Licencja pilota dla doradcy bez związku z działalnością gospodarczą

Tak orzekł NSA w wyroku z 7.10.2021 r. (II FSK 387/19), dotyczącym przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie doradztwa biznesowego i prawnego. Wystąpił on z wnioskiem do KIS o wydanie interpretacji potwierdzającej możliwość zaliczenia w koszty firmy wydatku na kurs licencji pilota. Argumentował, że licencja umożliwi mu samodzielną komunikację z odległymi miejscowościami, także w innych krajach Europy, do których podróżuje w celach służbowych. Uniezależniając się od rejsowych połączeń, będzie mógł szybko się przemieszczać. Łatwiejsza komunikacja pozwoli też na aktywniejsze pozyskiwanie nowych klientów w odległych siedzibach.

Nie przekonał tym jednak organu podatkowego ani sądów. NSA przypomniał, że kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie zostały wymienione w art. 23 updof i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła bądź też z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów.

Aby stwierdzić, czy wydatek na opłacenie kursu pilotażu może być zaliczony do kosztów podatkowych, trzeba ustalić, czy jest związany z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, zdobywaniem wiedzy i umiejętności potrzebnych w działalności gospodarczej i mających z nią związek, czy też służy tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy, umiejętności i wykształcenia niezwiązanego z działalnością, a więc co do zasady ma charakter osobisty.

Jak czytamy w ww. orzeczeniu, w realiach niniejszej sprawy wydatek poniesiony na kurs pilotażu nie ma na celu osiągania przychodów, a jego zapłata nie ma wpływu na powstanie przychodu. Nie sposób również stwierdzić, iż (…) w jakikolwiek sposób warunkuje zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Skarżący nie wykazał bowiem, iż brak licencji pilota spowoduje utratę źródła przychodów z prowadzonej pozarolniczej działalności w zakresie doradztwa biznesowego i prawnego (np. zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej) czy też zmniejszenie jego wysokości, a zatem że jego działania pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z zachowaniem lub z zabezpieczeniem tego źródła przychodów.

Sąd wskazał również, że ustawodawca, posługując się zwrotem „koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów”, przypisuje temu określeniu cechę świadomego, zamierzonego, przemyślanego i logicznego działania podporządkowanego osiągnięciu przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Konieczne jest zatem uwzględnienie adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego między kosztem a przychodem.

Tymczasem – według sądu – podatnik nie wykazał, aby wydatki na uzyskanie licencji pilota były przedmiotowo związane z profilem działalności gospodarczej obecnie prowadzonej przez skarżącego bądź planowanej: omawiany wydatek, którego poniesienie ma na celu zdobycie uprawnień umożliwiających pilotowanie samolotu, ma charakter osobisty, bowiem w znacznym stopniu może przyczynić się do ułatwienia życia prywatnego skarżącego. Zatem (…) nie ma (…) związku z prowadzoną bądź planowaną działalnością gospodarczą i nie jest wydatkiem ponoszonym w celu powstania lub zwiększenia przychodu czy też zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodu, jakim jest ta działalność gospodarcza.