Możliwość użytkowania starych kas fiskalnych wniesionych aportem, po ich ponownej fiskalizacji

Nabywca zcp jako sukcesor

Nabywca zcp jest traktowany jako następca prawny podatnika dokonującego zbycia. W konsekwencji dochodzi do sukcesji prawnopodatkowej w zakresie VAT – następuje przeniesienie na nabywcę zasad dotyczących opodatkowania tym podatkiem, w odniesieniu do czynności związanych z nabytym mieniem, na warunkach identycznych, jakie obowiązywałyby zbywcę, gdyby do zbycia nie doszło. Innymi słowy podatnik, który nabył przedsiębiorstwo lub zcp i nadal je prowadzi, może korzystać w zakresie VAT z uprawnień służących zbywcy, a zarazem przejmuje jego obowiązki.

Skoro spółka nabędzie w drodze aportu zcp spółki przekazującej, to na gruncie ustawy o VAT będzie jej następcą prawnym i będzie korzystać z uprawnień służących zbywcy. Stanie się m.in. właścicielem kas fiskalnych z elektronicznym zapisem kopii, których przed przejęciem zcp używała spółka przejmowana, i tym samym uzyska prawo do ich użytkowania, a zarazem obowiązek kontynuowania prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu tych kas.

Potwierdzenie spełnienia warunków technicznych

Przepisy prawa podatkowego nie posługują się pojęciem "homologacja kasy". Potocznie mówi się w ten sposób o potwierdzeniu spełnienia przez kasy funkcji wymienionych w art. 111 ust. 6a ustawy o VAT oraz kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy, wydanym do 31.08.2011 r. przez MF, a po tej dacie przez Prezesa Głównego Urzędu Miar.

Na mocy § 3 ust. 1 rozporządzenia MF z 29.04.2019 r. w sprawie kas rejestrujących (DzU z 2021 r. poz. 1625) podatnicy prowadzą ewidencję przy użyciu kas, które zostały nabyte w okresie obowiązywania potwierdzenia, że kasa spełnia funkcje wymienione w art. 111 ust. 6a lub w art. 145a ust. 2 ustawy o VAT oraz wymagania techniczne (kryteria i warunki techniczne) dla kas, wyłącznie w trybie fiskalnym pracy tej kasy, po dokonaniu jej fiskalizacji.

Stosownie do § 56 tego rozporządzenia podatnicy użytkujący kasy, które zostały nabyte w okresie obowiązywania:

• decyzji MF wydanej na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia MF z 28.11.2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (DzU poz. 1338), tj. przed 1.12.2008 r.,
• potwierdzenia, o którym mowa w art. 111 ust. 6b ustawy o VAT, wydanego po 1.09.2011 r.,

mogą je nadal używać do prowadzenia ewidencji po upływie tego okresu, pod warunkiem że kasy te zapewniają prawidłowość rozliczeń podatnika.

Stare potwierdzenia nadal ważne

Od 1.09.2011 r. do ustawy o VAT dodano art. 111 ust. 3c, w myśl którego podatnicy mogą stosować do ewidencji sprzedaży wyłącznie kasy rejestrujące, które nabyli w okresie, gdy kasy te były objęte ww. potwierdzeniem. Jednocześnie jednak w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy zmieniającej (ustawa z 18.03.2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach, DzU nr 64 poz. 332) zapisano, że potwierdzenia stwierdzające spełnienie funkcji oraz kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, zachowują moc do dnia określonego w tych potwierdzeniach, chyba że potwierdzenie zostanie cofnięte zgodnie z przepisami ustawy o VAT, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Natomiast kasy rejestrujące nabyte przez użytkowników w okresie obowiązywania potwierdzeń wydanych przed 1.09.2011 r. mogą być nadal stosowane do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego, pod warunkiem że zapewniają prawidłowość rozliczeń podatnika. Zgodnie przy tym z § 57 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących podatnicy użytkujący kasy, o których mowa w § 56 oraz art. 9 ust. 2 ustawy zmieniającej, nieposiadające możliwości technicznych spełnienia wymagań określonych w rozdz. 2 rozporządzenia, stosują te przepisy odpowiednio.

Z pytania wynika, że chociaż ze względu na upływ czasu część kas fiskalnych przejętych na dzień przeniesienia zcp na spółkę nie będzie miała ważnego potwierdzenia (homologacji), to wszystkie będą miały ważną decyzję MF wydaną na podstawie przepisów obowiązujących przed 1.12.2008 r. A zatem spółka po ich fiskalizacji (przez uprawnionego serwisanta) jako następca prawny będzie mogła nadal prowadzić ewidencję sprzedaży i kwot podatku należnego przy ich użyciu.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (zob. interpretacja KIS z 12.07.2022 r., 0114-KDIP1-3.4012.197.2022.2.PRM).