Na czym polega ulga na innowacyjnych pracowników

Wysokość odliczenia

W art. 18db updop wskazano, że podatnik CIT będący płatnikiem PIT, uzyskujący przychody inne niż z zysków kapitałowych, który poniósł za rok podatkowy stratę albo osiągnął dochód niższy od kwoty przysługującego w roku podatkowym odliczenia na podstawie art. 18d (a więc tytułem ulgi B+R), może pomniejszyć kwotę podlegających przekazaniu na rachunek US zaliczek na PIT oraz zryczałtowanego podatku dochodowego o iloczyn kwoty nieodliczonej i stawki podatku obowiązującej tego podatnika w danym roku podatkowym (9 lub 19%). Dla finalnej kwoty odliczenia decydująca będzie zatem stawka CIT, jaka ma zastosowanie w odniesieniu do danego podatnika w roku podatkowym, w którym korzysta on z ulgi na innowacyjnych pracowników.

Z kolei w myśl art. 26eb updof podatnik PIT będący płatnikiem tego podatku, który poniósł za rok podatkowy stratę lub osiągnął dochód niższy od kwoty przysługującego w roku podatkowym odliczenia na podstawie art. 26e (tytułem ulgi B+R), może pomniejszyć kwotę podlegających przekazaniu na rachunek US zaliczek na PIT oraz zryczałtowanego podatku dochodowego o:

• iloczyn najniższej stawki podatkowej określonej w skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (czyli 12%), oraz nieodliczonego na podstawie art. 26e odliczenia – gdy jest opodatkowany według skali, albo
• 19% nieodliczonego na podstawie art. 26e odliczenia – gdy jest opodatkowany liniowo.

Jakich zaliczek dotyczy ulga

Podatnik, który nie odliczył od podstawy opodatkowania wszystkich kosztów poniesionych na działalność B+R objętych ulgą B+R, ma prawo nie odprowadzać do organu podatkowego – do wysokości przysługującego odliczenia – zaliczek na PIT i zryczałtowanego PIT (o którym mowa w art. 41 ust. 4 updof, tj. np. od umów zlecenia i o dzieło o wartości do 200 zł), z tytułu:

• stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz wypłacanego przez podatnika zasiłku pieniężnego z ubezpieczenia społecznego,
• wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło,
• praw autorskich.

Ustawodawca nakłada tu jednak warunek – ulga dotyczy tylko tych zaliczek/zryczałtowanego PIT, które są naliczane i potrącane od osób bezpośrednio zaangażowanych w działalność B+R, których czas:

• pracy przeznaczony na realizację działalności B+R, pozostający w ogólnym czasie pracy w danym miesiącu, wynosi co najmniej 50% lub
• przeznaczony na wykonanie usługi w zakresie działalności B+R na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło w danym miesiącu, pozostający w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi, wynosi co najmniej 50%.

Co istotne, chociaż o możliwości skorzystania z ulgi w odniesieniu do zaliczki na PIT/zryczałtowanego podatku danego pracownika/zleceniobiorcy/wykonawcy dzieła decyduje ww. współczynnik jego czasu pracy (50%), to jednak ulga obejmuje całość zaliczki na PIT/zryczałtowanego podatku od jego wynagrodzenia, a nie tylko część (przypadającą od wynagrodzenia za czas pracy innowacyjnej).

Kiedy najwcześniej można skorzystać z ulgi

Prawo do ulgi na innowacyjnych pracowników jest uzależnione od uprzedniego złożenia rocznego zeznania podatkowego, z którego będą wynikać kwoty nieodliczonych od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych przez podatnika na działalność objętych ulgą B+R.

Z ulgi można zacząć korzystać od miesiąca następującego bezpośrednio po miesiącu, w którym podatnik złożył zeznanie. Jednocześnie ustawodawca wskazał, że przysługuje ona tylko do końca roku podatkowego, w którym zostało złożone to zeznanie.

Zgodnie z art. 67 ustawy z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2105), z ulgi na innowacyjnych pracowników podatnicy mogą skorzystać po raz pierwszy w 2023 r. Przy tym podatnicy CIT, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1.01.2022 r., a zakończy się po 31.12.2021 r., stosują ulgę po raz pierwszy w roku podatkowym rozpoczynającym się bezpośrednio po tym roku.

Pomniejszenie w PIT-4R

Trudno obecnie odpowiedzieć na pytanie, jak w praktyce powinno wyglądać pomniejszanie należnych zaliczek na PIT o kwoty zaliczek naliczonych i potrąconych z wynagrodzeń pracowników zatrudnionych przy działalności B+R. Z aktualnych interpretacji podatkowych wynika jedynie, że skorzystanie z możliwości pomniejszenia tytułem ulgi na innowacyjnych pracowników nie wymaga wcześniejszego zawiadomienia US, gdyż obowiązek taki nie wynika z updop ani updof (interpretacja KIS z 23.08.2022 r., 0111-KDIB1-3.4010.155.2022.2.BM).

Ulgi na innowacyjnych pracowników nie wykazuje się w zeznaniu rocznym składnym przez danego podatnika (CIT-8, PIT-36 czy PIT-36L). Nieodliczone za poprzedni rok koszty działalności objęte ulgą B+R, w ramach przysługującego limitu odliczenia (iloczyn kwoty i obowiązującej stawki podatku), odejmuje się w każdym miesiącu od naliczonych i pobranych zaliczek na PIT/zryczałtowanego podatku (do końca bieżącego roku podatkowego). Aktualnie obowiązujący wzór formularza PIT-4R nie zawiera odrębnych pozycji, w których ulga ta powinna zostać przez płatników zaraportowana. Przepisy updof nie zawierają w tym zakresie żadnych szczególnych uregulowań.

Powstaje również wątpliwość, jaki wpływ będzie miało omawiane pomniejszenie PIT na wysokość wynagrodzenia przysługującego płatnikom, stosownie do art. 28 Op. Wynagrodzenie należy się z tytułu terminowego wpłacania podatku dochodowego od osób fizycznych pobranego przez płatnika i wynosi obecnie 0,6% kwoty tego podatku, pobranego przez płatnika. Literalne brzmienie przepisu pozwala na stwierdzenie, że wysokość wynagrodzenia przysługującego płatnikowi powinna być skalkulowana od kwoty podatku pobranego od pracowników, a nie od kwoty faktycznie przekazywanej do organu podatkowego.