Obrona „magisterki” w grudniu zapewnia przedłużenie statusu studenta

Kiedy koniec studiów

Studentem jest się od dnia przyjęcia na studia i złożenia ślubowania do chwili ukończenia studiów, tj. do daty złożenia egzaminu dyplomowego, na studiach na kierunkach lekarskim, lekarsko-dentystycznym i weterynarii – do daty złożenia ostatniego wymaganego programem studiów egzaminu, a na studiach na kierunkach farmacja i fizjoterapia – do daty zaliczenia ostatniej wymaganej programem studiów praktyki albo do dnia skreślenia ze studiów (art. 73 i art. 76 ust. 7 i art. 108 ustawy z 20.07.2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 742, dalej Pswn).

Art. 76 ust. 1 Pswn wskazuje, że ukończenie studiów następuje: po pierwsze po uzyskaniu odpowiednich efektów nauki, określonych w programie studiów, gwarantujących przystąpienie do egzaminu (uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie zajęć i roku studiów), pod drugie po złożeniu egzaminu dyplomowego i po trzecie po otrzymaniu pozytywnej oceny pracy dyplomowej, czyli po jej tzw. obronie.

Jednolite studia magisterskie trwają od 8 do 12 semestrów, a niestacjonarne mogą trwać dłużej (art. 65 Pswn). W indeksie studenckim lub w legitymacji studenckiej uczelnie potwierdzają, że dana osoba jest studentem danego roku do 31 października – na potrzeby korzystania przez nią z przysługujących jej uprawnień, zniżek w komunikacji miejskiej, na kolei, w kinach itd. Dokumenty te i widniejące na nich pieczątki nie przesądzają jednak o posiadaniu statusu studenta w aspekcie zwolnienia od składek od zlecenia.

Zgłoszenie do ZUS po obronie dyplomu

Płatnicy często mają wątpliwości co do momentu obowiązywania zwolnienia ze składek studiującego zleceniobiorcy, który obronił „magisterkę” np. w lipcu, jak i takiego, który przesunął termin obrony, np. do grudnia (choć zdarza się również przełożenie obrony o rok, a nawet dłużej). W obu przypadkach – zgodnie ze stanowiskiem akceptowanym przez ZUS – zachowuje on status studenta do momentu obrony pracy magisterskiej, a nie do 31 października (zob. też wyrok SO w Szczecinie z 30.11.2017 r., VI U 1367/17, który zapadł wprawdzie na tle starego Prawa o szkolnictwie wyższym, ale jego analogicznej regulacji).

Reasumując: pracodawca powinien zgłosić zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego od następnego dnia po dacie obrony pracy magisterskiej. Dodatkową komplikacją jest tu fakt, że egzamin magisterski został rozłożony na 2 dni (z których jeden przypada w październiku, a drugi w grudniu), ponieważ wyższe szkoły muzyczne dzielą zazwyczaj obronę pracy magisterskiej na 2 części – teoretyczną (pisemną obronę) oraz praktyczną (tzw. koncert dyplomowy). Należy uznać, że student w tym przypadku kończy obronę pracy dyplomowej na początku grudnia 2023 r., w dniu zaprezentowania koncertu dyplomowego. Od następnego dnia trzeba za niego opłacać składki ZUS, gdyż traci prawo do zwolnienia z art. 6 ust. 4 usus. Płatnik ma 7 dni na dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń.

Ulga w PIT nie tylko dla studenta na zleceniu

Dodajmy, że wspomniana w pytaniu inna preferencja z tytułu zatrudnienia młodego człowieka do ukończenia 26 lat – zwolnienie z PIT – nie jest uwarunkowana posiadaniem przez niego statusu studenta. Obejmuje bowiem przychody z pracy, ze zlecenia, z praktyki absolwenckiej albo ze stażu uczniowskiego, otrzymane przez podatnika w roku kalendarzowym, do ukończenia przez niego 26 lat, do kwoty 85 528 zł rocznie (art. 21 ust. 1 pkt 148 updof). Jeżeli więc pracodawca – w konsekwencji utraty statusu studenta przez zleceniobiorcę – musi odprowadzać za niego składki ZUS, nie stoi to na przeszkodzie w stosowaniu do osiąganych przez niego przychodów tej ulgi w PIT (tzw. ulgi dla młodych).