Kryteria przyznawania pracownikom i emerytom pomocy świątecznej z zfśs

Nakaz równego traktowania

Pomoc z zfśs ma charakter uznaniowy, czyli zainteresowany musi spełnić określone w regulaminie funduszu kryteria socjalne nabycia danego świadczenia. Osoby uprawnione do korzystania z zfśs – czy to ustawowo, czy regulaminowo – należy jednak traktować równo w dostępie do tych beneficjów. Nie oznacza to, że wszystkim grupom uprawnionych trzeba przyznać to samo wsparcie z funduszu na jednakowych zasadach. Można je różnicować, jednak wyłącznie na podstawie kryteriów socjalnych.

Zgodnie z wyrokiem SA w Warszawie z 24.06.2016 (III AUa 471/15) zfśs nie jest przeznaczony wyłącznie dla pracowników pozostających w szczególnie trudnej sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej. Krąg podmiotów uprawnionych jest szerszy niż ogół osób zatrudnionych, gdyż obejmuje także emerytów, rencistów i inne osoby, które określa pracodawca. Poszczególne świadczenia przyznawane mogą być tym wszystkim osobom według różnych kryteriów, tyle że o niezaliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne decyduje socjalny charakter tych świadczeń wyrażający się zróżnicowaniem ich wartości w zależności od sytuacji majątkowej, rodzinnej i finansowej.

Różnicowanie tylko według przesłanek socjalnych

Dozwolone jest zatem zróżnicowanie sytuacji osób uprawnionych do korzystania z funduszu (zarówno na mocy ustawy o zfśs, jak i regulaminu), ale wyłącznie na podstawie kryteriów socjalnych, czyli ze względu na ich różną sytuację życiową, rodzinną i materialną. Najpopularniejszym kryterium socjalnym jest kryterium dochodowe – kwalifikacja osoby uprawnionej i jej rodziny do odpowiedniego przedziału dochodowego według średniego dochodu przypadającego na członka rodziny. Uzupełniająco stosuje się inne przesłanki, jak:

• liczba dzieci, wychowywanie przynajmniej jednego dziecka niepełnosprawnego w stopniu znacznym lub umiarkowanym bądź samotne wychowywanie dziecka,
• długość urlopu wypoczynkowego (np. w zakresie prawa do dofinansowania „gruszowego” – w świetle interpretacji Głównego Inspektoratu Pracy z 23.05.2019, GIP-GBI.0701.72.2019.3, regulamin socjalny może uzależnić uprawnienie do dofinansowania do „wczasów pod gruszą” od długości urlopu wypoczynkowego, a więc adresować je wyłącznie do pracowników),
• zdarzenie losowe, ciężka choroba, śmierć głównego żywiciela rodziny.

Fakt, że za pracownika przekazuje się na konto funduszu znacznie wyższy odpis (standardowo 1550,26 zł za etat przeliczeniowy) niż zwiększenie za byłego pracownika, tj. emeryta/rencistę, nie ma żadnego znaczenia. Podobnie jak argument, że wskutek rosnącej liczby emerytów i rencistów świąteczne dopłaty maleją do symbolicznych kwot. Zfśs nie może być traktowany przez pracowników jako źródło uzupełnienia pensji, a przez pracodawców jako instrument dodatkowego nagradzania i motywowania zatrudnionych oraz przyciągania nowych pracowników.

Reasumując: nie można odebrać ani ograniczyć byłym pracownikom, będącym teraz emerytami lub rencistami, prawa do ubiegania się o dopłaty z zfśs z racji zwiększonych wydatków świątecznych.