Jaka składka zdrowotna za przedsiębiorców w 2024 r.
Obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają m.in. osoby wykonujące pozarolniczą działalność (z wyjątkiem okresów jej zawieszenia) spełniające warunki do objęcia ich ubezpieczeniami społecznymi w rozumieniu usus, tj. (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 1a ustawy zdrowotnej):
- prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (DG) w rozumieniu ustawy z 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 221) i innych przepisów szczególnych (indywidualni przedsiębiorcy i wspólnicy spółek cywilnych),
- prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu według uzpd, osiągające przychody z DG w rozumieniu updof,
- prowadzące publiczne lub niepubliczne szkoły, inne formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespoły na podstawie Prawa oświatowego z 14.12.2016 r. (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 900),
Obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają m.in. osoby wykonujące pozarolniczą działalność (z wyjątkiem okresów jej zawieszenia) spełniające warunki do objęcia ich ubezpieczeniami społecznymi w rozumieniu usus, tj. (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 1a ustawy zdrowotnej):
- prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (DG) w rozumieniu ustawy z 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 221) i innych przepisów szczególnych (indywidualni przedsiębiorcy i wspólnicy spółek cywilnych),
- prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu według uzpd, osiągające przychody z DG w rozumieniu updof,
- prowadzące publiczne lub niepubliczne szkoły, inne formy wychowania przedszkolnego, placówki lub ich zespoły na podstawie Prawa oświatowego z 14.12.2016 r. (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 900),
- wspólnicy spółek jawnych i partnerskich,
- wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o., wspólnicy spółek komandytowych, akcjonariusze prostych spółek akcyjnych wnoszący do nich wkład polegający na świadczeniu pracy lub usług, komplementariusze w spółkach komandytowo-akcyjnych,
- twórcy i artyści
oraz przedsiębiorcy korzystający z ulgi „na start” w opłacaniu składek społecznych.
Co do zasady ww. osoby (dalej przedsiębiorcy) opłacają składkę zdrowotną (za dany miesiąc do 20. dnia następnego miesiąca) w wysokości 9% podstawy jej wymiaru, z wyjątkiem przedsiębiorców opodatkowanych liniowym PIT, których obowiązuje składka w wysokości 4,9% podstawy. Podstawa wymiaru składki jest obliczana w różny sposób, w zależności od formy opodatkowania. Parametry niezbędne do jej określenia w 2024 r. to:
- minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące 1 stycznia i 1 lutego br. – 4242 zł (rozporządzenie RM z 14.09.2023 r., DzU poz. 1893),
- przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2023 r., włącznie z wypłatami z zysku – 7767,85 zł (obwieszczenie Prezesa GUS z 22.01.2024 r., MP poz. 82).
Składka za „liniowców”
Przedsiębiorcy płacący liniowy PIT (w tym wspólnicy spółek: cywilnej, jawnej niemającej statusu podatnika CIT i partnerskiej), także korzystający w ramach tej formy opodatkowania z ulgi IP Box (czyli niższej 5% stawki dla określonych dochodów), uiszczają co miesiąc składkę zdrowotną w wysokości 4,9% dochodu, w roku składkowym rozpoczynającym się 1 lutego danego roku kalendarzowego i upływającym 31 stycznia kolejnego roku kalendarzowego, jednak nie niższą od 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego 1 lutego, tj. w 2024 r. nie niższą niż 381,78 zł miesięcznie (art. 79a ust. 1 i art. 81 ust. 2d ustawy zdrowotnej).
Podstawę wymiaru składki za luty 2024 r. (czyli pierwszy miesiąc nowego roku składkowego) należnej od tych osób tworzy dochód z DG (w rozumieniu updof) uzyskany w styczniu 2024 r. (patrz ramka).
