Odliczenie w rocznym PIT składek społecznych i zdrowotnych od umów zlecenia do 200 zł

Od przychodów z tytułu umowy zlecenia zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika, której wartość określona w umowie nie przekracza 200 zł, pobiera się zryczałtowany PIT w wysokości 17% przychodu. Podstawy opodatkowania nie pomniejsza się o składki społeczne, a PIT nie zmniejsza się o część składki zdrowotnej. Nie zwalnia to jednak płatnika z obowiązku naliczenia, pobrania z wynagrodzenia i odprowadzenia do ZUS składek społecznych i zdrowotnej, jeśli zawarta umowa stanowi tytuł do objęcia zleceniobiorcy ubezpieczeniami.

Informacja PIT-11 nie obejmuje przychodów ani składek ZUS z umów ryczałtowych. Płatnik nie wystawia i nie przekazuje podatnikowi ani US informacji o wysokości przychodów, kwocie podatku i odprowadzonych składkach od umów zlecenia lub o dzieło do 200 zł. Składa w US jedynie deklarację roczną o zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT-8AR), ale nie przekazuje jej podatnikowi.

Z kolei podatnik w zeznaniu rocznym (PIT-37 lub PIT-36) nie wykazuje przychodów (dochodów) objętych zryczałtowanym PIT. Nie wykazuje więc w rubrykach dotyczących przychodów z umów zlecenia lub o dzieło przychodów, które uzyskał z takich umów o wartości do 200 zł. Jeśli w danym roku uzyskiwał jedynie tego rodzaju przychody, nie ma obowiązku składania zeznania rocznego.

Inaczej jest, jeśli podatnik uzyskiwał również przychody opodatkowane na zasadach ogólnych (według skali). Zgodnie z art. 30 ust. 8 updof dochodów (przychodów), o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 5a updof (z umów zlecenia i o dzieło do 200 zł), nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych, ale przepisy nie zabraniają odliczania od takich dochodów składek społecznych, które zostały zapłacone od wynagrodzeń objętych zryczałtowanym PIT.

Podobnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby w zeznaniu rocznym za 2021 r. odliczyć od podatku część składek zdrowotnych pobranych z tych wynagrodzeń (kwota składki zdrowotnej, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki).

Nawet jeśli w 2021 r. podatnik uzyskiwał tylko przychody z umów opodatkowanych ryczałtowo, nadal może odliczyć składki zdrowotne od tych umów, jeśli rozlicza się wspólnie z małżonkiem, który osiągał przychody opodatkowane na zasadach ogólnych. W przypadku małżonków wspólnie opodatkowujących swoje dochody podatek jest określany na oboje małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy ich wspólnych dochodów. W efekcie, poprzez złożenie wspólnego zeznania podatkowego, wystąpi podatek, od którego można odliczyć składkę zdrowotną, pobraną przez zleceniodawcę od dochodów objętych zryczałtowanym PIT.

Na podatniku spoczywa obowiązek określenia wysokości składek, które zostały pobrane od jego wynagrodzeń opodatkowanych ryczałtem i udowodnienia ich poniesienia. Jak już wspomniano, płatnik nie wykazuje ich w informacji PIT-11 i nie ma obowiązku przekazać podatnikowi innej informacji pisemnej o przekazanych do ZUS składkach z tytułu umów cywilnoprawnych do 200 zł. Ich kwotę ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Takim dokumentem mogą być np. rachunki wystawione do umów ryczałtowych. Można również zwrócić się do płatnika o udzielenie pisemnej informacji o składkach pobranych od tych umów lub o wydanie podatnikowi zaświadczenia (jak już o tym była mowa, płatnik może, ale nie ma obowiązku przekazania takiej informacji).