Kara dla doradcy za uporczywą odmowę okazania dokumentacji i unikanie kontaktu z organem podatkowym

Tak orzekł NSA w wyroku z 12.03.2020 (II FSK 920/18). Za zasadne uznał nałożenie na pełnomocnika 2800 zł kary porządkowej.

Doradca był pełnomocnikiem spółki, która zmieniła siedzibę w czasie, gdy prowadzono wobec niej kontrolę podatkową. W związku z tym naczelnik urzędu prowadzącego kontrolę zwrócił się do naczelnika drugiego urzędu (właściwego według nowej siedziby spółki) z prośbą o zebranie materiału dowodowego niezbędnego do przeprowadzenia kontroli.

Naczelnik drugiego urzędu wezwał więc spółkę, za pośrednictwem jej pełnomocnika, do przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących zakupów i sprzedaży za II kwartał 2015. Wezwanie zostało skutecznie doręczone, ale pełnomocnik nie stawił się w wyznaczonym terminie i miejscu.

W tej sytuacji organ, znów na prośbę naczelnika urzędu prowadzącego kontrolę, oddelegował swoich pracowników w miejsce wskazane przez pełnomocnika, by pobrali dokumentację oraz dokonali oględzin nowej siedziby spółki. Ci udali się pod wskazany adres (mieściło się tam biuro spółki doradztwa podatkowego), ale z powodu nieobecności pełnomocnika nie pobrali dokumentów. Udali się również pod adres wskazany jako nowa siedziba spółki, ale budynek był zamknięty, a na tablicy informacyjnej i domofonie nie było żadnego oznaczenia mogącego świadczyć o tym, że znajduje się tam siedziba jakiejkolwiek firmy.

Naczelnik nowego urzędu wezwał więc jeszcze raz – już bezpośrednio pełnomocnika spółki – do przedłożenia dokumentów księgowych związanych z przedmiotem kontroli za II kwartał 2015.

Dokumenty nie zostały dostarczone, zatem z podobnym wezwaniem wystąpił naczelnik urzędu, który prowadził kontrole. Wezwania nie odebrano, więc po 14 dniach zostało uznane za doręczone (doręczenie fikcyjne).

Pełnomocnik wciąż jednak nie stawiał się w urzędzie, nie usprawiedliwił swojej nieobecności, nie złożył żadnych dokumentów. Naczelnik uznał to za odmowę okazania dokumentacji i nałożył na doradcę karę porządkową 2800 zł, na podstawie art. 262 § 1 pkt 1, 2 i 2a Op. Przepisy te nakładają obowiązek: osobistego stawiennictwa, złożenia wyjaśnień, zeznań, okazania i przedstawienia w wyznaczonym terminie dokumentów, ksiąg podatkowych i dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach.

Naczelnik uznał, że kara 2800 zł jest adekwatna do stopnia przewinienia doradcy. Wiedząc bowiem, że wobec klienta toczy się postępowanie kontrolne, uporczywie odmawiał okazania dokumentacji i unikał kontaktu z organem podatkowym. Ponadto doradca podatkowy zna przecież przepisy podatkowe, w tym uprawnienia organów podatkowych, obowiązki stron oraz pełnomocników umocowanych do występowania przed tymi organami – stwierdził naczelnik urzędu.

Postanowienie o nałożeniu kary na doradcę utrzymał w mocy dyrektor izby administracji skarbowej, a skargę pełnomocnika oddalił WSA w Kielcach. NSA także nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi kasacyjnej. Raz jeszcze przypomniał, że pełnomocnik był 2-krotnie wzywany do przedłożenia dokumentacji, za każdym razem bez skutku.

Również spółka była wzywana 2-krotnie do złożenia wyjaśnień i dostarczenia dokumentacji. Także bezskutecznie. Co więcej, pełnomocnik ze względu na zmianę siedziby spółki wniósł o przeprowadzenie czynności kontrolnych w nowej siedzibie lub w miejscu przechowywania ksiąg podatkowych, czyli w tym wypadku w biurze doradcy – przypomniał NSA. Dodał, że pracownicy urzędu udali się pod oba adresy i pod żadnym z nich nie udało im się pobrać dokumentów. Słusznie więc doszło do ukarania pełnomocnika – podsumował sąd kasacyjny.