„Mały ZUS plus” dopiero od lutego

Konieczność złożenia zgłoszenia dotyczy tylko tych przedsiębiorców, którzy nie mieli prawa do „małego ZUS” w 2019, a nabyli je od stycznia 2020. W przypadku osób, które korzystały z „małego ZUS” w 2019, wystarczające będzie złożenie raportu miesięcznego lub deklaracji rozliczeniowej za styczeń 2020 w terminie do 10.02.2020 lub do 17.02.2020.

Ulga w nowej wersji

Zmiany w „małym ZUS” przewiduje ustawa z 12.12.2019 o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.

Prawo do „małego ZUS plus” jest uzależnione od przychodu osiągniętego z działalności w roku poprzedzającym. Od lutego 2020 z tej ulgi może skorzystać przedsiębiorca, który w 2019 uzyskał z działalności nie więcej niż 120 tys. zł przychodu.

Wysokość podstawy naliczania składek ustali od dochodu z działalności uzyskanego w 2019. W tym celu powinien pomnożyć przeciętny miesięczny dochód z działalności z 2019 przez współczynnik 0,5. Z kolei dochód ustali:

• dzieląc ubiegłoroczny dochód z działalności przez liczbę dni prowadzenia działalności w 2019,
• mnożąc wynik przez 30.

Co do zasady dochód będzie ustalany według przepisów updof. Jednak trzeba będzie doliczyć do niego uwzględnione w kosztach uzyskania przychodów składki na ubezpieczenia społeczne zapłacone za przedsiębiorcę i osoby współpracujące przy prowadzeniu firmy.

W przypadku przedsiębiorców, do których w 2019 miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie:

1) karty podatkowej, i które nie korzystały ze zwolnienia sprzedaży od VAT, przez:

a) roczny przychód z działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym należy rozumieć wartość sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty VAT,

b) roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym należy rozumieć roczny przychód z działalności, w rozumieniu lit. a, pomnożony przez współczynnik 0,5,

2) ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, przez roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym należy rozumieć roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, w rozumieniu updof, pomnożony przez współczynnik 0,5.

Tak jak dotąd przy „małym ZUS” (również przy „małym ZUS plus”) podstawa naliczenia składek będzie musiała mieścić się w „widełkach” od 30% minimalnego wynagrodzenia do 60% przeciętnego planowanego na dany rok wynagrodzenia. W 2020 będzie to od 780 zł do 3136,20 zł.

Z nowej wersji ulgi może skorzystać przedsiębiorca, który w 2019 prowadził działalność przez co najmniej 60 dni. To rozwiązanie będzie niedostępne dla osób, które w 2019 rozliczały się w formie karty podatkowej i jednocześnie korzystały ze zwolnienia sprzedaży od VAT.

Dodatkowe informacje

Przedsiębiorca korzystający z „małego ZUS plus” poinformuje ZUS nie tylko o rocznym przychodzie z działalności gospodarczej i o podstawie wymiaru składek, ale też o dochodzie i formie opodatkowania. Nie oznacza to jednak, że będzie wypełniać dodatkowe formularze. Wszystkie te informacje poda w imiennym raporcie miesięcznym albo w deklaracji rozliczeniowej.

Z nowej ulgi można korzystać maksymalnie przez 36 mies. (3 lata) w ciągu kolejnych 60 mies. (5 lat) prowadzenia działalności. Do tego okresu będzie jednak wliczany czas, przez jaki przedsiębiorca płacił „mały ZUS”.

Zgłoszenie nie zawsze konieczne

Co do zasady zamiar skorzystania z „małego ZUS plus” można zgłosić do końca pierwszego miesiąca obowiązywania tej regulacji (do końca lutego 2020), a w kolejnych latach do końca stycznia. Dotyczy to jednak sytuacji, gdy przedsiębiorca dopiero nabywa prawo do tej ulgi. Chodzi o przedsiębiorców, którzy nabędą te uprawnienia od lutego 2020 po podniesieniu limitu przychodu do 120 tys. zł. Aby skorzystać z „małego ZUS plus”, powinni oni:

• wyrejestrować się z ubezpieczeń w ZUS z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia z dniem 31.01.2020,
• zgłosić się do ubezpieczeń z kodem 05 90 (albo 05 92 – gdy przedsiębiorca ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy) od 1.02.2020 (najpóźniej do końca lutego).

W przypadku osób, które w styczniu 2020 będą korzystały ze starej wersji ulgi („małego ZUS”), wystarczy złożenie raportów rozliczeniowych lub deklaracji za luty 2020 w terminie do 10.03.2020 lub do 16.03.2020 z wszystkimi wymaganymi danymi.

„Stare” uprawnienia

Prawo do „małego ZUS” za styczeń 2020 przysługuje natomiast przedsiębiorcy, którego przychód z działalności w 2019 nie przekroczył 30-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu 2019, tj. 67 500 zł.

To limit dla osób, które prowadziły działalność przez cały 2019. Przedsiębiorca, który w 2019 rozpoczął, zakończył lub zawiesił działalność, przez co prowadził ją tylko przez część roku, ustala proporcjonalnie niższy limit:

• dzieląc limit 67 500 zł przez liczbę dni kalendarzowych w 2019,
• mnożąc wynik przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności w 2019.

Podstawa składek nie może być przy tym niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę ani wyższa niż 60% prognozowanej przeciętnej płacy. „Widełki” na styczeń 2020 to zatem od 780 zł do 3136,20 zł.

Z „małego ZUS” w styczniu 2020 nie może skorzystać osoba, która:

• w 2019 podlegała ubezpieczeniom społecznym i/lub zdrowotnemu krócej niż przez 60 dni,
• w 2019 rozliczała się w formie karty podatkowej i korzystała ze zwolnienia sprzedaży od podatku VAT (warunki te zostały spełnione łącznie),
• w 2019 podlegała ubezpieczeniom społecznym lub zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej),
• spełnia warunki do opłacania „preferencyjnych składek”, tj. naliczanych od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia,
• wykonuje dla byłego bądź obecnego pracodawcy prace, które wykonywała dla niego jako pracownik w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.

Te same ograniczenia dotyczą „małego ZUS plus”.

Niższy wskaźnik

Wysokość podstawy „małego ZUS” zależy m.in. od współczynnika do jej naliczenia. Na 2020 wynosi on 0,4825. Jest ustalany według wzoru:

(przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej na dany rok : kwota minimalnego wynagrodzenia) × 0,24.

Uwzględniając wskaźniki na 2020, jest to:

(5227 zł : 2600 zł) × 0,24 = 0,4825 zł.

Najniższa podstawa

Aby ustalić podstawę naliczania składek w ramach „małego ZUS” za styczeń 2020, przedsiębiorca musi najpierw obliczyć przeciętny miesięczny przychód z działalności w 2019:

• dzieląc roczny przychód z działalności w 2019 przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności w 2019,
• mnożąc wynik przez 30.

Tak ustalony przeciętny miesięczny przychód trzeba pomnożyć przez współczynnik 0,4825 i sprawdzić, czy wynik mieści się w widełkach od 780 zł do 3136,20 zł. To najniższa podstawa, od której przedsiębiorca może opłacać składki na ubezpieczenia społeczne. Może jednak płacić składki od kwoty wyższej.