Firma zapłaci VAT z „pustej” faktury wystawionej przez pełnomocnika

Tak wynika z wyroku NSA z 30.09.2020 (I FSK 1904/17). Spór dotyczył art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, w myśl którego w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Skarżąca nie kwestionowała, że przepis ten wprowadza szczególny obowiązek zapłaty podatku, pomimo braku powstania po stronie wystawcy faktury obowiązku podatkowego z tytułu czynności opodatkowanej. Istotą sporu było natomiast, kto jest obowiązany do zapłaty – podmiot, którego dane w fakturze zostały ujęte w pozycji sprzedawcy, czy też ten, kto faktycznie (fizycznie) fakturę wystawił i wprowadził ją do obrotu prawnego (przekazał „nabywcy”, umożliwiając skorzystanie na jej podstawie z prawa do odliczenia podatku naliczonego).

Skarżąca przywołała pogląd wyrażony w wyroku NSA z 27.06.2017 (I FSK 1459/15), w myśl którego nie jest wystawcą faktury zobowiązanym do zapłaty podatku na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT podmiot, którego danymi bezprawnie posłużono się w treści faktury, tylko podmiot, pod który bezprawnie „podszył się” inny podmiot. Dotyczy to również sytuacji, gdy bezprawnie wykorzystano dane podmiotu będącego podatnikiem VAT.

NSA w pełni zgodził się z tym stanowiskiem. Stwierdził jednak, że nie mogło ono mieć zastosowania w rozpatrywanej sprawie. Skarżąca prowadziła bowiem jednoosobową działalność gospodarczą, powierzając całość spraw z nią związanych ustanowionemu przez siebie pełnomocnikowi. Wynikało to wprost z jej oświadczeń składanych w toku postępowania przed organami podatkowymi. Twierdziła, że jest wyłącznie założycielką firmy Z i nie ma szczegółowej wiedzy co do działalności firmy, w której imieniu działał pełnomocnik. Działanie to obejmowało również występowanie w charakterze pełnomocnika procesowego w postępowaniu podatkowym.

Nie można zatem uznać, że dane skarżącej, jako podatnika wystawiającego faktury, zostały w treści tych faktur ujęte w sposób bezprawny, będący efektem „podszycia się” pod nią przez osobę trzecią – orzekł sąd.