Jak stosować kryteria „zerowego PIT” dla osób do 26. roku życia

Ulga nazywana „zerowym PIT” (art. 21 ust. 1 pkt 148 updof) obejmuje przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy i umowy zlecenia uzyskane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia i do kwoty 85 528 zł (w 2019 wyjątkowo 35 636,67 zł). Jeśli chodzi o umowę zlecenia, to zwolnieniu podlegają przychody z racji wykonywania usług na podstawie takiej umowy otrzymane wyłącznie od:

• osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
• właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,
• przedsiębiorstwa w spadku
  z wyjątkiem przychodów z umów zawartych w ramach prowadzonej przez wykonawcę pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z kontraktów menedżerskich, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem lub innych o podobnym charakterze (art. 13 pkt 8 updof).

Nie ma znaczenia, kiedy umowa o pracę czy zlecenia zostały zawarte, ani okres, za jaki przychód przysługuje. „Zerowy PIT” dotyczy wskazanych przychodów wypłaconych bądź postawionych do dyspozycji zainteresowanego od 1.08.2019.

Jeśli przedsiębiorca angażuje młodego zleceniobiorcę np. od 1.01.2019, wypłacając mu wynagrodzenie 2000 zł regularnie co miesiąc do 10. dnia kolejnego miesiąca, to od wypłaconej mu na początku sierpnia 2019 należności za lipiec mógł już nie potrącać zaliczki na PIT.

Wyłączenia przy obliczaniu limitu zwolnienia

Ustalając, czy nie przekroczono kwoty przychodów objętych ww. zwolnieniem, nie uwzględnia się przychodów:

• z umów o dzieło, zleceń zawartych w ramach własnej działalności gospodarczej, czy między „zwykłymi” osobami fizycznymi, z kontraktu menedżerskiego, praktyk absolwenckich bądź ze staży,
• co do których nastąpiło zaniechanie poboru PIT na podstawie Op,
• podlegających zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu (np. z drobnych zleceń do 200 zł czy uzyskiwanych w Polsce przez nierezydentów z umowy zlecenia),
• przychodów z pracy i ze zlecenia zawartego z firmą, zwolnionych od PIT.

Do najczęstszych zwolnień podatkowych (określonych w art. 21 ust. 1 updof) stosowanych przez pracodawców należą:

• wartość ubioru służbowego (umundurowania), jeżeli jego używanie należy do obowiązków pracownika, lub ekwiwalentu pieniężnego za ten ubiór (pkt 10),
• świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów bhp, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie (pkt 11a),
• wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, gdy pracodawca – mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów bhp – nie ma możliwości ich wydania pracownikom (pkt 11b),
• ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność (pkt 13),
• wartość świadczenia otrzymanego przez pracownika z tytułu organizowanego przez pracodawcę dowozu pracowników autobusem w rozumieniu art. 2 pkt 41 Prawa o ruchu drogowym (pkt 14a),
• diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika oraz osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w rozporządzeniu o podróżach służbowych (pkt 16),
• zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:

• – z funduszu socjalnego, zfśs, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,
• – z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku kwoty 6000 zł (pkt 26),

• wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zfśs, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych – łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi (pkt 67).

Uwaga: do wynagrodzenia pracownika otrzymującego przychody z pracy objęte „zerowym PIT” nie ma zastosowania zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 20 updof – do wysokości 30% diety z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu za granicą. Dotyczy ono osób przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy.

W 2019 na wniosek, od 2020 z automatu

Korzyści z „zerowego PIT” za 2019 zatrudnieni odczują dopiero w rozliczeniu rocznym za ten rok, chyba że zdecydują się korzystać z ulgi na bieżąco, podczas obliczania zaliczek na PIT w ostatnich 5 mies. 2019 i złożą płatnikowi pisemne oświadczenie, że uzyskane od niego w tym okresie przychody będą w całości objęte zwolnieniem podatkowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof (przykładowe oświadczenie zamieszczamy poniżej).

Pracodawca, który je otrzyma, ma obowiązek zaprzestać poboru zaliczek najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu jego zgłoszenia. Jeśli to możliwe, ulgę może zastosować jeszcze w miesiącu, w którym pismo do niego dotarło. W wyniku oświadczenia pracodawca nie nalicza i nie odprowadza podatku do:

• dnia ukończenia przez podatnika 26. roku życia,
• końca miesiąca, w którym jego przychody podlegające „zerowemu PIT” przekroczą limit 35 636,67 zł.

Od 2020 płatnik stosuje zwolnienie na bieżąco, z automatu. Nie odprowadza zaliczek PIT od zwolnionych przychodów wypłacanych bądź stawianych do dyspozycji młodym pracownikom lub zleceniobiorcom od 1.01.2020. Ulgę stosuje do:

• dnia ukończenia przez podatnika 26. roku życia,
• chwili, gdy przychody podatnika objęte „zerowym PIT” przekroczą limit kwotowy 85 528 zł.

Zatrudniony ma jednak prawo zgłosić płatnikowi pisemny wniosek o pobór zaliczek bez stosowania zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. Wnioski takie złożą zapewne osoby, które mają różne źródła zarobkowe, np. umowę o pracę i zlecenie albo 2 umowy o pracę – po to, aby w rozliczeniu rocznym nie czekała ich spora dopłata podatku dochodowego.

