Obniżone odsetki za zwłokę w przypadku zapłaty po terminie zryczałtowanego PIT od dywidendy

Na mocy art. 42 ust. 1 updof spółka jako płatnik miała obowiązek wpłacenia pobranego od podatnika (zgodnie z art. 41 ust. 4 w zw. z art. 30a ust. 1 pkt 4 updof) zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłaconej w czerwcu dywidendy do właściwego naczelnika US w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrała ten podatek (a więc do 22.07.2023 r., bo termin ustawowy upływał w sobotę). Nie zrobiła tego. Podatek uiściła dopiero w grudniu.

Wpłacie zryczałtowanego PIT nie towarzyszy złożenie deklaracji podatkowej (przepisy tego nie wymagają). Dopiero w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym spółka miała obowiązek zadeklarować wysokość pobranego w trakcie roku podatku – na formularzu PIT-8AR (art. 42 ust. 1a updof), co też uczyniła.

Wątpliwość dotyczy tego, czy może ona zastosować obniżoną 50-proc. stawkę odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Zapłaciła je według stawki podstawowej, stąd pyta o zwrot ich połowy.

W myśl art. 56a § 1 Op obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę stosuje się w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:

• złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 mies. od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji,
• zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Przepis ten stosuje się odpowiednio w razie zaliczenia nadpłaty lub zwrotu podatku, a także w razie potrącenia lub przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w trybie określonym w art. 66 Op, na wniosek złożony w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty deklaracji (56a § 2 Op).

Zgodnie z art. 56a § 3 Op obniżonej stawki odsetek za zwłokę nie stosuje się w przypadku korekty deklaracji:

• złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
• złożonej po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej,
• dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.

Z literalnego brzmienia przepisów wynika, że zastosowanie preferencyjnej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych jest uzależnione od łącznego spełnienia następujących warunków:

• złożenia (w ciągu 6 mies.) korekty deklaracji,
• zapłaty w całości zaległości podatkowej – w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty,
• niewystąpienia negatywnych przesłanek z art. 56a § 3 Op.

Spółka zapłaciła w grudniu zaległy zryczałtowany PIT od wypłaconej w czerwcu dywidendy. W związku z zapłatą podatku nie miała jednak obowiązku składania deklaracji w trakcie roku podatkowego (którą następnie mogłaby skorygować). Organy podatkowe odmawiają więc w takiej sytuacji prawa do zastosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę. Jak czytamy w interpretacji KIS z 30.03.2023 r. (0114-KDIP3-1.4011.124.2023.2.EC), przepis dotyczący ulgi musi być interpretowany ściśle z jego brzmieniem. Skoro przepis wymaga złożenia korekty deklaracji, nie można uznać, że zasadne jest stosowanie tego przepisu również w sytuacji, gdy podatnik zapłacił zaległość, bez dodatkowego składania deklaracji. Nie może bowiem dojść do korekty deklaracji, która wcześniej nie została złożona. Z uwagi na brak obowiązku składania w trakcie roku podatkowego deklaracji rocznej PIT-8AR, art. 56a § 1 Op nie może mieć zastosowania.

(…) Nie spełniliście Państwo jednej z przesłanek zastosowania 50-proc. preferencyjnej stawki odsetek od zaległości podatkowej. Mianowicie nie złożyliście prawnie skutecznej korekty deklaracji, w której wykazalibyście zaległość podatkową, nie sposób bowiem za taką korektę uznać złożenie deklaracji PIT-8AR w ustawowym terminie, w której wykazaliście Państwo kwotę należnego podatku. Zatem spółka nie ma prawa do zastosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę.

Podobne stanowisko KIS zajęła również w interpretacjach z:

• 18.05.2023 r. (0111-KDIB2-1.4017.2.2023.2.KK), dotyczącej odsetek od zaniżonych wpłat PIT w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za poszczególne miesiące,
• 7.09.2023 r. (0111-KDIB1-2.4017.6.2023.1.AWO), w sprawie odsetek od zaniżonych zaliczek na CIT,

które podatnicy uregulowali w prawidłowej wysokości przed upływem 6 mies. od powstania zaległości i jeszcze przed złożeniem zeznania rocznego (odpowiednio PIT-28 i CIT-8).

Warto dodać, że odmienne stanowisko w tej kwestii zajmuje NSA. Odnosząc się – w wyrokach z 31.05.2022 r. (II FSK 2589/19, II FSK 2953/19, II FSK 3128/19, II FSK 3129/19, II FSK 39/20, II FSK 194/20) – do kwestii odsetek od zaległych zaliczek na CIT, sąd ten orzekł, że brak obowiązku składania deklaracji na zaliczki nie skutkuje tym, że podatnik wpłacający zaległe zaliczki nie może skorzystać z ulgi odsetkowej przewidzianej w art. 56a § 1 Op. Ma ona zachęcać podatników do dobrowolnego korygowania deklaracji podatkowych i wpłacania zaległości, i zgodnie z tym celem należy interpretować przepis. Dobrowolna zapłata odsetek z tytułu nieterminowego uiszczenia zaliczek (bez „interwencji” organu podatkowego w postaci wydania decyzji określającej wysokość odsetek) uzasadnia zastosowanie do ich wyliczenia obniżonej 50-proc. stawki.