Opłata cukrowa i „od małpek” – który organ jest właściwy do interpretacji przepisów

Tak, ale dopiero od 16.04.2021. Ponieważ opłata cukrowa i od małpek nie są określone ustawami podatkowymi, do tego dnia wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej należało – moim zdaniem – złożyć do właściwego miejscowo naczelnika US, a nie do dyrektora KIS. Według MF właściwy w tych sprawach był Minister Zdrowia.

Zgodnie z art. 14b § 1 Op dyrektor KIS, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W art. 3 pkt 2 Op zdefiniowano przepisy prawa podatkowego jako przepisy ustaw podatkowych, tj. ustaw dotyczących podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych określających podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich, postanowienia ratyfikowanych przez RP umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Ustawa z 11.09.2015 o zdrowiu publicznym (DzU z 2021 poz. 183) ani ustawa z 26.10.1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (DzU z 2019 poz. 2277) nie są ustawami podatkowymi (w przeciwnym razie zbędny byłby art. 12j ustawy o zdrowiu publicznym czy art. 92 ust. 23 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, stanowiące, że do opłat tych stosuje się odpowiednio przepisy Op). A skoro tak, przepisy tych ustaw nie są przepisami prawa podatkowego.

Tym samym dyrektor KIS przed 16.04.2021 nie był uprawniony do wydania interpretacji indywidualnej w sprawie opłaty cukrowej ani opłaty od małpek.

Na podstawie art. 34 ust. 1 Pp przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne bądź zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

Taką daniną publiczną jest opłata od środków spożywczych, o której mowa w rozdz. 3a ustawy o zdrowiu publicznym.

Daniną publiczną jest też opłata od napojów alkoholowych, o której mowa w art. 92 ustawy o wychowaniu w trzeźwości.

W art. 34 ust. 1 Pp mowa jest o złożeniu wniosku do właściwego organu lub do właściwej państwowej jednostki organizacyjnej. Pp nie definiuje jednak tych pojęć.

Moim zdaniem organem właściwym do wydania interpretacji indywidualnej był dotąd naczelnik US właściwy miejscowo dla przedsiębiorcy, a wynika to, w przypadku opłaty cukrowej, z następujących przepisów ustawy o zdrowiu publicznym:

• art. 12e ust. 5 – organem właściwym w sprawie opłaty jest naczelnik US właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę podmiotu obowiązanego do zapłaty opłaty,
• art. 12g ust. 1 pkt 2 – opłatę wpłaca się na rachunek organu właściwego w sprawie opłaty,
• art. 12i – w przypadku niedokonania opłaty w terminie organ właściwy w sprawie opłaty ustala, w drodze decyzji, dodatkową opłatę w wysokości odpowiadającej 50% kwoty należnej opłaty, a tę dodatkową opłatę wnosi się na rachunek organu właściwego w sprawie opłaty,
• art. 12j – do opłaty i dodatkowej opłaty stosuje się odpowiednio przepisy Op.

Jednak w ocenie MF (pismo Departamentu Orzecznictwa Podatkowego z 20.01.2021, DOP6.0723.1.2021.CNQO) wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych dotyczące opłat cukrowej i od małpek, kierowane do naczelników US, powinny być przekazywane zgodnie z właściwością do Ministra Zdrowia.

Moim zdaniem jest to błędne stanowisko, bo ani minister, ani organy, które na podstawie odrębnych przepisów są upoważnione do opracowywania i przedkładania RM projektów aktów prawnych, nie są właściwe do wydawania interpretacji indywidualnych. Gdyby właściwy do wydania interpretacji miał być np. Minister Zdrowia (w tym resorcie powstał projekt nowelizacji ustawy o zdrowiu publicznym wprowadzający opłatę cukrową), to takie ogólne upoważnienie powinno znaleźć się w art. 34 Pp.

Tak więc to naczelnik US właściwy miejscowo dla przedsiębiorcy był przed 16.04.2021 organem właściwym do wypowiedzenia się w interpretacji indywidualnej co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę opłaty cukrowej lub od małpek.

Co się w takim razie stanie, gdy wniosek o interpretację przesłany do naczelnika US bądź do Ministra Zdrowia został załatwiony przez tego ministra?

Należy mieć na uwadze art. 34 ust. 5 i 6 oraz art. 35 ust. 1 i 2 Pp. Udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji, od której służy odwołanie. Do postępowań o wydanie takiej interpretacji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (Kpa), chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej. Interpretacja indywidualna nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, z tym że nie może być on obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji, ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z tej interpretacji. Interpretacja jest jednak wiążąca dla organów lub dla państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania. Nie zmienia się interpretacji, w wyniku której nastąpiły nieodwracalne skutki prawne.

Jeśli więc Minister Zdrowia wydał interpretację indywidualną korzystną dla przedsiębiorcy i decyzja ta stanie się ostateczna, jej wzruszenie będzie możliwe wyłącznie w trybie wznowienia postępowania, a art. 145 Kpa nie przewiduje jako przesłanki wznowienia postępowania wydania decyzji z naruszeniem przepisów o właściwości.

Jeżeli zaś Minister Zdrowia wydał interpretację niekorzystną dla przedsiębiorcy, ten może złożyć odwołanie od decyzji i nawet gdyby minister utrzymał ją w mocy, przedsiębiorcy będzie służyć wniesienie do sądu administracyjnego skargi, w której może powołać się m.in. na brak właściwości Ministra Zdrowia do wydania interpretacji indywidualnej dotyczącej opłaty cukrowej/od małpek.

Z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy z 30.03.2021 o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 694), czyli 16.04.2021, właściwym w sprawie interpretacji indywidualnych dotyczących opłat cukrowej i od małpek stał się dyrektor KIS. Art. 32 tej ustawy stanowi, że wnioski o wydanie takiej interpretacji, złożone wcześniej, są załatwiane przez dyrektora KIS w terminie (licząc od 16.04.2021):

• 2 mies. – gdy zostały złożone do 31.12.2020,
• 3 mies. – gdy zostały złożone w okresie od 1.01.2021 do 16.04.2021.

Przepisy przejściowe nie odnoszą się do już wydanych interpretacji. Jeśli więc Minister Zdrowia lub naczelnik US wydali interpretację indywidualną w zakresie opłaty cukrowej lub od małpek, dyrektor KIS nie ma podstaw do jej zmiany ani do wydania nowej interpretacji.