnicy PIT) mają obowiązek obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na PIT od osób, które uzyskują u nich przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, jeśli pracodawca je wypłaca w danym roku kalendarzowym. Zaliczki za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą (art. 32):

• za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali (85 528 zł) – 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu,
• za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył 85 528 zł – 17% tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła ww. kwoty, i 32% od nadwyżki,
• za kolejne miesiące – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Dochód pracownika jest liczony narastająco od początku roku u danego pracodawcy i póki nie dojdzie do przekroczenia progu 85 528 zł, zaliczka wynosi 17%. Kluczowy jest natomiast miesiąc, w którym dochód pracownika przekroczy kwotę graniczną.

Za dochód, który jest podstawą opodatkowania, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody z pracy w rozumieniu art. 12 updof oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości kwotowej miesięcznej – 250 lub 300 zł u pracowników przyjezdnych, albo procentowej – 50% u pracowników-twórców, oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenia społeczne, finansowanych przez pracownika jako ubezpieczonego.

Zaliczkę pomniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, wynoszącej 525,12 zł (czyli o 43,76 zł), jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru (PIT-2), w którym stwierdzi, że:

1) nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika,

2) nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej zajmującej się produkcją rolną,

3) nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki samodzielnie na podstawie art. 44 ust. 3 (np. z działalności gospodarczej, najmu czy dzierżawy),

4) nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z FP lub z FGŚP,

5) ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia (w przypadku kilku stosunków pracy).

Oświadczenie PIT-2 wystarczy złożyć jednokrotnie i zachowuje ono ważność przez kolejne lata, dopóki stan faktyczny z niego wynikający nie ulegnie zmianie. Pracodawca nie pomniejsza zaliczki o 43,76 zł, jeżeli zatrudniony powiadomił go o zmianach stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia.

Co istotne, zmniejszeniu o 43,76 zł ulega tylko zaliczka w wysokości 17%, obliczona zgodnie z wyżej opisanym pkt 1 i 2 (ostatnie pomniejszenie następuje więc w miesiącu przekroczenia progu). Kwotę zmniejszającą pracodawca przestaje odliczać począwszy od miesiąca, w którym zaliczka wynosi już 32%, lub wcześniej, na wniosek pracownika.

Jeżeli bowiem pracownik złoży pracodawcy oświadczenie, że za dany rok jego dochody przekroczą kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali (85 528 zł), pracodawca pobiera zaliczki bez pomniejszania o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, od miesiąca, w którym otrzymał oświadczenie, albo od następnego miesiąca, jeżeli w miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, nie miał możliwości pobrania zaliczki bez takiego pomniejszenia.

Na koniec obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w tym miesiącu przez pracodawcę ze środków pracownika. Obniżenie nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru składki.