Płatnik, który otrzyma wniosek, będzie musiał go uwzględnić najpóźniej od kolejnego miesiąca przypadającego po miesiącu jego złożenia, ale jeśli to możliwe – zaliczki ma prawo odprowadzać już od miesiąca, w którym wniosek wpłynie.

przykład

przykład

Zero podatku, ale składki trzeba naliczać

Przychody z pracy i ze zlecenia, objęte „zerowym PIT”, podlegają ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu na ogólnych zasadach. Składek społecznych pobranych i odprowadzonych od wskazanych przychodów zwolnionych nie można jednak odliczyć w późniejszych okresach od przychodów opodatkowanych (art. 26 ust. 1 pkt 2 updof).

Z kolei składki zdrowotnej (7,75% podstawy wymiaru) odprowadzonej od przychodów zwolnionych nie można w późniejszych okresach odjąć od zaliczek na PIT, pobranych od przychodów opodatkowanych (art. 27b ust. 1 pkt 1 updof).

Od przychodów objętych „zerowym PIT” co do zasady odprowadza się do ZUS składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru (art. 83 ust. 3 pkt 1 w zw. z art. 79 i art. 81 ustawy zdrowotnej). Jednak składkę tę wolno zmniejszyć do wysokości hipotetycznej zaliczki, jaką płatnik pobrałby od tych przychodów, gdyby nie podlegały zwolnieniu (nowy ust. 2a art. 83 ustawy zdrowotnej).

W konsekwencji, jeśli pracownik/zleceniobiorca korzystający z „zerowego PIT” podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, to wynagrodzenie netto otrzymuje się po odjęciu od przychodu łącznej kwoty składek społecznych oraz zdrowotnej (9%), zmniejszonej ew. do poziomu hipotetycznej zaliczki. Gdy z danego źródła zarobkowego zleceniobiorca jest objęty wyłącznie ubezpieczeniem zdrowotnym, przychód pomniejszy się tylko o składkę zdrowotną (9%), zredukowaną ew. do wysokości hipotetycznej zaliczki.

Największymi beneficjentami nowej ulgi są zleceniobiorcy będący uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami do ukończenia 26. roku życia, bo ponadto nie podlegają oni ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu na podstawie art. 6 ust. 4 usus.

Uwaga: w odróżnieniu o ulgi składkowej ulga „zerowy PIT” należy się uprawnionym osobom bez względu na to, czy się uczą bądź studiują.

Stosowanie ulgi „zerowy PIT” – przykłady (w zł)

Skutki przekroczenia granicy wiekowej

Zatrudnieni korzystają z „zerowego PIT” do ukończenia 26. roku życia. Decyduje wiek podatnika w momencie uzyskania przychodu, a nie w chwili zawarcia umowy czy wykonywania pracy. Wiek ustala się z uwzględnieniem pełnej daty urodzenia, a nie wyłącznie miesiąca lub roku urodzenia. Oznacza to, że zarówno w okresie od 1.08.2019 do 31.12.2019, jak i od 2020 przekroczenie granicy wiekowej w trakcie miesiąca skutkuje tym, że od następnego dnia płatnik musi już pobierać zaliczkę na PIT.

Przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia (art. 112 Kc). Osoba urodzona 15.09.

1994 kończy zatem 26 lat 14.09.2020 o godz. 00. Zakładając, że pracownik kończy 26. rok życia np. 17.09.2019 (18.09.2019 to dzień jego urodzin), przychody wypłacone mu 17.09.2019 są wolne od PIT, a wypłacone 18.09.2019 – już opodatkowane.

Skutki przekroczenia limitu kwotowego

Płatnik, który otrzymał oświadczenie o stosowaniu „zerowego PIT” w trakcie 2019, nie pobiera zaliczek na PIT od zwolnionych przychodów do końca miesiąca, w którym przekroczą one limit kwotowy 35 636,67 zł i oczywiście najpóźniej do dnia ukończenia przez zatrudnionego 26. roku życia.

Od 2020 z kolei nie będzie odprowadzać zaliczek od zwolnionych przychodów automatycznie (bez oświadczenia) do chwili przekroczenia przez nie limitu kwotowego 85 528 zł bądź do dnia ukończenia przez podatnika 26. roku życia. Przekroczenie limitu kwotowego w trakcie któregokolwiek miesiąca 2020 spowoduje więc natychmiastowy pobór podatku (od nadwyżki) od momentu przekroczenia.

Nadwyżka ponad limity

Przychody przekraczające limit kwotowy zwolnienia bądź uzyskane po ukończeniu 26. roku życia podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych według skali podatkowej oraz – oczywiście – oskładkowaniu. Stosuje się kwotę wolną od podatku (do 8000 zł) oraz preferencyjne zasady obliczania podatku dochodowego przewidziane dla małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci. Stosuje się do nich także koszty ze stosunku pracy lub zlecenia, ale wysokość tych kosztów nie może przekroczyć kwoty przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu.

Ponadto suma łącznych kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1–3 updof (tzw. koszty autorskie 50%), oraz przychodów objętych „zerowym PIT” nie może przekroczyć kwoty 85 528 zł w roku kalendarzowym.