Korekta przychodów nie przywróci utraconego prawa do ryczałtu

Tak wynika z wyroku NSA z 28.11.2018 (II FSK 3382/16).

Podatnik wg pierwotnej deklaracji PIT-28 uzyskał w 2014 przychód przekraczający ustawowy limit (obecnie jest to 250 tys. euro), co skutkowało utratą warunków do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Od 1.01.2015 miał obowiązek zaprowadzenia właściwych ksiąg i opłacania PIT na ogólnych zasadach.

We wrześniu 2015 złożył korektę zeznania rocznego, która spowodowała istotne zmniejszenie rzeczywistego przychodu w 2014 (w jej wyniku przychód był niższy od ustawowego limitu; obniżka ta była spowodowana uznaniem reklamacji złożonej przez kontrahenta; zgodnie z obowiązującymi w tamtym czasie zasadami skutkowało to zmniejszeniem pierwotnie uzyskanego przychodu, a nie jak obecnie – korektą „na bieżąco”).

Organy podatkowe i WSA uznały, że korekta nie uprawnia podatnika do powrotu (od początku roku) do rozliczenia w formie ryczałtu, bo nastąpiła po upływie terminu wyboru formy opodatkowania. Ponadto art. 22 ust. 1 uzpd w sposób precyzyjny określa moment powstania obowiązku opłacania podatku dochodowego na zasadach ogólnych (w analizowanym przypadku był to 1.01.2015). Korekta zeznania podatkowego za 2014 nie zmienia obowiązków i zasad opodatkowania w 2015, które powinny być oceniane zgodnie ze stanem istniejącym na koniec 2014. Zasady opodatkowania muszą wynikać z jasnych i czytelnych kryteriów, nie mogą być uzależnione od zdarzeń przyszłych i niepewnych.

NSA potwierdził prawidłowość tego stanowiska: kluczowe znaczenie mają regulacje z art. 9 ust. 1 i art. 22 ust. 1 uzpd. Otóż stosownie do pierwszego z tych przepisów pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi US (...) nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego. (...) Jeżeli do 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu (...). Z kolei zgodnie z art. 22 ust. 1 uzpd w razie utraty warunków do opodatkowania ryczałtem (...) podatnik jest obowiązany, poczynając od dnia, w którym nastąpiła utrata tych warunków, zaprowadzić właściwe księgi (chyba że jest zwolniony z tego obowiązku) i opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

(...) Zasada kontynuacji rozliczania się w formie ryczałtu (...) ma zastosowanie w sytuacji, kiedy prawo do rozliczania się przez podatnika w tej formie trwa nieprzerwanie. Utrata tego prawa wyłącza możliwość odwołania się do zasady kontynuacji i wobec tego przestaje obowiązywać domniemanie zachowania zryczałtowanej formy opodatkowania w następnym roku. (...) Podatnik nabędzie ew. prawo do opodatkowania ryczałtem po złożeniu w ustawowym terminie oświadczenia w trybie art. 9 ust. 1 uzpd w kolejnym roku podatkowym, pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek dla tej formy opodatkowania.

Dodajmy, że od 1.01.2019 zmieniły się zasady zawiadamiania o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Obecnie oświadczenie to składa się do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu. Dokonany wybór dotyczy również lat następnych, chyba że w kolejnych latach podatnik złoży:

• przed upływem wspomnianych terminów – oświadczenie o rezygnacji z ryczałtu albo oświadczenie o wyborze 19% podatku liniowego (na zasadach określonych w art. 30c updof) albo
• przed 20 stycznia roku podatkowego – wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej.

Nowe brzmienie art. 9 ust. 1–1c uzpd oraz art. 9a ust. 2–2c updof zostało nadane ustawą z 9.11.2018 o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (DzU poz. 2244).