Koszty pracownicze w górę, stawka PIT w dół

Wynikają one z ustawy z 30.08.2019 nowelizującej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU poz. 1835, dalej nowelizacja).

Wyższe zryczałtowane koszty uzyskania

Docelowo (począwszy od dochodów uzyskanych od 1.01.2020) zryczałtowane koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy, stosunku służbowego oraz pracy nakładczej wzrastają do (zmieniony art. 22 ust. 2 updof):

• podstawowe:

• 250 zł miesięcznie (dotychczas 111,25 zł) dla pracownika, którego miejsce stałego lub czasowego zamieszkania znajduje się w tej samej miejscowości, co zakład pracy (tzw. pracownik miejscowy) oraz
• 3000 zł za rok podatkowy – gdy taki pracownik uzyskiwał przychody z jednego z ww. stosunków zatrudnienia,
• 4500 zł za rok podatkowy – gdy taki pracownik uzyskiwał równocześnie przychody z więcej niż jednego z ww. stosunków zatrudnienia,

• podwyższone:

• 300 zł miesięcznie (dotychczas 139,06 zł) dla pracownika, którego miejsce stałego lub czasowego zamieszkania leży poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a pracownik nie dostaje dodatku za rozłąkę (tzw. pracownik dojeżdżający) oraz
• 3600 zł za rok podatkowy – gdy pracownik osiąga przychody z jednego z ww. stosunków zatrudnienia,
• 5400 zł za rok podatkowy – gdy pracownik uzyskuje przychody z więcej niż jednego stosunku zatrudnienia.

Przez pracownika rozumie się pracownika w rozumieniu Kp, przedstawiciela służb mundurowych i chałupnika.

W okresie przejściowym (od 1.10.2019 do 31.12.2019) do dochodów pracowniczych należy stosować co miesiąc koszty w wysokości (art. 3 nowelizacji):

• 250 zł – u pracowników miejscowych,
• 300 zł – u pracowników dojeżdżających.

W rozliczeniu za 2019 koszty nie mogą natomiast przewyższyć w skali roku kalendarzowego u pracowników:

• miejscowych – jednoetatowych 1751,25 zł i wieloetatowych 2626,54 zł,
• dojeżdżających – jednoetatowych 2151,54 zł i wieloetatowych 3226,92 zł.

W konsekwencji wzrosły również koszty uzyskania przychodów osób wymienionych w art. 13 pkt 5, 7 i 9 updof, czyli:

• pełniących obowiązki społeczne lub obywatelskie, bez względu na sposób ich powoływania, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek,
• należących do zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych, niezależnie od sposobu ich powoływania,
• wykonujących umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontrakty menedżerskie lub umowy o podobnym charakterze, w tym umowy zawarte w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Korzystają oni (art. 22 ust. 9 pkt 5 updof) z kosztów w wysokości podstawowych kosztów uzyskania przychodów z pracy, czyli 250 zł miesięcznie oraz rocznie:

• za 2019 – maksymalnie 1751,25 zł, a jeśli uzyskują te przychody od kilku podmiotów albo od jednego, ale w ramach kilku stosunków prawnych – 2626,54 zł,
• począwszy od 2020 – odpowiednio maksymalnie 3000 zł oraz 4500 zł.

Koszty pracownicze w okresie przejściowym i od 2020 (w zł)

Niższa stawka podatkowa

Nowelizacja obniżyła najniższą stawkę PIT ustalanego według skali – z 18% do 17%, począwszy od dochodów uzyskanych od 1.10.2019. Przysługuje ona wszystkim podatnikom, którzy uzyskują dochody podlegające opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, również emerytom i rencistom, a także przedsiębiorcom, którzy do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie wybrali podatku liniowego czy ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Zmiana ta wymusiła korektę kwot zmniejszających podatek oraz skali podatkowej. Wyższa stawka nadal wynosi 32%.

