MF wyjaśnia przepisy o „białej liście”

Od 1.01.2020 obowiązują sankcje za zapłatę przelewem za zakupione towary/usługi na rachunek spoza wykazu podatników VAT – w przypadku transakcji o wartości brutto przekraczającej 15 tys. zł, udokumentowanych fakturą wystawioną przez czynnego podatnika VAT. Te sankcje to wyłączenie wydatku z kosztów uzyskania przychodów (w CIT i PIT) oraz solidarna odpowiedzialność za zaległości podatkowe sprzedawcy w VAT.

Kupujący może ich uniknąć, jeżeli w ciągu 3 dni zawiadomi naczelnika US właściwego dla kontrahenta o wpłacie należności przelewem na rachunek spoza tzw. białej listy (wzór stosownego zawiadomienia ZAW-NR określa rozporządzenie MF z 23.12.2019, DzU poz. 2530).

MF w objaśnieniach wskazał, że jeżeli podatnik raz wyśle takie zawiadomienie, nie musi wysyłać go ponownie, w sytuacji gdy kolejnej wpłaty dokona na ten sam rachunek spoza wykazu, o którym poinformował US.

MF wyjaśnił ponadto, że sankcje za przelew na rachunek spoza białej listy nie mają zastosowania, gdy sprzedawcą jest zagraniczny kontrahent nieposługujący się dla celów danej transakcji polskim NIP. Zatem podatnicy płacący za faktury dokumentujące WNT, import towarów, import usług lub dostawy towarów rozliczane przez nabywcę nie mają obowiązku badania, czy rachunek, na który zlecają przelew, jest zamieszczony w wykazie. Bez znaczenia jest przy tym, że dostawca ma także rachunek w polskim banku, ponieważ jest zarejestrowany dla innych celów czy innych transakcji.

Inaczej jest w przypadku przelewów za krajowe transakcje, na rachunki w bankach zagranicznych, nieprowadzących w Polsce działalności poprzez oddział. Rachunków tych nie ma na białej liście, mimo że informacja o nich jest podawana przez podatników w zgłoszeniach identyfikacyjnych/aktualizacyjnych. Dokonując płatności na taki rachunek (w przypadku transakcji z czynnym podatnikiem o wartości powyżej 15 tys. zł), podatnik chcący uniknąć negatywnych konsekwencji finansowych powinien wysłać zawiadomienie ZAW-NR (a wtedy US zweryfikuje, czy kontrahent podał ten rachunek w zgłoszeniu identyfikacyjnym).

To, czy rachunek bankowy widnieje na białej liście, należy sprawdzić w chwili zlecenia przelewu. Jak wyjaśnił MF, w przypadku zlecenia przelewu z odroczonym terminem płatności lub zlecenia stałego dniem zlecenia przelewu będzie dzień, w którym podatnik zlecił bankowi dokonanie takiego przelewu. Nie ma przy tym znaczenia okres, na jaki zostały odroczone płatności, bądź okres objęty zleceniem stałym, tj. data obciążenia rachunku.

W przypadku regulowania płatności poleceniem zapłaty np. za energię elektryczną, abonament RTV czy usługi telekomunikacyjne rozliczenia za otrzymane faktury są przeprowadzane automatycznie z rachunku podatnika. Dniem zlecenia przelewu będzie dzień, który podatnik wskazał bankowi przy składaniu tej dyspozycji.

MF odniósł się też m.in. do kwestii płatności w formie zaliczek lub w ratach, stwierdzając, że limit 15 tys. zł dotyczy kwoty całej transakcji, a nie pojedynczej płatności. W związku z tym nawet jeżeli z dostawcą towaru lub usługi zostanie ustalona płatność ratalna lub w formie zaliczek, to sposób uiszczenia zapłaty powinien być zależny od wysokości łącznej sumy transakcji (kwoty brutto). Jeżeli więc łączna wartość transakcji przekracza 15 tys. zł, to w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych zapłata nie może zostać uregulowana gotówką, lecz poszczególne płatności powinny być dokonane przelewem na rachunek zamieszczony w wykazie, chociażby ich jednostkowa wartość nie przekraczała tej kwoty (lub mogą być zapłacone przy użyciu innych instrumentów płatniczych).