Nowości w VAT od września 2019

Wprowadza je ustawa z 4.07.2019 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (oczekująca na publikację w DzU). Poniżej przedstawiamy te najważniejsze.

Zmieniona definicja pierwszego zasiedlenia (art. 2 pkt 14 ustawy o VAT) – istotna dla celów skorzystania ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT – wyraźnie wskazuje, że dochodzi do niego także na skutek rozpoczęcia użytkowania budynku, budowli lub ich części na własne potrzeby podatnika. Usunięto tym samym niezgodność polskich przepisów z regulacjami unijnymi.

Z tzw. zwolnienia podmiotowego od VAT (z uwagi na niewielkie rozmiary działalności, tj. sprzedaż nieprzekraczającą 200 tys. zł w skali roku) nie skorzystają od września 2019:

• sprzedający wysyłkowo np. w sklepach internetowych czy na portalach aukcyjnych: preparaty kosmetyczne i toaletowe (PKWiU 20.42.1), komputery, wyroby elektroniczne i optyczne (PKWiU 26), urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego (PKWiU 27), maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 28),
• hurtowi i detaliczni sprzedawcy części do pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3) oraz motocykli (PKWiU 45.4),
• świadczący usługi ściągania długów, w tym factoringu.

Czynny podatnik VAT, który przejdzie na zwolnienie od VAT (np. z uwagi na sprzedaż nieprzekraczającą 200 tys. zł), będzie mógł wybrać, na jakich zasadach dokona korekty VAT naliczonego od zakupu środków trwałych służących dotychczas działalności opodatkowanej, a obecnie zwolnionej. Zdecyduje, czy będzie to korekta rozłożona w czasie (na ogólnych zasadach, wskazanych w art. 91 ust. 7 ustawy o VAT), czy jednorazowa – za cały pozostały okres korekty, w deklaracji podatkowej składanej za ostatni okres rozliczeniowy (nowy art. 91 ust. 7e ustawy o VAT).

Komornicy sądowi oraz organy egzekucyjne, działający jako płatnicy VAT od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji, będą mogli przyjąć, że nie mają do niej zastosowania wskazane w ustawie o VAT zwolnienia (podmiotowe i przedmiotowe, w tym m.in. dla dostawy budynków, budowli lub ich części, dostawy towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej), jeżeli ich udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania od dłużnika niezbędnych informacji, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania tych zwolnień.

Nabywcy produktów rolnych i usług rolniczych od będących osobami fizycznymi rolników ryczałtowych nie będą musieli podawać na wystawianych przez siebie fakturach VAT RR numeru dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, daty wydania i nazwy organu, który go wydał. Faktury VAT RR będą mogły być – za zgodą dostawcy – wystawiane, podpisywane i przesyłane w formie elektronicznej. To samo dotyczy oświadczeń o statusie rolnika ryczałtowego, sporządzanych w przypadku umów kontraktacji (lub innych o podobnym charakterze). Trzeba będzie jednak opatrzyć te dokumenty kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi (faktury VAT RR – podpisami dostawcy i nabywcy, oświadczenie – podpisem składającego).

Zlikwidowano niezgodny z przepisami unijnymi warunek odliczania kwot zryczałtowanego zwrotu VAT z faktur VAT RR, jakim była zapłata należności za produkty rolne/usługi rolnicze w terminie 14 dni od dnia zakupu. Zapłata rolnikowi ryczałtowemu będzie mogła nastąpić na jego rachunek w skok (a nie tylko na rachunek bankowy).

Podatnicy nieskładający deklaracji VAT-7 lub VAT-7K będą szybciej wykreślani z rejestru podatników VAT – wystarczy, że nie złożą deklaracji za 3 kolejne miesiące lub za kwartał (do tej pory było to 6 kolejnych mies. lub 2 kwartały). Wyraźnie określono też, że przesłanką do wykreślenia jest także złożenie (w tym przypadku za 6 kolejnych mies. lub 2 kwartały) „zerowych” deklaracji VAT-7/VAT-7K, tj. takich, w których nie wykazano ani sprzedaży, ani zakupów, ani importu towarów z kwotami podatku do odliczenia.

Podatnik wykreślony ze względu na nieskładanie deklaracji VAT/składanie zerowych deklaracji może być przywrócony do rejestru, tylko jeżeli zawnioskuje o to w terminie 2 mies. od wykreślenia.

Nowe regulacje nie będą przy tym stosowane do okresów rozliczeniowych przypadających przed 1.09.2019 (art. 14 ustawy nowelizującej).

Podatnicy, którzy złożą deklarację korygującą w trakcie kontroli celno-skarbowej, zostaną obciążeni niższą (bo 15%, a nie 20%) sankcją VAT. Warunkiem jest złożenie korekty w ciągu 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i wpłata zaległego podatku/nienależnego zwrotu VAT najpóźniej w dniu złożenia korekty.

Dwie inne zmiany, o których warto wspomnieć, to:

• wprowadzenie katalogu wyrobów objętych pakietem paliwowym, dla których obowiązują szczególne terminy zapłaty VAT z tytułu WNT paliw silnikowych,
• wskazanie, że rozliczenie zamknięcia stanowi dokument, w którym może być obliczony i wykazany VAT od importu towarów.

Ponadto od 1.09.2019 Szef KAS udostępni nowy wykaz podatników VAT, obejmujący także czynnych podatników, w tym przywróconych jako zarejestrowani (tzw. białą listę podatników VAT) oraz numery ich rachunków rozliczeniowych związanych z działalnością gospodarczą. Zobowiązuje go do tego ustawa z 12.04.2019 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1018, szerzej na ten temat napiszemy w kolejnym numerze „RiP”).