Fundusz socjalny – świadczenia wolne od PIT

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 67 updof wolna od PIT jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zfśs, rzeczowych świadczeń oraz świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków funduszu łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 1000 zł. Jednak na mocy art. 52l updof limit ww. zwolnienia od 2020 do końca roku podatkowego następującego po roku, w którym zostanie odwołany stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, wynosi 2000 zł.

W 2021 nadal obowiązuje więc ten wyższy limit. Zwolnienie od PIT obejmuje zarówno świadczenia rzeczowe, jak i pieniężne, o ile są przyznawane zgodnie z przepisami ustawy o zfśs oraz postanowieniami regulaminu funduszu.

W ramach limitu pracodawcy mogą przyznawać pracownikom różne świadczenia. Zaliczają się do nich najczęściej: dopłaty do wypoczynku pracownika, finansowa pomoc materialna wypłacana w okresie zwiększonych wydatków świątecznych, karnety wstępu do obiektów sportowych (karty MultiSport, MyBenefit), paczki dla dzieci pracowników.

Karty MultiSport

Zwolnieniem nie są objęte bony, talony lub inne znaki podlagające wymianie na towary czy usługi. W pojęciu „inne znaki” uprawniające do wymiany na usługi nie mieszczą się karty MultiSport. Umożliwiają one korzystanie z obiektów sportowo-rekreacyjnych takich jak: basen, lodowisko, ścianka wspinaczkowa, korty do squasha, sauna, siłownia, grota solna, a także udział w zajęciach typu aqua aerobic, joga, sztuki walki, taniec, fitness w wybranych ośrodkach na terenie kraju.

Mogą być finansowane ze środków zfśs i korzystać ze zwolnienia od PIT, co potwierdza interpretacja KIS z 24.01.2020 (0114-KDIP3-1.4011.556.2019.1.LS). Czytamy w niej, że kart MultiSport nie można uznawać za znak uprawniający do wymiany na towary lub usługi. Stanowią one pewnego rodzaju abonament – tzn. nie uprawniają posiadacza do ich wymiany na usługę lub towar, lecz umożliwiają skorzystanie ze ściśle oznaczonego świadczenia. W związku z tym dofinansowanie przez pracodawcę ze środków zfśs do zakupu świadczeń sportowo-rekreacyjnych gdy pracownik otrzymuje dokument uprawniający do skorzystania z nich, tj. kartę MultiSport, podlega zwolnieniu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 67 updof.

Wyjazdy integracyjne

Ze środków zfśs mogą być finansowane także wyjazdy czy wycieczki integracyjne. Udział pracownika w wycieczce, której koszt został w całości lub w części pokryty ze środków zfśs, nie powoduje powstania u niego przychodu, a tym samym obowiązku naliczenia PIT. Potwierdzają to liczne interpretacje KIS, m.in. pismo z 18.06.2020 (0112-KDIL2-1.4011.290.2020.2.AMN), w którym uznano, że jeśli wyjazd ma charakter integracyjny, tj. ma na celu zwiększenie motywacji do pracy oraz wzmocnienie więzi pomiędzy pracownikami, to po stronie pracowników nie powstaje przychód do opodatkowania.

Zapomogi losowe

Zwolnienie od PIT zapomóg finansowanych ze środków zfśs reguluje art. 21 ust. 1 pkt 26 updof. Wynika z niego, że nie każda zapomoga sfinansowana z zfśs jest automatycznie zwolniona od podatku. Nie nalicza się go, tylko gdy zapomoga została wypłacona w przypadku:

• indywidualnych zdarzeń losowych,
• klęsk żywiołowych,
• długotrwałej choroby lub śmierci.

Zapomoga finansowana z zfśs jest zwolniona od PIT niezależnie od jej wysokości. Natomiast sfinansowana z innego źródła podlega zwolnieniu do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 10 000 zł (na mocy art. 52l updof limit ten podwyższono w związku z pandemią COVID-19 z kwoty 6000 zł i będzie on obowiązywać w tej wysokości do końca roku podatkowego, w którym zostanie odwołany stan epidemii).

