Jak ZUS liczy miesiące przy uldze „na start”

Ulga „na start” po przerwie w działalności

Art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców (Pp) reguluje ulgę „na start” w opłacaniu składek społecznych. Zgodnie z nim przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 mies. od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy bądź spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 mies. od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Taki przedsiębiorca podlega jednak ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Rozpatrywana przez SN sprawa dotyczyła pani X, która 15.05.2013 r. zawiesiła działalność gospodarczą, a z uwagi na jej niepodjęcie 19.11.2015 r. została wykreślona z CEIDG. 16.05.2018 r. ponownie rozpoczęła działalność i zgłosiła się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od 16.05.2018 do 11.10.2018 r. jako osoba niepodlegająca ubezpieczeniom społecznym, a jedynie zdrowotnemu na mocy art. 18 ust. 1 Pp.

ZUS stwierdził jednak, że pani X podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w standardowej wysokości (bez ulg), ponieważ ponownie rozpoczęła działalność gospodarczą przed upływem 60 mies. kalendarzowych od daty zakończenia poprzedniej. Sześćdziesiąt miesięcy kalendarzowych od zawieszenia działalności kończyło się bowiem 31.05.2013 r. Aby mogła skorzystać z ulgi „na start”, powinna rozpocząć działalność 1.06.2018 r.

Sposób liczenia terminu

Według ZUS termin 60 mies. z art. 18 ust. 1 Pp powinien być obliczany analogiczne, jak przewidziany w art. 18a ust. 2 pkt 1 usus, określającym preferencyjne zasady opłacania składek, a więc termin określony w miesiącach powinien być liczony w miesiącach kalendarzowych.

Z art. 18a ust. 2 pkt 1 usus wynika zasada, że osoby, które rozpoczynają prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, przez 24 mies. kalendarzowe od dnia jej rozpoczęcia mogą opłacać składki od zadeklarowanej przez siebie kwoty, nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Nie dotyczy to jednak osób, które prowadzą lub w okresie ostatnich 60 mies. kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność.

SN zauważył, że w art. 18a ust. 2 pkt 1 usus ustawodawca posłużył się (wyraźnie i jednoznacznie) pojęciem 60 miesięcy „kalendarzowych”. Gdyby nie stwierdził, że chodzi o miesiące „kalendarzowe”, to zastosowanie miałby art. 57 Kpa (w myśl art. 123 usus w sprawach nieuregulowanych w usus stosuje się przepisy Kpa, w tym te o terminach).

Natomiast w art. 18 ust. 1 Pp jest mowa o 60 mies. bez zaznaczenia, że chodzi o miesiące „kalendarzowe”. Gdyby zamysłem ustawodawcy było przyjęcie analogicznego rozwiązania w zakresie sposobu liczenia terminów, jak w usus, to stosowną regulację zawarłby w treści tego przepisu.

Z art. 23 ust. 4 Pp wynika, że do obliczania okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej stosuje się Kpa. Zatem licząc termin 60 mies., należy sięgnąć do art. 57 ust. 3 Kpa, określającego sposób obliczania terminów w ramach procedury administracyjnej. Zgodnie z nim terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca.

SN orzekł, że skoro pani X prowadziła działalność gospodarczą do 14.05.2013 r. i ponownie ją rozpoczęła 16.05.2018 r., to podjęła ją ponownie po upływie co najmniej 60 mies. od dnia jej ostatniego zawieszenia. Spełniła więc przesłanki do korzystania z ulgi „na start”.