Jaka składka zdrowotna u przedsiębiorcy, który przez część roku ponosił stratę

Miesięczna podstawa za luty...

Począwszy od lutego 2022 r. przedsiębiorca taki płaci składkę zdrowotną od miesięcznej podstawy wymiaru, stanowiącej dochód z działalności gospodarczej (DG) uzyskany w poprzednim miesiącu. Podstawę wymiaru składki za luty 2022 r. stanowi więc dochód z DG osiągnięty w styczniu 2022 r., obliczony jako różnica między przychodami w rozumieniu updof osiągniętymi z tej działalności w styczniu (z wyjątkiem zwolnionych z PIT innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b i 152–154 updof) i kosztami ich uzyskania (w rozumieniu updof) poniesionymi w styczniu oraz składkami emerytalną, rentowymi, chorobową i wypadkową (dalej składki społeczne) zapłaconymi w styczniu za przedsiębiorcę i ew. osobę z nim współpracującą (prawdopodobnie za grudzień 2021 r.), jeżeli nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 81 ust. 2c pkt 1, 2 i 5 ustawy zdrowotnej).

Miesięczna składka nie może być jednak niższa niż 270,90 zł. Oznacza to, że przedsiębiorca, który w styczniu poniósł stratę z DG (jego przychód był niższy niż koszty działalności), za luty powinien był zapłacić (do 21.03.2022 r.) składkę zdrowotną w tej minimalnej wysokości.

...oraz za marzec i kwiecień

Podstawą wymiaru składki zdrowotnej za marzec 2022 r. jest z kolei dochód wypracowany z DG, ustalony narastająco od początku roku. Zsumowane przychody osiągnięte w styczniu i lutym, pomniejsza się o sumę kosztów ich uzyskania oraz o opłacone w tych miesiącach za przedsiębiorcę (i ew. osoby współpracujące) składki społeczne, które nie zostały zaliczone do kosztów podatkowych. Od wyniku trzeba następnie odjąć dochód osiągnięty w styczniu (art. 81 ust. 2c pkt 3 i 4 ustawy zdrowotnej). Jeśli wystąpiła strata, a nie dochód, to oczywiście nie wykonuje się tego działania.

Ponieważ w lutym przedsiębiorca znowu odnotował stratę z działalności, za marzec również należała się minimalna składka zdrowotna w wysokości 270,90 zł (płatna do 20.04.2022 r.).

Pierwszy dochód podatkowy z DG w 2022 r. uzyskał on dopiero w kwietniu, ale nie zmienia to sposobu ustalania składki zdrowotnej za ten miesiąc (podstawą jej wymiaru jest dochód osiągnięty w marcu). Skoro w marcu przedsiębiorca po raz kolejny poniósł stratę, powinien uregulować składkę zdrowotną za kwiecień w minimalnej wysokości 270,90 zł (do 20.05.2022 r.).

Jak obliczyć składkę za maj

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej za maj będzie z kolei odpowiadać dochodowi z DG uzyskanemu w kwietniu, obliczonemu w opisany powyżej sposób (narastająco od początku roku). Od tak ustalonego dochodu kwietniowego należy naliczyć składkę zdrowotną 4,9%, ale nie może ona wynieść mniej niż 270,90 zł.

Po zakończeniu roku

Po upływie roku składkowego przedsiębiorca dokona rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. W tym celu ustali roczną podstawę jej wymiaru, którą co do zasady stanowi dochód z DG w rozumieniu updof osiągnięty w 2022 r. (art. 81 ust. 2 i 2b ustawy zdrowotnej). Od tak określonej rocznej podstawy obliczy roczną składkę zdrowotną (nie może być ona jednak mniejsza od iloczynu liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty 270,90 zł), porówna ją ze składkami zdrowotnymi faktycznie opłaconymi za 2022 r. i ew. złoży elektroniczny wniosek o zwrot nadpłaty – do końca maja 2023 r. (art. 79a ust. 1 pkt 2, art. 81 ust. 2, 2i, 2m i 2n ustawy zdrowotnej).