Obowiązki informacyjne spółek nieruchomościowych i ich wspólników – interpretacja MF
Tak wynika z interpretacji ogólnej MF z 28.02.2023 r. (DD5.8203.7.2022) w sprawie obowiązków informacyjnych spółek nieruchomościowych i podatników posiadających udziały w tych spółkach.
Tytułowe obowiązki (wprowadzone od 1.01.2021 r.) nakładają art. 27 ust. 1e updop i art. 45 ust. 3f updof. Nakazują, by spółki nieruchomościowe (zdefiniowane w art. 4a pkt 35 updop i art. 5a pkt 49 updof) oraz ich wspólnicy przekazywali Szefowi KAS w terminie do końca 3. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego spółki nieruchomościowej (albo roku obrotowego, gdy nie jest ona podatnikiem podatku dochodowego) odpowiednio informację:
1) spółki – o podmiotach mających w nich (bezpośrednio lub pośrednio) udziały (akcje), ogół praw i obowiązków, tytuły uczestnictwa lub prawa o podobnym charakterze, wraz z podaniem liczby posiadanych przez każdego z nich takich praw (formularze CIT-N1, PIT-N1),
2) wspólnicy – o liczbie posiadanych (bezpośrednio lub pośrednio), udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze (formularze CIT-N2 i PIT-N2)
według stanu na ostatni dzień roku podatkowego spółki (względnie obrotowego, gdy nie jest ona podatnikiem podatku dochodowego).
Graniczny 5% próg
Ww. obowiązki informacyjne powstają (zarówno u spółki, jak i u wspólników) jednak tylko w odniesieniu do wspólników, którzy mają w spółce nieruchomościowej (bezpośrednio lub pośrednio):
- udziały (akcje) dające co najmniej 5% praw głosu albo
- ogół praw i obowiązków dający co najmniej 5% prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną, albo
- co najmniej 5% ogólnej liczby tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze.
Jak wyjaśnił MF, w celu obliczenia minimalnego progu posiadanych przez wspólnika praw (udziałów, akcji, tytułów uczestnictwa lub innych praw) w wysokości 5% należy zsumować prawa posiadane w spółce nieruchomościowej w sposób pośredni z prawami posiadanymi bezpośrednio.
Zgodnie z art. 27 ust. 1g updop i odpowiednio art. 45 ust. 3g updof w celu obliczenia udziału pośredniego stosuje się zasady określone w art. 11a ust. 3 updop i art. 23m ust. 3 updof.
Szerszy krąg zobowiązanych
Choć przepisy literalnie nakładają obowiązek informacyjny na „podatników posiadających, bezpośrednio lub pośrednio, w spółce nieruchomościowej udziały (akcje)”, to według MF powstaje on bez względu na to, czy w roku podatkowym, na koniec którego składana jest informacja, wspólnik uzyskał przychód (dochód) z tych udziałów, z jakiegokolwiek tytułu. Wystarczy sam fakt posiadania przez niego (bezpośrednio lub pośrednio) udziałów w spółce nieruchomościowej. Celem ww. przepisów jest bowiem pozyskanie przez administrację skarbową informacji o podmiotach, które mogą być zobowiązane do zapłaty podatku w Polsce w przypadku zbycia udziałów (akcji) w spółce nieruchomościowej.
Ponadto, zdaniem MF, wskazane obowiązki informacyjne dotyczą zarówno podmiotów będących, jak i niebędących polskimi rezydentami podatkowymi (tj. nieposiadających miejsca zamieszkania albo siedziby lub zarządu na terytorium Polski). W przypadku osób zagranicznych wiąże się to w praktyce z wymogiem posiadania polskiego NIP.
MF wyjaśnił też, że w przypadku podatkowych grup kapitałowych obowiązki informacyjne ciążą nie na grupie, lecz na spółkach wchodzących w jej skład.
Na kim ciąży obowiązek złożenia informacji
Zgodnie z interpretacją MF przez „podatnika posiadającego (bezpośrednio lub pośrednio) prawa do spółki nieruchomościowej” należy rozumieć:
- wspólnika tej spółki, będącego podmiotem wymienionym w art. 1 updop, czyli:
- osobą prawną, spółką kapitałową w organizacji, jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej (z wyjątkami wskazanymi w ustawie), spółką komandytową i komandytowo-akcyjną z siedzibą/zarządem na terytorium RP,
- spółką jawną z siedzibą/zarządem na terytorium RP, będącą podatnikiem CIT (z uwagi na to, że jej wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne i że nie złożyła ona w określonym terminie oświadczenia o wspólnikach),
- spółką niemającą osobowości prawnej z siedzibą/zarządem w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa jest traktowana jak osoba prawna i podlega tam opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania,
- ww. podmiot, który ma prawa do spółki nieruchomościowej w sposób pośredni – w przypadku gdy takie posiadanie praw jest realizowane poprzez wspólnika lub przez kolejne podmioty, tj. tzw. podmioty transparentne podatkowo,
- wspólnika spółki nieruchomościowej, będącego osobą fizyczną lub przedsiębiorstwem w spadku,
- osobę fizyczną lub przedsiębiorstwo w spadku, którzy mają prawa do spółki nieruchomościowej w sposób pośredni – w przypadku gdy takie posiadanie praw realizowane jest poprzez wspólnika lub kolejne podmioty (tzw. podmioty transparentne podatkowo).
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