Updof nie definiuje pojęć „zdarzenie losowe” czy „zapomoga”. Powołując się na językowe znaczenie wyrazów, przez „indywidualne zdarzenie losowe” należy rozumieć wszelkie nagłe, niespodziewane, pojedyncze zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności jak np. kradzieże, włamania, zniszczenie domu lub mieszkania spowodowane zalaniem wodą lub pożarem, nieszczęśliwe wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu, śmierć. Natomiast „zapomoga” to jednorazowe świadczenie pieniężne mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z ważnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej.

Przykładowo w piśmie z 20.02.2019 (0115-KDIT2-2.4011.11.2019.1.ENB) KIS potwierdziła, że za indywidualne zdarzenie losowe można uznać kontuzję kolana oraz łękotki, jakiej doznał syn pracownicy. Zapomoga z zfśs wypłacona w związku z tym zdarzeniem korzysta zatem ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 updof.

Wypoczynek dzieci

W pełnym zakresie, tzn. niezależnie od wysokości przyznanego świadczenia, zwolnione od PIT są dopłaty z zfśs do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do 18 lat.

Ze zwolnienia można skorzystać, gdy dziecko wypoczywało na wczasach, koloniach, obozie czy na zimowisku zorganizowanych przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, przy czym w przypadku wczasów zwolnieniem objęte są także dofinansowania do wypoczynku dziecka obejmującego sam koszt noclegów i wyżywienia, bez zapewnienia programu wypoczynku czy sprawowania opieki nad dzieckiem, zorganizowanego przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie organizacji wypoczynku i turystyki. Potwierdza to interpretacja KIS z 27.02.2020 (0113-KDIPT2-2.4011.658.2019.2.BO), w której wskazano, że zwolnienie od PIT przewidziane dla dopłat do wypoczynku dzieci i młodzieży do 18 lat można stosować również w przypadku:

• wczasów rodzinnych w ośrodku wczasowym udokumentowanych fakturą imienną obejmującą pobyt i wyżywienie,
• pobytu dziecka z rodzicami w domkach kempingowych należących do gminy, udokumentowanego fakturą wystawioną przez gminę za noclegi, wyżywienie,
• udziału dziecka w wycieczce zorganizowanej przez biuro podróży udokumentowanego fakturą wystawioną przez podmiot pośredniczący w organizacji wycieczki,
• pobytu dziecka z rodzicami w pensjonacie agroturystycznym udokumentowanego fakturą wystawioną przez ten podmiot za noclegi i wyżywienie.

Zwolnieniem od PIT objęte są także dopłaty pracodawcy z innych niż zfśs źródeł do wypoczynku (oraz przejazdów z nim związanych) dzieci i młodzieży do 18 lat – z limitem podniesionym z powodu pandemii COVID-19 z 2000 do 3000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. b updof). Wyższy limit obowiązuje do końca roku podatkowego następującego po roku, w którym zostanie odwołany stan epidemii.

Byli pracownicy – emeryci i renciści

Do świadczeń sfinansowanych z zfśs przyznanych byłym pracownikom (emerytom i rencistom) należy stosować zwolnienie od PIT przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 38 updof obejmujące świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 3000 zł (limit ten nie uległ zmianie w związku z pandemią).

Zwolnieniem objęte są wszelkie świadczenia, jakie otrzymuje emeryt czy rencista od byłego zakładu pracy – rzeczowe, pieniężne, nieodpłatne czy częściowo odpłatne. Ważne jest, aby w świetle definicji wynikających z innych ustaw podatnik miał już status emeryta czy rencisty.

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie emerytalnej emeryt to osoba mająca ustalone prawo do emerytury, natomiast rencista to osoba mająca ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy lub do renty rodzinnej. W konsekwencji osoby, które otrzymują świadczenia z zfśs, ale nie mają statusu emeryta czy rencisty, nie są zwolnione od podatku.

Przykładowo w interpretacji KIS z 13.07.2020 (0113-KDWPT.4011.55.2020.1.PPK) stwierdzono, że były pracownik oświaty, który pobiera świadczenie kompensacyjne, nie jest ani emerytem, ani rencistą, gdyż wypłacane świadczenie nie jest wcześniejszą emeryturą dla nauczyciela. Skoro zatem nie został spełniony warunek otrzymania świadczenia przez emeryta lub rencistę, nie ma podstaw do zastosowania zwolnienia od PIT na mocy art. 21 ust. 1 pkt 38 updof.