Nie można odwołać się od niedoręczonej decyzji

Trzeba się zdecydować: albo decyzja została doręczona i chodzi tylko o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, albo nie znalazła się w ogóle w obrocie prawnym, a wtedy nie ma się od czego odwoływać. To wniosek z wyroku NSA z 27.02.2020 (I FSK 2241/19).

W październiku pełnomocnik zatrudniony w biurze finansowo-księgowym złożył odwołanie od decyzji wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Z akt sprawy wynikało, że przesyłka polecona, zawierająca tę decyzję, była zaadresowana prawidłowo, a listonosz pozostawił awizo 25 lipca. Pełnomocnik twierdził jednak, że listonosz powinien był ją doręczyć pod wskazany adres, bo w biurze finansowo-księgowym, czynnym od poniedziałku do piątku w godz. 8–17, pracuje kilkadziesiąt osób i nie jest możliwe, żeby listonosz nie zastał nikogo, kto mógłby odebrać korespondencję.

Niestety, w praktyce – jak argumentował pełnomocnik – bardzo często się zdarza, że listonosz nie dostarcza korespondencji. Sama Poczta Polska przyznała – w odpowiedzi na kierowane do niej skargi – że w okresie urlopowym doręczyciele są często zastępowani przez osoby przypadkowe, i że dołoży wszelkich starań, żeby w przyszłości temu zapobiec.

Pełnomocnik przekonywał więc, że ani on sam, ani podatnik nie ponoszą winy za to, że odwołanie od decyzji jest wnoszone po terminie.

Dyrektor izby administracji skarbowej odmówił jednak przywrócenia terminu. Ustalił, że przesyłka była 2-krotnie awizowana (wskazywała na to adnotacja na kopercie) i prawidłowo uznano ją za doręczoną 8 sierpnia.

Postanowienie to uchylił sąd I instancji. Uznał, że niedostatecznie wyjaśniono okoliczności tej sprawy. Należało zweryfikować argumenty pełnomocnika, nie były one gołosłowne – stwierdził WSA w Warszawie.

Wyrok ten uchylił NSA. Wskazał, że użyte przez pełnomocnika argumenty wzajemnie się wykluczają. Jeżeli decyzja nie została skutecznie doręczona – jak twierdził pełnomocnik – to bieg terminu do wniesienia odwołania w ogóle nie mógł się rozpocząć.

W konsekwencji nie można było go przekroczyć, a tym samym nie można wnioskować o jego przywrócenie na podstawie art. 162 § 1 Op.

NSA orzekł, że kwestia prawidłowości doręczenia decyzji podatkowej wykraczała poza zakres postępowania w sprawie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. W zaistniałym stanie faktycznym rozstrzyganie o prawidłowości doręczenia przesyłki zawierającej decyzję podatkową w ramach postępowania dotyczącego przywrócenia terminu było zbyt daleko idące – orzekł sąd kasacyjny.