Jakie dane musi zawierać dowód księgowy dokumentujący koszt podatkowy
Tak wynika z interpretacji KIS z 29.11.2023 r. (0111-KDIB2-1.4010.181.2021.8.BJ). Wystąpiła o nią spółka (podatnik CIT) skupująca używane i uszkodzone palety drewniane (odpady poużytkowe) od ludności. Pytała o możliwość udokumentowania ich zakupu asygnatami oraz zbiorczym dowodem księgowym wewnętrznym (zawierającym zsumowane transakcje dokonane danego dnia). Zliczone palety, zakupione w danym dniu, na podstawie dowodu księgowego wewnętrznego są wprowadzane do ksiąg spółki.
Tak wynika z interpretacji KIS z 29.11.2023 r. (0111-KDIB2-1.4010.181.2021.8.BJ). Wystąpiła o nią spółka (podatnik CIT) skupująca używane i uszkodzone palety drewniane (odpady poużytkowe) od ludności. Pytała o możliwość udokumentowania ich zakupu asygnatami oraz zbiorczym dowodem księgowym wewnętrznym (zawierającym zsumowane transakcje dokonane danego dnia). Zliczone palety, zakupione w danym dniu, na podstawie dowodu księgowego wewnętrznego są wprowadzane do ksiąg spółki.
Spółka wskazywała, że asygnata zawiera w szczególności następujące dane:
- określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,
- imię i nazwisko pracownika spółki obsługującego daną transakcję, pieczęć spółki,
- adres sprzedawcy palet (zgodny z jego oświadczeniem),
- numer rejestracyjny pojazdu, którym zbywca przywiózł palety do skupu,
- opis operacji oraz jej wartość,
- datę dokonania operacji,
- dowód wypłaty/pokwitowanie, obejmujące sumę do zapłaty,
- podpis wystawcy dowodu – reprezentanta spółki obsługującego transakcję,
- podpis sprzedawcy – osoby, od której przyjęto składniki aktywów i której wypłacono sumę do zapłaty,
- zatwierdzenie transakcji przez kierownika jednostki wraz z podpisem, pieczęcią spółki.
Zdarza się jednak, że sprzedający (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) nie chce podać swoich danych. Pracownik spółki umieszcza wtedy na asygnacie stosowną wzmiankę, opatrzoną podpisem sprzedającego, oznacza też numer rejestracyjny pojazdu, którym dostarczono palety do skupu.
Według spółki wydatek potwierdzony asygnatą można uznać za prawidłowo udokumentowany w świetle updop również w przypadkach, gdy nie może ona pozyskać danych sprzedającego. Ma to uzasadnienie w świetle celowościowej wykładni przepisów uor o dokumentowaniu zdarzeń gospodarczych. Wymogi uor wobec dokumentów, które mogą być uznane za dowody księgowe, zmierzają w istocie do określenia w tych dowodach wszelkich danych, które umożliwiają zgodne z rzeczywistością odzwierciedlenie istotnych cech zdarzenia gospodarczego, w tym oznaczenia stron takiego zdarzenia (transakcji). Nie można – zdaniem spółki – uznać, że już sam brak danych adresowych zbywcy palet (gdy ten odmawia zgody na ich udostępnienie) odbiera dokumentowi walor dokumentu księgowego.
Trzeba spełnić wszystkie niezbędne wymagania
KIS się z tym nie zgodziła. Podkreśliła, że kwestię dokumentowania kosztów uzyskania przychodów normują odrębne przepisy – zawarte w uor. Jeżeli na ich gruncie dowody wewnętrzne potwierdzające dokonanie wydatków spółki stanowią dowody księgowe będące podstawą wprowadzenia tych wydatków do ksiąg rachunkowych, to taki sposób udokumentowania faktu ich poniesienia jest wystarczający również dla celów CIT.
W świetle uor dowody księgowe powinny być rzetelne, tj. zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, wolne od błędów rachunkowych. Powinny również zawierać elementy wymienione w art. 21 ust. 1 uor. Tymczasem wystawiana przez spółkę asygnata nie zawiera danych kontrahenta (adresu osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej), a więc elementu wskazanego w art. 21 ust. 1 pkt 2 uor. Co prawda uor pozwala (art. 21 ust. 1a) na nieumieszczanie na dowodzie zakupu ww. danych, ale wyłącznie w przypadku, gdy wynika to z odrębnych przepisów.
Jeżeli więc spółka nabędzie palety drewniane od podmiotów, które nie udostępnią swoich danych osobowych (adresu), dowody wewnętrzne dokumentujące takie zakupy nie będą stanowiły dowodów księgowych. Nie spełniają bowiem wszelkich niezbędnych wymagań określonych w art. 21 ust. 1 uor. W związku z tym nie mogą stanowić podstawy do zaewidencjonowania zakupu towarów handlowych w księgach rachunkowych.
W konsekwencji – zdaniem KIS – w przypadku odmowy podania adresu przez zbywcę palet wydatki na zakup przez spółkę palet drewnianych (odpadów poużytkowych) od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, udokumentowany opisaną (…) asygnatą (niezawierającą adresu zbywcy) nie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 1 updop.
Przepisy o rachunkowości mogą być przedmiotem interpretacji
Warto tu dodać, że początkowo KIS odmówiła spółce wydania interpretacji, wskazując, że może ona dotyczyć wyłącznie przepisów prawa podatkowego, a nie uor, która reguluje kwestie dokumentowania zdarzań gospodarczych. Wydała ją dopiero po przegranym postępowaniu przed NSA, który w wyroku z 15.05.2023 r. (II FSK 1003/22), orzekł, że dopuszczalne jest w postępowaniu interpretacyjnym dokonanie wykładni innych aniżeli przepisy prawa podatkowego przepisów prawa, które współtworzą normę konstrukcyjną dotyczącą danego podatku. Nie tylko bowiem w ustawach podatkowych uregulowano kwestie, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość, zaś pod pojęciem prawa podatkowego należy rozumieć wszelkie normy prawne, które regulują elementy konstrukcyjne, czyli przedmiotowe i podmiotowe podatku, a zatem także normy prawne nieznajdujące się w ustawach podatkowych.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych