Nie wszyscy mikroprzedsiębiorcy utworzą PPK

W takim przypadku – jeżeli nic się nie zmieni – nie nawiążą oni również pierwszej umowy o prowadzenie PPK, gdyż nie będą mieli dla kogo.

Najmniejsi pracodawcy (spoza sfery budżetowej), zatrudniający poniżej 20 osób mogących zostać uczestnikami pracowniczych planów kapitałowych (pracodawcy 20–), wdrażają PPK w ramach tzw. czwartej fali, od 1.01.2021.

Zgodnie z ustawowym terminarzem do 23.03.2021 powinni zawrzeć z zakładową organizacją związkową bądź reprezentacją osób zatrudnionych porozumienie ws. wyboru instytucji finansowej mającej zarządzać środkami gromadzonymi w programie, a następnie najpóźniej do 23.04.2021 zawrzeć z nią umowę o zarządzanie PPK, a do 10.05.2021 – pierwszą umowę o prowadzenie PPK (art. 134 w zw. z art. 7 ust. 5 ustawy z 4.10.2018 o pracowniczych planach kapitałowych, DzU z 2020 poz. 1342, dalej ustawa o PPK).

Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK jej przepisów nie stosuje się do mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 Pp, któremu wszystkie osoby przez niego zatrudniane (mogące zostać uczestnikami programu) złożą deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Deklarację rezygnacji uprawniony składa wyłącznie w papierowej formie, według wzoru określonego w rozporządzeniu MF z 12.06.2019 w sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych (DzU poz. 1102). Jest to jedyny dokument służący do obsługi PPK w firmie, który ma swój urzędowy wzór.

Kontrowersyjny wyjątek

Według portalu Moje PPK (mojeppk.pl) art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK należy interpretować m.in. tak, że jeśli wszyscy pracobiorcy zgłoszą deklaracje rezygnacji do ostatecznego terminu na zawarcie umowy o zarządzanie PPK z instytucją finansową (23.04.2021), to mikroprzedsiębiorca nie zawiera tej umowy.

Przypomnijmy, że osoby zatrudnione, które ukończyły 18 i nie ukończyły 55 lat, podlegają zgłoszeniu do PPK „z automatu”, chyba że przekażą pracodawcy deklarację rezygnacji. Tę ostatnią mogą złożyć – zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym na portalu Moje PPK – w dowolnej chwili, byle nie wcześniej niż od daty objęcia pracodawcy działaniem ustawy o PPK, czyli w przypadku mikroprzedsiębiorców i innych pracodawców 20– nie wcześniej niż 1.01.2021.

Inaczej jest z pracownikami, którzy ukończyli 55 i nie ukończyli 70 lat - tych pracodawca rejestruje w PPK wyłącznie na ich wniosek. Nie mogą oni zatem złożyć deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, zanim nie zostaną zapisani do programu (co następuje poprzez zawarcie w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK). Gdy więc mikroprzedsiębiorca zatrudnia osoby zarówno z młodszej, jak i ze starszej grupy wiekowej, to – jak zauważają eksperci – nie ma możliwości, by wszyscy zatrudnieni zgłosili mu deklaracje rezygnacji.

Jednak zdaniem konsultantów portalu Moje PPK mikroprzedsiębiorca ma prawo uwolnić się – na mocy art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK – od konieczności zawarcia umowy o zarządzanie PPK, gdy do 23.04.2021 wszystkie zatrudnione osoby w wieku:

• poniżej 55 lat – złożą mu deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
• od 55 do 70 lat – nie zgłoszą wniosków o ich zapisanie do PPK.

Nietrwała preferencja

Przywilej niestosowania ustawy o PPK nie jest dany mikroprzedsiębiorcom, którzy spełniają ww. kryteria, raz na zawsze. Każdy pracownik może bowiem zmienić zdanie w dowolnej chwili – składając wniosek o dokonywanie wpłat do PPK albo o zapisanie go do programu. Wówczas mikroprzedsiębiorca musi zawrzeć:

• umowę o prowadzenie PPK dla tej osoby najpóźniej 10. dnia miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym osiągnie ona u tego pracodawcy 90 dni kalendarzowych zatrudnienia, licząc od daty zgłoszenia wniosku (patrz art. 16 ust. 1 ustawy o PPK i odpowiedź na pytanie 21 w poradniku „Zagadnienia prawne w zakresie ustawy o PPK” zamieszczonym na portalu Moje PPK),
• umowę o zarządzanie PPK – nie później niż na 10 dni roboczych przed datą zawarcia umowy o prowadzenie PPK.

Ponadto mikroprzedsiębiorca wyłączony spod obowiązku tworzenia PPK musi również co 4 lata (licząc od daty wejścia w życie ustawy o PPK) dokonywać automatycznego wznowienia wpłat do PPK.

Pierwszy raz zrobi to w 2023, przekazując do końca lutego wszystkim osobom zatrudnionym, które złożyły mu deklaracje rezygnacji, informację o obowiązku wznowienia za nich wpłat do PPK od 1 kwietnia, chyba że ponownie złożą mu deklaracje rezygnacji. Następnie od 1 kwietnia zacznie naliczać i przesyłać instytucji finansowej wpłaty do PPK za osoby, które takich deklaracji nie złożą (art. 23 ust. 5 i 6 ustawy o PPK).

Wznowienie nie dotyczy pracowników, którzy przed 1 kwietnia ukończyli 70 lat. Ponadto pracodawca nie wznawia wpłat za zatrudnionych, którzy do tej daty ukończyli 55 lat – może to uczynić jedynie na ich wniosek (art. 23 ust. 5–9, art. 144 pkt 4 ustawy o PPK).