Opłata za kredyt rewolwingowy i opłaty leasingowe a koszty finansowania dłużnego

Biorąc pod uwagę stanowisko organów podatkowych, odpowiedź na oba pytania jest niestety twierdząca. Na ten temat wypowiedziała się KIS, m.in. w interpretacji z 6.09.2018 r. (0114-KDIP2-2.4010.310.2018.1.AZ). We wniosku o jej wydanie podatnik podnosił, że opłata za dostępność kredytu rewolwingowego nie dotyczy produktu, jakim jest już zaciągnięty i spłacany kredyt, ale samodzielnego kredytu będącego dopiero potencjalnym, odrębnym, zewnętrznym finansowaniem dłużnym. Twierdził, że nie jest to jeszcze koszt związany z uzyskaniem środków finansowych ani z korzystaniem z takich środków. Trudno uznać opłatę za gotowość do udzielenia kredytu za koszt obsługi innego długu podatnika.

Organ stwierdził jednak, że kredyt rewolwingowy jest typem kredytu odnawialnego, który pozwala na ponowne skorzystanie z kredytu w przypadku spłacenia jego całości lub części podczas trwania umowy kredytowej. Każda spłata kredytu w trakcie trwania umowy powoduje odnowienie wolnego limitu kredytu o spłaconą kwotę, umożliwiając kredytobiorcy wielokrotne wykorzystanie limitu do czasu całkowitego wygaśnięcia zawartej umowy kredytowej. KIS przyjęła więc, że opłata za możliwość ponownego skorzystania z kredytu, w sytuacji gdy każda spłata powoduje odnowienie kredytu o spłaconą kwotę i umożliwia dalsze korzystanie z limitu, podlega ograniczeniom wynikającym z art. 15c updop, obejmującym KFD.

Jeżeli zaś chodzi o leasing operacyjny, wnioskodawca podnosił, że w dyrektywie UE[1], której wdrożenie było powodem pojawienia się w updop KFD, w katalogu KFD wymieniono „element odsetkowy finansowania w przypadku płatności z tytułu leasingu finansowego”. Już to wskazuje zatem, że ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów podatkowych określonych kosztów finansowych nie stosuje się do leasingu operacyjnego. Podatnik wskazał też, że na gruncie updop (zresztą także VAT) od zawsze istnieje rozgraniczenie między leasingiem operacyjnym, traktowanym jak usługa podobna do najmu, a leasingiem finansowym, traktowanym jak zakup np. środka trwałego na raty.

W przypadku leasingu operacyjnego zamiarem korzystającego nie jest nabycie przedmiotu umowy. Uiszcza on za jego używanie opłaty, które nie pokrywają wartości przedmiotu leasingu. W przypadku zaś leasingu finansowego zamiarem korzystającego jest używanie przedmiotu leasingu od razu jak właściciel, amortyzowanie go, ponoszenie w trakcie używania istotnych kwotowo opłat, tak aby przez okres umowy spłacić jej przedmiot i przejąć go na własność. Tylko część odsetkowa raty leasingu finansowego powinna być zatem traktowana jako KFD, ponieważ leasingobiorca – z uwagi na konstrukcję tej umowy – spłaca leasingodawcy w ratach wartość jej przedmiotu. Otrzymuje więc swego rodzaju pożyczkę na nabycie przedmiotu leasingu.

KIS nie zgodziła się z tą argumentacją i uznała, że ograniczenie, o którym mowa w art. 15c updop, dotyczy części odsetkowej raty leasingowej zarówno w leasingu operacyjnym, jak i finansowym, bo polski ustawodawca nie wskazał, do jakiego rodzaju leasingu przepis ten ma mieć zastosowanie. W myśl art. 15c ust. 12 updop przez KFD rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności (…) część odsetkową raty leasingowej.

KIS wskazała też, że określony w polskim prawie podatkowym tzw. leasing operacyjny w sensie ekonomicznym stanowi w swej istocie leasing finansowy i tak też powinien być kwalifikowany dla celów rachunkowych przez podmioty gospodarcze. Updop zaś nie posługuje się wprost nazwami „leasing operacyjny” i „leasing finansowy”, ograniczając się tylko do wskazania warunków, jakie powinny spełniać poszczególne rodzaje umów leasingu. Jako dodatkowy argument KIS przywołała to, że zastosowanie ograniczeń kosztowych tylko do jednego rodzaju umów leasingowych byłoby sprzeczne z celem wprowadzonych od 1.01.2018 r. regulacji ograniczających wysokość KFD zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów oraz z zasadą równości podmiotów wobec prawa (mogłyby one bowiem tak kształtować warunki zawartych umów, aby wykluczyć konieczność stosowania ustawowych ograniczeń).

Mając na uwadze stanowisko KIS w zakresie leasingu operacyjnego (które zostało wyrażone również w kilku innych interpretacjach, m.in. z 17.04.2018 r., 0111-KDIB1-1.4010.86.2018.1.BK, i 3.10.2018 r., 0114-KDIP2-2.4010.370.2018.1.AZ), nie pozostaje na razie nic innego, jak umówić się z leasingodawcami, aby na fakturach wyodrębniali część odsetkową raty leasingowej, tym samym ułatwiając klientom wypełnianie obowiązków wynikających z updop.

Nadzieją dla leasingobiorców jest jednak wyrok WSA we Wrocławiu z 11.10.2018 r. (I SA/Wr 651/18), który stwierdził, że odsetkowa część raty w leasingu operacyjnym nie stanowi KFD. Jeżeli pogląd ten ugruntuje się w orzecznictwie, być może organy podatkowe zmienią swoje stanowisko.