Odliczanie składek ZUS z tytułu działalności gospodarczej od dochodu z innych źródeł

Zdarza się, że dochód, przychód bądź podatek są zbyt małe, by można było je pomniejszyć o wszystkie zapłacone składki ZUS. Odliczenia mogą być też niemożliwe z uwagi na konstrukcję danego podatku – przedsiębiorca na karcie podatkowej nie odliczy składek społecznych w ramach tej formy opodatkowania (zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca 2021 r. mógł potrącić jedynie składki zdrowotne).

Nieodliczone składki społeczne i zdrowotne przedsiębiorcy zapłacone w 2021 r. mogą być jednak uwzględnione w rozliczeniu podatkowym innych przychodów, w szczególności opodatkowanych według skali. Nie zakazuje tego ani art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a updof, dający prawo do odliczania składek społecznych od podstawy opodatkowania, ani art. 27b ust. pkt 1 updof (w brzmieniu obowiązującym do końca 2021 r.), pozwalający na odliczanie składek zdrowotnych od podatku, ani też żaden inny przepis tej ustawy.

Również organy podatkowe potwierdzają prawo do takiego odliczenia (np. interpretacje IS w Katowicach z 4.10.2013 r., IBPBII/1/415-718/13/ASz, i IS w Bydgoszczy z 18.03.2014 r., ITPB1/415-1302/13/AD, oraz wyjaśnienia na stronie internetowej www.biznes.gov.pl).

Dodajmy, że gdyby – obok prowadzenia działalności gospodarczej – przedsiębiorca osiągał przychody z najmu lub dzierżawy opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to również mógłby je w zeznaniu PIT-28 pomniejszyć o składki społeczne, a zryczałtowany podatek – o składki zdrowotne zapłacone w związku z opodatkowaną liniowo działalnością gospodarczą, która przyniosła stratę.

Składki społeczne podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania w pełnej wysokości, z tym że odliczenie nie może przekroczyć dochodu/przychodu podlegającego opodatkowaniu. Warunkiem odliczenia jest, by nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (w ten sposób w przypadku przedsiębiorcy powiększyłyby stratę, o którą mógłby pomniejszyć dochód uzyskany w kolejnych latach podatkowych).

Natomiast składki zdrowotne za 2021 r. są odliczane od podatku tylko w części – nie większej niż 7,75% podstawy ich wymiaru (art. 27b ust. 2 updof). Oczywiście odliczenie nie może też przekroczyć kwoty podatku za 2021 r. Nieodliczona część składek nie przechodzi do rozliczenia na następne lata.

Odliczenie w zeznaniu za 2021 r. dotyczy wyłącznie składek zapłaconych w tym roku podatkowym. W rozliczeniu za ten rok nie można odliczyć składek za grudzień 2021 r., jeśli zostały zapłacone już po zakończeniu roku. Ich wcześniejsza zapłata (jeszcze w grudniu) uprawnia do odliczenia.