Dopłata do leków z NFZ – jak księgować

Dopłaty do leków są bezpośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami z ich sprzedaży, dlatego dla celów bilansowych kwotę należnej refundacji zalicza się do przychodów w miesiącu sprzedaży refundowanych leków (a nie w miesiącu otrzymania dopłaty).

Przychód ze sprzedaży leków obejmuje zarówno kwotę rzeczywiście zapłaconą przez klienta (wynikającą z raportu kasy rejestrującej), jak i kwotę dopłaty należną z NFZ. Są one łącznie ewidencjonowane na koncie „Przychody ze sprzedaży towarów”. Jednocześnie, dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów, w miesiącu, w którym nastąpiła sprzedaż leków, w koszty zarachowuje się całą wartość nabycia sprzedanych leków (refundowanych i nierefundowanych):

Wn konto „Koszt własny sprzedanych towarów”,

Ma konto „Towary”.

W nieco inny sposób ustala się przychód dla celów podatku dochodowego. Powstaje on 2-etapowo, w dacie:

• wydania leków – w części dotyczącej sprzedaży netto (bez VAT) opłaconej przez klienta,
• otrzymania dopłaty – w części dotyczącej refundacji

(zob. interpretacja IS w Katowicach z 26.10.2012 r., IBPBI/1/415-1282/12/BK).

Dlatego w ewidencji analitycznej warto podzielić konta dotyczące przychodów ze sprzedaży na „Przychody ze sprzedaży podlegające opodatkowaniu – bieżące” i „Przychody ze sprzedaży niepodlegające opodatkowaniu – przyszłe”. Ewidencja księgowa przychodu będzie wówczas następująca:

a) przychód ze sprzedaży netto w części opłaconej przez klienta (płatność gotówką):

Wn „Kasa”,

Ma „Przychody ze sprzedaży podlegające opodatkowaniu – bieżące”,

b) przychód ze sprzedaży netto w części refundowanej:

Wn „Pozostałe rozrachunki” (NFZ),

Ma „Przychody ze sprzedaży niepodlegające opodatkowaniu – przyszłe”.

Następnie, z chwilą otrzymania refundacji, przeksięgowuje się kwotę dopłaty netto (bez VAT) na właściwe konto przychodów:

Wn „Przychody ze sprzedaży niepodlegające opodatkowaniu – przyszłe”,

Ma „Przychody ze sprzedaży podlegające opodatkowaniu – bieżące”.

Obowiązek podatkowy w VAT powstaje 2-etapowo, w momencie:

• wydania towaru – w części otrzymanej od klientów zapłaty (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT),
• otrzymania całości lub części refundacji – w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 5 pkt 2 i ust. 6 ustawy o VAT).

Taki sposób rozliczenia transakcji potwierdzają także organy podatkowe (np. IS w Katowicach w interpretacji z 22.10.2010 r., IBPP1/443-693/10/ES).

Dlatego w ewidencji analitycznej prowadzonej do konta „Rozrachunki publicznoprawne – VAT należny” warto wyodrębnić dwa konta: „VAT należny do rozliczenia w bieżącym okresie” oraz „VAT należny do rozliczenia w przyszłym okresie”. Pozwoli to na prawidłowe przyporządkowanie VAT należnego do właściwych okresów. W momencie otrzymania refundacji VAT należny przenosi się z konta „VAT należny do rozliczenia w przyszłym okresie” na konto „VAT należny do rozliczenia w bieżącym okresie”.

Należy pamiętać, że otrzymana kwota dopłaty jest kwotą brutto, a podatek należny od tej dopłaty określa się metodą „w stu”: kwota brutto × 8 : 108 (w przypadku towarów opodatkowanych stawką 23% będzie to: kwota brutto × 23 : 123). Wynika to z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, który określa podstawę opodatkowania. Jest nią ogólnie wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.