Ustalenie dochodu będącego podstawą wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorcy opodatkowanego PIT na zasadach ogólnych (liniowo i według skali)
Podstawę wymiaru składki za pierwszy miesiąc roku składkowego (luty) stanowi dochód, czyli przychód podatkowy wypracowany w styczniu, pomniejszony o koszty jego uzyskania (koszty podatkowe), dodatkowo pomniejszony o opłacone składki emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeśli nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych. Podstawę tę za każdy kolejny miesiąc roku składkowego ustala się narastająco, tzn. jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku 2024 r. i sumą poniesionych w nim kosztów, obniżoną o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające oraz o różnicę między sumą składek społecznych zapłaconych od początku 2024 r. (niezaliczonych do kosztów) a sumą tych składek odliczonych w poprzednich miesiącach.
W obliczeniach nie uwzględnia się przychodów nieopodatkowanych innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b i 152–154 updof, a dochód przedsiębiorców prowadzących pkpir ustala się zgodnie z art. 44 ust. 2 updof (z uwzględnieniem różnic remanentowych). Ponadto pomija się przychody, koszty i składki społeczne uzyskane, poniesione i opłacone w miesiącu, w którym ubezpieczony spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej z art. 82 ust. 8–9a ustawy zdrowotnej (art. 81 ust. 2, 2c i 2ca).
Po zakończeniu roku składkowego przedsiębiorca dokonuje rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.
Zapłacone składki zdrowotne liniowcy mogą odliczyć od podstawy opodatkowania (lub zaliczyć do kosztów podatkowych) – maksymalnie do wysokości 11 600 zł w 2024 r.
Składka za rozliczających się według skali
Przedsiębiorcy płacący PIT według skali podatkowej (w tym wspólnicy spółek: cywilnej, jawnej niemającej statusu podatnika CIT i partnerskiej), także korzystający w ramach tej formy opodatkowania z ulgi IP Box, odprowadzają co miesiąc składki zdrowotne w wysokości 9% od podstawy wymiaru ustalonej identycznie jak w przypadku „liniowców”, tzn. od dochodu osiągniętego w poprzednim miesiącu, jednak nie niższej niż 381,78 zł miesięcznie. Podstawę wymiaru składki za luty 2024 r. (czyli pierwszy miesiąc nowego roku składkowego) stanowi dla nich dochód z DG (w rozumieniu updof) uzyskany w styczniu 2024 r.
Składka za styczeń
Za styczeń 2024 r. przedsiębiorcy, opodatkowani według skali lub liniowo (w tym objęci ulgą IP Box), płacą składkę zdrowotną od dochodu uzyskanego w grudniu 2023 r., ustalonego jako różnica między przychodami z DG uzyskanymi w poprzednich miesiącach 2023 r. (styczeń–listopad) a kosztami ich uzyskania, pomniejszonego o:
- sumę dochodów ustalonych dla poprzednich miesięcy 2023 r. oraz
- o różnicę między sumą składek społecznych zapłaconych w 2023 r. a sumą składek społecznych odliczonych w poprzednich miesiącach 2023 r. (chodzi o składki niezaliczone do kosztów podatkowych).
Tak ustalona podstawa wymiaru składki zdrowotnej za styczeń 2024 r. nie może być niższa niż 3490 zł, a minimalna składka wynosi 314,10 zł. Trzeba ją zapłacić do 20 lutego.
Składka „ryczałtowca”
Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (w tym wspólnicy spółek: cywilnej i jawnej niemającej statusu podatnika CIT) płacą składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru, uzależnionej od wysokości przychodów z DG (w rozumieniu uzpd) w danym roku kalendarzowym, pomniejszonych o opłacone składki społeczne, które nie zostały zaliczone do kosztów lub odliczone od dochodu. Nie uwzględnia przy tym przychodów nieopodatkowanych innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 updof oraz wypracowanych w miesiącu, w którym przedsiębiorca spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej na mocy art. 82 ust. 8–9a ustawy zdrowotnej.
