Komornik sądowy nie jest już podatnikiem VAT

Potwierdza to interpretacja ogólna MF z 15.04.2019 (PT9.8101.1.2019).

Z początkiem tego roku weszły w życie ustawy z 22.03.2018 o komornikach sądowych (DzU poz. 771) i 28.02.2018 o kosztach komorniczych (DzU poz.770).

Z art. 151 tej pierwszej wynika, że powstanie obowiązku rozliczenia przez komornika podatków, w tym podatku od towarów i usług, lub innych niż opłata egzekucyjna należności publicznoprawnych nie stanowi podstawy do podwyższenia wynagrodzenia prowizyjnego. Art. 23 ust. 6 tej drugiej stanowi natomiast, że jeżeli na podstawie odrębnych przepisów komornik jest płatnikiem podatku od towarów i usług, do podstawy obliczenia opłaty nie wlicza się kwoty tego podatku.

Jednocześnie wprowadzono istotne zmiany m.in. w zasadach wynagradzania komorników. Obecnie otrzymują oni wynagrodzenie prowizyjne, którego wysokość jest pochodną sumy opłat egzekucyjnych uzyskanych w danym roku kalendarzowym, obliczaną według degresywnych stawek. Komornicy nie wykonują swoich obowiązków w sposób niezależny (samodzielnie) – łączy ich stosunek podległości służbowej z prezesem sądu, przy którym działają, nie mają też swobody w przyjmowaniu i odrzucaniu spraw. Ponadto Skarb Państwa solidarnie z komornikiem odpowiada za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu jego czynności.

To wskazuje, że komornicy sądowi nie wykonują samodzielnie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a co za tym idzie, nie są podatnikami podatku od towarów i usług. Na powyższą kwalifikację nie ma wpływu okoliczność, że w świetle art. 33 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych do komorników stosuje się przepisy updof dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Dla celów opodatkowania VAT stosuje się bowiem regulacje krajowe oraz unijne, które mają charakter autonomiczny względem zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym komornicy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – czytamy w interpretacji MF.

Przypomnijmy, że przed 1.01.2019 kwestia opodatkowania komorników VAT także budziła wątpliwości. MF, który wcześniej prezentował odmienne stanowisko, w interpretacji ogólnej z 9.06.2015 (PT1.050.1.2015.LJU.19) stwierdził, że wykonywane przez nich czynności należy uznać za świadczenie usług za wynagrodzeniem podlegające VAT. Podatek należny powinien zaś być zawarty w kwocie pobranych opłat egzekucyjnych (co potwierdziły uchwały NSA z 6.03.2017, I FPS 8/16, i SN z 7.07.2016, III CZP 34/16). W wyroku z 10.04.2019 (C‑214/18) także TSUE orzekł, że przepisy 112 dyrektywy nie stoją na przeszkodzie praktyce administracyjnej, zgodnie z którą przyjmuje się, że VAT od usług świadczonych przez komornika sądowego w ramach postępowania egzekucyjnego jest zawarty w pobieranych przez niego opłatach egzekucyjnych.

W sprawie VAT od opłat komorniczych ma się też wypowiedzieć TK.