Dopłata socjalna na wypoczynek opłacony bonem turystycznym

Bon turystyczny to forma wsparcia polskich rodzin i branży turystycznej w dobie pandemii COVID-19. Jest przyznawany na dziecko, osobom uprawnionym do świadczenia wychowawczego lub dodatku wychowawczego „Rodzina 500+”. Bonem można zapłacić za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne, realizowane w Polsce do 31.03.2022 przez przedsiębiorców turystycznych oraz organizacje pożytku publicznego wpisane na listę prowadzoną przez Polską Organizację Turystyczną. Na jedno dziecko przysługuje pojedynczy bon turystyczny o wartości 500 zł, a jeśli jest niepełnosprawne – dodatkowo w wysokości 500 zł.

Bon jest dostępny na profilu informacyjnym PUE ZUS osoby uprawnionej, która może go aktywować w dowolnej chwili, np. kilka dni przed wyjazdem dziecka na wakacje. Aby z niego skorzystać, trzeba podać specjalny numer (tzw. kod obsługi płatności, również widoczny na profilu PUE ZUS), a następnie przesłany SMS jednorazowy kod potwierdzający płatność za pomocą bonu. Bonem można płacić wielokrotnie aż do wykorzystania puli 500 zł (art. 1 oraz art. 4–7 ustawy z 15.07.2020 o Polskim Bonie Turystycznym, DzU z 2021 poz. 839).

Zgodnie z art. 47 tej ustawy wartość bonu jest wolna od egzekucji i nie podlega wliczeniu do dochodu uprawniającego do wszelkich świadczeń i dodatków przysługujących na podstawie odrębnych przepisów. Na mocy zaś art. 52zd updof jest wolna od PIT.

Pracodawca prowadzący zfśs przyznaje (zwykle za pośrednictwem komisji socjalnej) indywidualne usługi i dopłaty z tego źródła na podstawie weryfikacji sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej zainteresowanego (czyli kryteriów socjalnych). Osoba uprawniona udostępnia – w swoim oświadczeniu – dane niezbędne do ustalenia prawa do pomocy socjalnej oraz określenia jej poziomu, a pracodawca ma prawo żądać ich udokumentowania w celu potwierdzenia, np. dodatkowymi zaświadczeniami (art. 8 ust. 1–1a ustawy o zfśs).

Wyróżnia się kilka rodzajów kryteriów socjalnych, ale najpopularniejsze to zakwalifikowanie do konkretnego przedziału dochodowego na podstawie średniego dochodu rodziny z określonego okresu; w danym przedziale przysługuje konkretna wysokość pomocy z funduszu.

W regulaminach zfśs firmy często przewidują dopłaty do zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży do 18 lat, ponieważ są one objęte korzystnym zwolnieniem podatkowym. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 78 i art. 52l updof wolne od podatku dochodowego są dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, a także przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do 18 lat, pokryte:

• z funduszu socjalnego, zfśs oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,
• z innych źródeł (np. ze środków obrotowych pracodawcy) – do 2000 zł na osobę w roku kalendarzowym, a począwszy od 2020 do końca roku kalendarzowego, w który zostanie zniesiony stan epidemii wprowadzony z powodu COVID-19 – do 3000 zł w każdym roku kalendarzowym na osobę.

Przy przyznawaniu tej formy wsparcia z zfśs decyduje kryterium dochodowe, a pomocniczo – wiek dziecka. Takie dofinansowanie zwykle należy się na dziecko do 18. roku życia, a niekiedy pracodawcy obniżają tę granicę wiekową (np. do 4 lat), kierując się stanem budżetu zfśs.

Biorąc pod uwagę priorytetową rolę kryterium dochodowego przy wydatkowaniu środków socjalnych, w regulaminie zfśs należy dokładnie określić, jakie świadczenia wlicza się do dochodu rodziny, a jakie nie. Można przy tym bazować na definicji dochodu określonej w updof. Zwykle regulaminy do dochodów rodziny kwalifikują świadczenia podlegające opodatkowaniu (a więc z wyłączeniem dochodów zwolnionych z PIT na mocy art. 21 ust. 1 updof), świadczenia wychowawcze 500+ i alimenty na dzieci.

Dochód ten nie może natomiast obejmować wartości zrealizowanego przez rodzica bonu turystycznego (co wprost wynika z art. 47 ustawy o Polskim Bonie Turystycznym). Uważam, że w konsekwencji dopłata na zorganizowany wypoczynek dziecka w opisanej sytuacji należy się maksymalnie w kwocie 1300 zł. Nie może pokrywać wartości bonu turystycznego. Jeśli więc średni dochód rodziny osoby uprawnionej mieści się w II przedziale dochodowym, to dofinansowanie wyniesie 975 zł (1300 zł × 75%).