Łączenie pracy z urlopem rodzicielskim – zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP

W tym przypadku zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP przysługuje dopiero po zakończeniu urlopu rodzicielskiego i powrocie do pracy na poprzedni wymiar czasu pracy. Póki urlop rodzicielski się nie zakończy, składki na oba fundusze należy więc odprowadzać od sumy wynagrodzenia z umowy o pracę oraz ze zlecenia. Składki na FP – gdyż podstawa wymiaru obowiązkowych składek społecznych ze stosunku pracy, w przeliczeniu na miesiąc, jest wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Natomiast składkę na FGŚP płaci się za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, z tytułu zatrudniania osoby w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (zob. art. 104 ust. 1, art. 104a ustawy z 20.04.2004 o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, DzU z 2019 poz. 1482, oraz art. 9, art. 9a ustawy z 13.07.2006 o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, DzU z 2018 poz. 1433).

Obowiązkowych składek na FP oraz FGŚP nie opłacają pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne za zatrudnionych pracowników powracających z urlopu:

• macierzyńskiego,
• na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• rodzicielskiego,
• wychowawczego

w okresie 36 mies., począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z danego rodzaju urlopu.

Zwolnienie przysługuje pracodawcy tylko w odniesieniu do pracowników w rozumieniu Kp. Gdy z własnym pracownikiem pracodawca podpisał dodatkowo umowę zlecenia lub o dzieło, nie będzie zwolniony z opłacania składek na FP i FGŚP od przychodów z umowy cywilnej, mimo że generalnie wszystkie obowiązkowe składki społeczne są należne od łącznego przychodu z obu umów.

Kolejna zasada jest taka, że gdy bezpośrednio po powrocie z urlopu związanego z rodzicielstwem pracownik korzysta z urlopu wypoczynkowego, zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad członkiem rodziny lub zwolnienia lekarskiego, uznaje się, że jego powrót do pracy nastąpił po zakończeniu urlopu na dziecko, a nie od daty faktycznego podjęcia pracy po urlopie wypoczynkowym czy innej nieobecności (np. po chorobie). Początkiem 36-miesięcznego okresu zwolnienia z opłacania składek będzie wówczas pierwszy dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończył się urlop.

Omawiane zwolnienie z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP odnosi się do kwot stanowiących podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych (bez stosowania tzw. limitu 30-krotności), wypłaconych lub postawionych do dyspozycji pracownika w okresie przysługującego zwolnienia, bez względu na to, za jaki okres należne są te wynagrodzenia. Okres 36 mies. zwolnienia liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym urlop się zakończył.

Zdarza się, że po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego pracownik nadal korzysta z urlopu rodzicielskiego, ale w obniżonym wymiarze, gdyż wraca do pracy na część etatu, łącząc opiekę nad dzieckiem z obowiązkami służbowymi u dotychczasowego pracodawcy. Jest taka możliwość na podstawie art. 1821e Kp. Pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Urlopu rodzicielskiego udziela się wówczas na pozostałą część wymiaru czasu pracy (art. 1821a, art. 1821e Kp).

W przypadku pracownika, który po urlopie macierzyńskim korzysta z następujących bezpośrednio po sobie urlopów związanych z rodzicielstwem (rodzicielskiego, wychowawczego), 36-miesięczny okres zwolnienia z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP należy liczyć dopiero od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończył się ostatni z tych urlopów. W konsekwencji, gdy pracownik łączy urlop rodzicielski/wychowawczy z wykonywaniem pracy u swojego pracodawcy, zwolnienie nie przysługuje w odniesieniu do przychodów uzyskiwanych w okresie świadczenia pracy w trakcie korzystania z tych urlopów.

• ZUS RCA z kodem tytułu 0110 0 0, z wynagrodzeniem będącym podstawą wymiaru składek społecznych i zdrowotnej oraz na FP i FGŚP oraz z kodem tytułu 1240 0 0, z naliczoną składką emerytalną i rentową od kwoty zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego,
• ZUS RSA z kodem 0110 0 0, z kodem świadczenia/przerwy 319 i kwotą wypłaconego zasiłku macierzyńskiego.