Jak ustalać okres zasiłkowy w razie kolejnej choroby powstałej już w 2022

Bez prawa do świadczenia chorobowego

Od 1.01.2022 zmianie ulegnie art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej – do jednego okresu zasiłkowego będą wliczane okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa między ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekroczy 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie będą wliczane okresy niezdolności do pracy przypadające przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeśli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży (zmiana wprowadzona ustawą z 24.06.2021 o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, DzU poz. 1621).

W efekcie nie będzie się tak często otwierał nowy okres zasiłkowy. Do tej pory wystarczył jeden dzień przerwy między kolejnymi okresami niezdolności, by zamknąć poprzedni okres zasiłkowy i uruchomić nowy. Tak było, jeśli kolejną niezdolność wywołała inna jednostka chorobowa. Po 31.12.2021 to się zmieni. Dopiero przerwa wynosząca ponad 60 dni spowoduje, że pracownik wejdzie w nowy okres zasiłkowy.

Jeżeli więc pracownikowi okres zasiłkowy w wymiarze 182 dni upłynie w grudniu 2021, wróci do pracy i po przerwie, w styczniu 2022 zachoruje ponownie, to za sprawą nowych przepisów nie nabędzie już prawa do żadnego świadczenia chorobowego. Niezależnie od przyczyny tej kolejnej niezdolności (ta sama choroba lub inna) zostanie ona zaliczona do poprzedniego okresu zasiłkowego – a ten został już spożytkowany. Następny okres zasiłkowy otworzyłby się, gdyby pracownik ponownie zachorował po przerwie wynoszącej co najmniej 61 dni.

Świadczenie rehabilitacyjne

Na razie jednak nie wiadomo, czy pracownik faktycznie wyzdrowieje wraz z upływem bieżącego okresu zasiłkowego. Jeśli będzie nadal niezdolny do pracy, może się starać o świadczenie rehabilitacyjne.

Nie później niż 60 dni przed zakończeniem okresu zasiłkowego wystawiający zaświadczenie lekarskie przeprowadza badanie i ocenia, czy stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia zgłoszenie wniosku o ustalenie prawa do:

• świadczenia rehabilitacyjnego,
• renty z tytułu niezdolności do pracy.

Wystawiający zaświadczenie lekarskie powinien poinformować ubezpieczonego o terminie takiego badania. Stosownie do wyników oceny stanu zdrowia lekarz wystawia zaświadczenie o stanie zdrowia, dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego, informując ubezpieczonego o potrzebie niezwłocznego zgłoszenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego lub prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (§ 9 rozporządzenia MPiPS z 10.11.2015 w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim, DzU poz. 2013).

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy. Przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 mies. O okolicznościach uprawniających lub nie do świadczenia orzeka lekarz orzecznik ZUS (art. 18 ustawy zasiłkowej).

Jest więc prawdopodobne, że pracownik będzie dalej chorował i uzyska prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, które przyznaje się od następnego dnia po upływie 182 dni okresu zasiłkowego.

Urlop wypoczynkowy po chorobie

Jeśli natomiast chodzi o kwestię udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego po długotrwałej chorobie, to oczywiście nie będzie to możliwe w przypadku przyznania mu świadczenia rehabilitacyjnego. Pracownik nie może bowiem rozpocząć urlopu w ustalonym terminie, z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu:

• czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
• odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
• powołania na ćwiczenia wojskowe lub na przeszkolenie wojskowe albo stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, na czas do 3 mies.,
• urlopu macierzyńskiego.

Pracodawca jest wówczas obowiązany przesunąć urlop na późniejszy termin. Części urlopu niewykorzystanego z ww. powodów pracodawca jest obowiązany udzielić w późniejszym terminie (art. 165 i art. 166 Kp).

Natomiast jeśli pracownik zakończy leczenie w grudniu i będzie chciał bezpośrednio po chorobie skorzystać z urlopu wypoczynkowego, to w zasadzie pracodawca powinien go najpierw skierować na badania kontrolne, zgodnie z art. 229 § 2 Kp, choć w tym względzie zdania są podzielone, czy mimo niepodejmowania pracy takie badania są konieczne. Dla pracodawcy bezpieczniej będzie jednak się upewnić, że pracownik nie jest już chory. Mógłby to potwierdzić nawet lekarz pracownika, na zwykłym druku.