Kto w 2023 r. ma prawo do preferencyjnej 9% stawki CIT

Limit przychodów z roku bieżącego

Warunkiem zastosowania 9% stawki jest – w myśl art. 19 ust. 1 pkt 2 updop – by przychody osiągnięte w roku podatkowym (a więc w 2023 r., jeśli pokrywa się on z rokiem kalendarzowym) nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 mln euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. Kwota ta, w przeliczeniu na złote po kursie z 2.01.2023 r. (4,6784 zł/euro, tabela nr 001/A/NBP/2023), wynosi 9 357 000 zł.

Przypomnijmy, że przychód w rozumieniu art. 19 ust. 1 pkt 2 updop to przychód ustalony zgodnie z updop (w kwocie netto, bez podlegającego odliczeniu VAT) – bez względu na źródło, z którego pochodzi. Zatem dla celów ustalenia, czy przychody podatnika uprawniają do stosowania stawki 9% CIT, należy wziąć pod uwagę zarówno przychody z zysków kapitałowych (choć niezależnie od ich wysokości są one objęte stawką 19%), jak i z innych źródeł, opodatkowane i zwolnione z CIT (np. dotacje ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej – zob. interpretacja KIS z 2.09.2022 r., 0111-KDIB2-1.4010.393.2022.1.PB), a także te, od których MF zaniechał poboru podatku (np. umorzona w 2023 r. subwencja z PFR – zob. interpretacja KIS z 22.12.2022 r., 0114-KDIP2-2.4010.169.2022.1.ASK).

Limit przychodów z roku ubiegłego

Dla zastosowania stawki 9% CIT przez małego podatnika istotny jest jeszcze jeden limit, o którym mowa w art. 4a pkt 10 updop – status ten mają podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) w poprzednim roku podatkowym (2022) zmieściła się w kwocie 2 mln euro w przeliczeniu po średnim kursie euro ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Limit ten, w przeliczeniu po kursie euro z 3.10.2022 r. (4,8272 zł/euro, tabela nr 191/A/NBP/2022), wynosi 9 654 000 zł.

Jak wskazano w interpretacji KIS z 3.01.2022 r. (0111-KDIB2-1.4010.537.2021.1.MKU), przy obliczaniu powyższego limitu należy uwzględnić wszelkie przychody ze sprzedaży danego podatnika, w tym także zwolnione od podatku dochodowego oraz przychody ze sprzedaży zaliczane do zysków kapitałowych z wyłączeniem przychodów osiąganych z innego tytułu niż sprzedaż. W limicie tym nie uwzględnia się więc np. otrzymanych dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, odszkodowań czy przychodów z umorzenia odsetek. Nie bierze się też pod uwagę przychodu z umorzenia subwencji/finansowania preferencyjnego z PFR.

Skutki przekroczenia limitu

Jak wynika z powyższego, podatnicy kontynuujący w 2023 r. działalność rozpoczętą w poprzednich latach podatkowych, których rok podatkowy jest równy rokowi kalendarzowemu, w celu ustalenia prawa do obniżonej 9% stawki CIT powinni:

• obliczać dwa różne przychody z dwóch różnych lat podatkowych:
  • na wstępie, przed rozpoczęciem stosowania stawki 9%, przychód ze sprzedaży (wraz z należnym VAT) z roku poprzedniego (2022) – w celu sprawdzenia, czy mają status małego podatnika,
  • w trakcie roku (co miesiąc lub co kwartał – w zależności od sposobu rozliczenia), narastająco od początku roku przychód osiągnięty w tym roku (2023) w rozumieniu updop (bez VAT),
• porównać wysokość tych przychodów z dwoma różnymi, choć zbliżonymi limitami (wynikającymi z przeliczenia kwoty 2 mln euro po średnim kursie NBP z dwóch różnych dat):
  • przychód ze sprzedaży z roku ubiegłego nie może być wyższy niż 9 654 000 zł,
  • przychód w rozumieniu updop z roku bieżącego nie może przekroczyć 9 357 000 zł.

Jeśli bieżący przychód w trakcie 2023 r. przekroczy równowartość 2 mln euro (9 357 000 zł), oznacza to utratę prawa do stawki 9% w stosunku do dochodów uzyskanych od początku roku, a nie tylko od momentu przekroczenia – zob. pisma KIS z 2.09.2021 r. (0111-KDIB2-1.4010.268.2021.1.MK) i 14.07.2021 r. (0111-KDIB1-2.4010.162.2021.2.MZA).

Całość dochodów takiego podatnika, wykazanych w zeznaniu CIT-8 za 2023 r. (uzyskanych od początku roku), powinna być objęta stawką 19%.

Stawka 9% przy obliczaniu zaliczek

Choć potwierdzenie spełnienia warunku dotyczącego wysokości bieżącego przychodu będzie możliwe dopiero po zakończeniu roku podatkowego, stawka 9% może być (ale nie musi – zależy to od decyzji podatnika) stosowana już przy obliczaniu zaliczek na CIT (art. 25 ust. 1g updop, interpretacja KIS z 19.12.2022 r., 0111-KDWB.4010.87.2022.2.HK).

Przekroczenie progu przychodów uprawniających do stawki 9% skutkuje tym, że podatnik ma obowiązek obliczania zaliczek według wyższej stawki 19% począwszy od miesiąca/kwartału, w którym nastąpiło przekroczenie. W okresie (miesiącu/kwartale), w którym suma przychodów przekroczy limit 2 mln euro, nie jest już możliwe stosowanie stawki 9%.

Organy podatkowe potwierdzają, że podatnik nie jest wówczas zobowiązany do korygowania (ani „wyrównywania”) zaliczek wpłaconych od początku roku do momentu przekroczenia limitu. Po przekroczeniu wpłaca zaliczki według stawki 19% w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące/kwartały, ustalonych jeszcze według stawki 9%.

W związku z brakiem obowiązku korygowania zaliczek nie powstanie obowiązek płatności odsetek od uiszczanych zaliczek, ponieważ zaliczki te zostały ustalone w prawidłowej wysokości, a wnioskodawcy przysługiwało wówczas prawo do płatności zaliczek według obniżonej stawki podatku (zob. interpretacja KIS z 2.09.2021 r., 0111-KDIB2-1.4010.268.2021.1.MK).