Skala podatkowa

Lista płac w okresie przejściowym

Ustalając zaliczki na PIT od dochodów pracobiorców (m.in. pracowników, chałupników, zleceniobiorców, menedżerów), uzyskanych od 1.10.2019 do 31.12.2019, stosuje się:

• co do zasady zamiast stawki podatkowej 18% stawkę 17%, a na wniosek wskazanych osób stawkę 17,75%; wniosek taki może być skierowany do pracodawców, zleceniodawców, rolniczych spółdzielni produkcyjnych, organów rentowych oraz innych płatników, wymienionych w art. 35 updof (m.in. uczelnie, instytuty badawcze, organy zatrudnienia); zainteresowane jego złożeniem będą głównie osoby nowo zatrudnione,
• kwotę zmniejszającą podatek 525,12 zł (zamiast dotychczasowej 556,02 zł), a więc tzw. ulgę miesięczną w kwocie 43,76 zł (525,12 zł : 12) – do zaliczek na PIT m.in. pracowników, którzy poprawnie złożyli PIT-2, emerytów i rencistów, oraz od zasiłków; dotychczasowa ulga miesięczna wynosiła 46,33 zł.

Kwota zmniejszająca podatek za 2019, odliczana w rocznym zeznaniu podatnika lub w rocznym obliczeniu podatku sporządzanym przez organy rentowe, wynosi dla podstawy obliczenia podatku (art. 5 nowelizacji):

• nieprzekraczającej 8000 zł – 1420 zł,
• powyżej 8000 zł do 13 000 zł – 1420 zł, pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 871,70 zł × (podstawa obliczenia podatku – 8000 zł) :
• 5000 zł,
• powyżej 13 000 zł do 85 528 zł – 548,30 zł,
• powyżej 85 528 zł do 127 000 zł – 548,30 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 548,30 zł × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) : 41 472 zł.

Przykładowe listy płac (w zł) w okresie przejściowym (od 1.10.2019 do 31.12.2019) –

za pracobiorców*, którzy uzyskali przychód w kwocie minimalnej płacy i złożyli wniosek o stosowanie stawki podatkowej 17,75%

Lista płac w 2020

Od 1.01.2020 płatnicy będą obliczać zaliczki na PIT, stosując obniżoną stawkę 17%. Miesięczna ulga, pomniejszająca zaliczki od dochodów z pracy czy z zasiłków wyniesie 43,76 zł (525,12 zł : 12), czyli jak w ostatnich 3 mies. 2019. Nastąpi jednak ważna zmiana w samym mechanizmie poboru zaliczek. Za okres od stycznia do grudnia wyniosą one (zmodyfikowany art. 32 ust. 1 pkt 1 i 2 updof):

• za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w danym zakładzie pracy nie przekroczył 85 528 zł – 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu,
• za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył 85 528 zł – 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki.

Dotychczas w miesiącu, w którym przychód pracownika liczony narastająco od początku roku przewyższył 85 528 zł, pracodawca odprowadzał zaliczkę według niższej stawki PIT (18%) od całości dochodu z tego miesiąca.

Kwota zmniejszająca podatek w 2020 wyniesie dla podstawy obliczenia podatku:

• nieprzekraczającej 8000 zł – 1360 zł,
• powyżej 8000 zł do 13 000 zł – 1360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 834,88 zł × (podstawa obliczenia podatku – 8000 zł) : 5000 zł,
• powyżej 13 000 zł do 85 528 zł – 525,12 zł,
• powyżej 85 528 zł do 127 000 zł – 525,12 zł × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) : 41 472 zł.

Skala podatkowa w 2020 (dla dochodów uzyskanych od 1.01.2020)

Drobne zlecenia z ryczałtem 17%

Już od 1.10.2019 zryczałtowany PIT od drobnych zleceń zawartych z osobami niebędącymi pracownikami płatnika, jeśli kwota należności określona w umowie zlecenia nie przekracza 200 zł, wynosi 17% (zamiast 18%) przychodu (zmieniony art. 30 ust. 1 pkt 5a updof). Przypomnijmy, że drobne zlecenia zawiera się z osobami niebędącymi pracownikami płatnika, osiągającymi przychody m.in. z tytułu:

• osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej,
• pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek,
• przynależności do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych, bez względu na sposób powoływania,
• wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia zawartej z firmą,
• umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym z umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przykładowe listy płac (w zł) w 2020 za pracobiorców*, którzy uzyskali przychód w kwocie minimalnej płacy (2600 zł, rozporządzenie RM z 10.09.2019, DzU poz. 1778)