„Kilometrówka” wreszcie w górę
Dotychczasowe stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu, określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 25.03.2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (DzU nr 27 poz. 271 ze zm.) obowiązują od 2007 r. Nowe wynikają z rozporządzenia zmieniającego z 22.12.2022 r. (DzU z 2023 r. poz. 5). Wskazuje ono, że koszty używania pojazdów do celów służbowych pokrywa pracodawca według stawek za 1 km przebiegu pojazdu, które od 17.01.2023 r. nie mogą być wyższe niż:
- dla samochodu osobowego:
- o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,89 zł (było 0,5214 zł),
- o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 1,15 zł (było 0,8358 zł),
Koszty pracodawcy
Podwyżka limitów wpłynie na wysokość kosztów podatkowych pracodawców. Na mocy art. 16 ust. 1 pkt 30 updop i art. 23 ust. 1 pkt 36 updof nie zalicza się bowiem do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz pracowników, z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby pracodawcy, w wysokości przekraczającej:
- w podróży służbowej (tzw. jazdy zamiejscowej) – kwotę ustaloną przy zastosowaniu maksymalnych stawek za 1 km przebiegu pojazdu, określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, zależnych od pojemności skokowej silnika,
- w jazdach lokalnych – miesięczny ryczałt pieniężny albo kilometrówkę (iloczyn liczby faktycznie przebytych kilometrów i określonej w ww. rozporządzeniu maksymalnej stawki za 1 km przebiegu).
W razie wykorzystywania samochodu w podróży służbowej zawsze konieczne jest ustalenie liczby kilometrów przejechanych w celach służbowych. Limit kosztów ustala się, mnożąc maksymalne stawki za 1 km przebiegu przez długość trasy, wynikającą z ewidencji przebiegu pojazdu.
W przypadku jazd lokalnych kwotę zwrotu (i limit kosztów) można również ustalić w uproszczony sposób, przyjmując zryczałtowany przebieg, w zależności od liczby mieszkańców danej gminy lub miasta, w którym pracownik jest zatrudniony, i mnożąc go przez maksymalną stawkę za 1 km przebiegu pojazdu.
Maksymalne kwoty miesięcznych ryczałtów pieniężnych za używanie samochodów osobowych w jazdach lokalnych (w zł)
Maksymalny miesięczny limit w km | Do 16.01.2023 r. | Od 17.01.2023 r. | ||
Pojemność skokowa silnika | ||||
do 900 cm3 | powyżej 900 cm3 | do 900 cm3 | powyżej 900 cm3 | |
300* | 156,42 | 250,74 | 267 | 345 |
500** | 260,70 | 417,90 | 445 | 575 |
700*** | 364,98 | 585,06 | 623 | 805 |
* Do 100 tys. mieszkańców.
** Ponad 100 tys. do 500 tys. mieszkańców.
*** Ponad 500 tys. mieszkańców.
Zwrot kosztów w formie miesięcznego ryczałtu przysługuje po złożeniu przez pracownika oświadczenia o używaniu pojazdu do celów służbowych w danym miesiącu. Jeżeli pracownik złożył oświadczenie, które nie zostało rozpatrzone przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego (tj. przed 17.01.2023 r.), do ustalenia kwoty ryczałtu pracodawca stosuje nowe stawki w nim określone (tak stanowi § 2 rozporządzenia zmieniającego).
Przychód pracownika
Przyjmuje się, że kilometrówka i ryczałt za używanie własnego pojazdu do celów służbowych stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy (w rozumieniu art. 12 ust. 1 updof). Przychód ten może być objęty zwolnieniem od PIT. W przypadku:
- podróży służbowych (jazd zamiejscowych) – na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a updof, do wysokości limitu kilometrówki,
- jazd lokalnych – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 23b updof, do wysokości limitu kilometrówki (o ile przebieg pojazdu jest udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej przez pracownika) bądź miesięcznego ryczałtu, ale tylko jeżeli obowiązek ponoszenia kosztów używania pojazdu przez zakład pracy albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów innych ustaw (w praktyce zwolnienie stosuje się tylko do określonych grup pracowników: listonoszy, leśników, pracowników socjalnych).
Pojazdy z alternatywnym napędem
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury określa zasady zwrotu pracownikom kosztów używania do celów służbowych prywatnych pojazdów zasilanych tradycyjnym silnikiem spalinowym. Nie odnosi się do samochodów z napędem elektrycznym lub hybrydowym, napędzanych wodorem czy zasilanych innymi alternatywnymi źródłami energii.
Pojawiło się kilka projektów ustaw mających usunąć tę lukę. Ostatni to projekt z 19.12.2022 r. nowelizacji ustawy o transporcie drogowym złożony przez Senacką Komisję Nadzwyczajną do spraw Klimatu (druk senacki nr 891), proponujący rozszerzenie katalogu pojazdów, za które przysługuje zwrot, o pojazdy elektryczne oraz z napędem alternatywnym. Warunki zwrotu ma określić Minister Infrastruktury, uwzględniając m.in. rodzaj pojazdu mechanicznego, moc silnika lub jego pojemność.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych