Dywidenda rzeczowa – opodatkowanie VAT

Zależy to od tego, czy spółka odliczyła VAT przy nabyciu tej nieruchomości.

Zwykle zysk jest wypłacany wspólnikom w formie pieniężnej. Jednak w świetle Ksh dopuszcza się także jego wypłatę w naturze, np. w postaci rzeczy oznaczonych co do gatunku (tzw. dywidenda rzeczowa), o ile umowa/statut spółki na to pozwala. W opisanym przypadku chodzi o bliżej niesprecyzowaną nieruchomość (może to być np. grunt zabudowany, niezabudowany, lokal i związany z nim grunt lub prawo wieczystego użytkowania), która stanowi towar w rozumieniu ustawy o VAT.

Wypłata w naturze zysku wspólnikowi spółki z o.o. nie jest podlegającą VAT na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT odpłatną dostawą towarów na jego rzecz – nie mamy tu bowiem do czynienia z ekwiwalentnością świadczenia. Wspólnik nie jest zobowiązany do żadnego świadczenia na rzecz spółki w zamian za uzyskanie dywidendy.

Jak potwierdził NSA w wyroku z 7.12.2016 (I FSK 1728/16), dochodzi tu do nieodpłatnego przekazania towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu czynnością zrównaną z odpłatną dostawą towarów jest także m.in. przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele osobiste wspólników, udziałowców, akcjonariuszy – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów bądź ich części składowych.

Aby doszło do uznania nieodpłatnego przekazania towarów za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów (podlegającą VAT), muszą być zatem łącznie spełnione poniższe warunki:

• dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik VAT,
• przekazywane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
• przy ich nabyciu/wytworzeniu lub przy nabyciu/wytworzeniu ich części składowych podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT.

Jeżeli choćby jeden z warunków nie zostanie spełniony, np. przy nabyciu nieruchomości spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT (np. została zakupiona od osób fizycznych, bez VAT), to jej przekazanie wspólnikowi w ramach wypłaty dywidendy nie będzie podlegać VAT, co potwierdza interpretacja KIS z 5.11.2020 (0112-KDIL1-1.4012.393.2020.2.AR).

Gdyby jednak spółka odliczyła VAT przy nabyciu nieruchomości, to powinna opodatkować jej nieodpłatne wydanie wspólnikowi w ramach dywidendy według właściwej dla tej czynności stawki VAT. Należy przy tym pamiętać, że nieodpłatne przekazanie nieruchomości jako czynność zrównana z odpłatną dostawą towarów może także korzystać ze zwolnień od VAT przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 9, 10, i 10a ustawy o VAT. Spółka na mocy art. 91 ust. 5 ustawy o VAT może być wówczas zobligowana do korekty części VAT odliczonego przy nabyciu nieruchomości – jeśli nie minął jeszcze tzw. okres korekty (zob. np. interpretacja KIS z 14.10.2019, 0111-KDIB3-2.4012.452.2019.2.MD).