Opodatkowanie wygranej w konkursie i sprzedaży nagrody

Pobór podatku od nagród rzeczowych

Jeśli przedmiotem wygranej nie są pieniądze, to w myśl art. 41 ust. 7 pkt 1 updof podatnik ma obowiązek wpłacić płatnikowi kwotę zaliczki lub należnego zryczałtowanego PIT przed udostępnieniem wygranej (nagrody) lub świadczenia.

Jednak również przy opodatkowaniu nagród rzeczowych organizator może w regulaminie ustalić takie zasady, które w praktyce uwolnią zwycięzcę od poczucia ponoszenia ciężaru opodatkowania nagrody (np. oprócz nagrody rzeczowej może przewidzieć dla zwycięzcy nagrodę pieniężną, która nie zostanie mu wypłacona, lecz będzie przeznaczona do wpłaty jako zryczałtowany podatek od nagrody rzeczowej).

Kiedy w grę wchodzi zwolnienie od PIT

Niezależnie od powyższego, w niektórych przypadkach ustawodawca przewidział zwolnienia z PIT dla wygranych:

• w grach:
  • liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, audioteksowych i fantowych, jeżeli jednorazowa wartość wygranych nie przekracza 2280 zł,
  • na automatach, w karty, w kości, cylindrycznych, bingo pieniężne i bingo fantowe,

urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim UE lub w innym należącym do EOG (art. 21 ust. 1 pkt 6a updof),

• w konkursach oraz grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja), konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza 2000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 68 updof).

Nagroda dla przedsiębiorcy

Należy tu również wspomnieć o wątpliwościach pojawiających się w sytuacji, gdy nagrodę uzyskuje przedsiębiorca. W interpretacjach organów podatkowych, a także w orzecznictwie sądowym jest wyrażany pogląd, że wygrane w konkursach uzyskane przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, w których uczestniczy ona w ramach tej działalności, powinny być zakwalifikowane do źródła przychodu wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 3 updof, tj. pozarolniczej działalności gospodarczej.

Skutkuje to tym, że przychody (nagrody) z tytułu udziału w loteriach oraz konkursach związanych z działalnością gospodarczą należy opodatkować na tych samych zasadach, jak pozostałe przychody z tej działalności (np. interpretacje KIS z 14.12.2021 r., 0113-KDIPT2-3.4011.778.2021.2.SJ, 22.04.2020 r., 0115-KDIT3.4011.90.2020.1.PS, wyroki NSA z 1.12.2020 r., II FSK 1996/18, i 6.08.2020 r., II FSK 976/18).

Stanowisko NSA jest jednak niejednolite. Niektóre sądy twierdzą, że wygrana podlega opodatkowaniu zryczałtowanym PIT bez względu na to, czy otrzymuje ją przedsiębiorca, czy też osoba nieprowadząca działalności gospodarczej (np. wyroki NSA z 3.03.2020 r., II FSK 773/18, 1.12.2015 r., II FSK 2075/13, 20.01.2015 r., II FSK 232/13).

Opodatkowanie sprzedaży rzeczy wygranej w konkursie

Po otrzymaniu nagrody rzeczowej zwycięzca niekiedy podejmuje decyzję o jej sprzedaży. Jeśli sprzedaż odbywa się poza działalnością gospodarczą, dochód do opodatkowania może pojawić się tylko wtedy, jeżeli dojdzie do niej przed upływem pół roku od uzyskania wygranej.

W myśl bowiem art. 10 ust. 1 pkt 8 updof źródłem przychodów objętych PIT jest m.in. odpłatne zbycie rzeczy ruchomych, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Przychodem z odpłatnego zbycia jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (np. ogłoszeń na portalach aukcyjnych). Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej rzeczy, przychód określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 updof).

Natomiast w myśl art. 24 ust. 6 updof dochodem z odpłatnego zbycia rzeczy, jeżeli przychód z odpłatnego zbycia nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia rzeczy a kosztem ich nabycia, zmniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy.

Jak ustalić koszt nabycia wygranej, skoro została otrzymana przez podatnika nieodpłatnie?

Zgodnie z interpretacjami KIS należy kierować się art. 22 ust. 1d updof, który stanowi, że w razie odpłatnego zbycia rzeczy lub praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia jest wartość przychodu określonego na podstawie art. 11 ust. 2 i 2a. Tym samym w przypadku sprzedaży wygranej w konkursie za koszt uzyskania przychodów należy uznać wartość rzeczy przyjętą do obliczenia 10% zryczałtowanego PIT. Na mocy art. 23 ust. 1 pkt 12 updof zapłacony zryczałtowany podatek nie może być jednak takim kosztem (np. pisma KIS z 5.05.2020 r., 0114-KDIP3-2.4011.144.2020.1.JK3, 27.03.2020 r., 0113-KDIPT2-3.4011.135.2020.1.GG, 10.05.2018 r., 0115-KDIT2-3.4011.137.2018.2.KP).

Reasumując: to, czy podatnik będzie zobligowany do zapłaty PIT od sprzedaży nagrody rzeczowej przed upływem 6 mies. liczonych od końca miesiąca, w którym ją otrzymał, zależy od wysokości uzyskanego z tej sprzedaży przychodu. Jeśli nie będzie on wyższy od wartości wygranej przyjętej do obliczenia 10% zryczałtowanego PIT zapłaconego z tytułu wygranej w konkursie (stanowiącej koszt uzyskania przychodu), nie wystąpi dochód do opodatkowania – pod warunkiem jednak, że cena sprzedaży nie będzie odbiegać od wartości rynkowej.

Niezależnie od tego, czy sprzedaż przyniesie dochód, czy stratę, trzeba pamiętać o wykazaniu przychodów i odpowiadających im kosztów uzyskania w zeznaniu rocznym PIT-36 za rok podatkowy, w którym nastąpi sprzedaż, w rubryce „odpłatne zbycie rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy”.

W razie wykazania straty, w myśl art. 9 ust. 3a updof nie będzie miał do niej zastosowania art. 9 ust. 3 updof, tym samym nie będzie możliwe obniżenie w przyszłych latach ew. dochodów z tego źródła o wysokość wykazanej straty.