Ryczałtowiec może wybrać progresywną lub stałą podstawę wymiaru składki (tę drugą po spełnieniu określonych warunków). W pierwszym przypadku (art. 81 ust. 2f–2ga ustawy zdrowotnej) za każdy miesiąc 2024 r. opłaca składkę zdrowotną w wysokości:
- 419,46 zł – od podstawy 4660,71 zł (60% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2023 r. włącznie z wypłatami z zysku) – dopóki przychód z DG uzyskany pod początku 2024 r. nie przekroczy 60 000 zł,
- 699,11 zł – od podstawy 7767,85 zł (100% ww. średniej płacy) – jeśli przychód uzyskany w 2024 r. przekroczył 60 000 zł i nie przekroczył 300 000 zł,
- 1258,39 zł – od podstawy 13982,13 zł (180% ww. średniej płacy) – jeśli przychód uzyskany od początku 2024 r. przekroczył 300 000 zł.
Przedsiębiorca, który przez cały 2023 r. prowadził DG i osiągał z niej przychody opodatkowane według skali, liniowo (w tym objęte ulgą IP Box) bądź ryczałtem ewidencjonowanym, a w 2024 r. rozlicza się z PIT w formie ryczałtu, może jako podstawę do ustalenia składki zdrowotnej w całym 2024 r. przyjąć kwotę tych przychodów, pomniejszoną o opłacone w poprzednim roku składki społeczne, jeśli nie zostały one zaliczone do kosztów lub odliczone od dochodu (art. 81 ust. 2h ustawy zdrowotnej). Składka miesięczna wyniesie:
- 419,46 zł – jeżeli ubiegłoroczne przychody nie przekroczyły 60 000 zł,
- 699,11 zł – jeżeli ubiegłoroczne przychody przekroczyły 60 000 zł i nie przekroczyły 300 000 zł,
- 1258,39 zł – jeżeli ubiegłoroczne przychody przekroczyły 300 000 zł.
Po zakończeniu roku kalendarzowego ryczałtowiec (zarówno ten, który stosował stałą, jak i progresywną podstawę) dokonuje rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Jeśli uzyskane w 2024 r. przychody przejdą do II lub III przedziału, czeka go dopłata. Przy stałej podstawie, jeśli faktycznie uzyskane w 2024 r. przychody będą niższe od ubiegłorocznych (będą się zawierać w niższym progu), może otrzymać zwrot nadpłaty.
Ryczałtowcy mogą odliczyć zapłacone składki zdrowotne przychodu opodatkowanego ryczałtem – do wysokości 50% tych składek.
Składka „kartowicza”
Przedsiębiorcy opodatkowani w formie karty podatkowej (w tym wspólnicy spółek cywilnych) płacą składki zdrowotne w wysokości 9% podstawy wymiaru równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę obowiązującemu 1 stycznia, czyli w 2024 r. od kwoty 4242 zł (art. 81 ust. 2z ustawy zdrowotnej). Ich miesięczna składka zdrowotna w br. wynosi 381,78 zł.
Sładka pozostałych przedsiębiorców
Podstawę wymiaru miesięcznej składki zdrowotnej:
- twórców i artystów,
- wspólników jednoosobowych spółek z o.o.,
- wspólników spółek jawnych będących podatnikami CIT,
- wspólników spółek komandytowych,
- akcjonariuszy prostych spółek akcyjnych wnoszących wkład w formie świadczenia pracy lub usług,
- komplementariuszy w spółkach komandytowo-akcyjnych
stanowi w 2024 r. kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku w IV kwartale poprzedniego roku, tj. 7767,85 zł (art. 81 ust. 2za ustawy zdrowotnej). W konsekwencji za każdy miesiąc 2024 r. opłacają oni 9-proc. składkę zdrowotną w kwocie 699,11 zł.
Składka za osoby współpracujące
Za osobę współpracującą z przedsiębiorcą należy się w 2024 r. co miesiąc składka zdrowotna w wysokości 9% podstawy wymiaru równej 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku, tj. 5825,89 zł (7767,85 × 75%, art. 81 ust. 2ya ustawy zdrowotnej). Miesięczna składka zdrowotna wyniesie zatem 524,33 zł. Finansuje ją przedsiębiorca.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
