Agnieszka Stachniak
przewodnicząca Komitetu Standardów Rachunkowości, zastępca dyrektora Departamentu Efektywności Wydatków Publicznych i Rachunkowości w Ministerstwie Finansów
W służbie rachunkowości
Grudzień 2023 r. to czas, w którym środowisko związane z rachunkowością w Polsce obchodzi jubileusz 100. urodzin naszego nestora, nauczyciela rzeszy księgowych, człowieka będącego dla wielu inspiracją, przyjaciela naszego i polskiej rachunkowości – dr. Zdzisława Fedaka.
Jest to święto nie tylko Szanownego Jubilata, lecz także wszystkich tych, którzy korzystają z owoców Jego pracy, oraz tych, którzy mieli zaszczyt i przyjemność zetknąć się z Nim na polu zawodowym i pozazawodowym.
Dr Zdzisław Fedak współtworzył podwaliny wielu instytucji związanych z rachunkowością w Polsce, w tym zespołu w Ministerstwie Finansów zajmującego się regulacjami prawnymi w zakresie rachunkowości i rewizji finansowej. Od 1952 r. pełnił funkcję wicedyrektora Departamentu Księgowości, a w 1981 r. zaczął nim kierować. Był dyrektorem utworzonego w 1988 r. Departamentu Księgowości i Informatyki. W 1989 r. odszedł z Ministerstwa Finansów na emeryturę, ale tylko pozornie, gdyż od tego czasu stał się niezwykle aktywny na innych forach. Chciałabym podkreślić, że mimo zmian organizacyjnych w departamencie, które zachodziły na przestrzeni lat, oraz różnych szyldów, pod którymi działał zespół ds. rachunkowości, jako jego obecni pracownicy mamy poczucie przynależności do zespołu zapoczątkowanego m.in. przez dr. Zdzisława Fedaka i czujemy się spadkobiercami Jego dziedzictwa oraz innych naszych godnych poprzedników.
Dr Zdzisław Fedak był obecny przy tworzeniu kolejnych przepisów z zakresu rachunkowości, w tym ustawy o rachunkowości z 1994 r., jako redaktor naczelny miesięcznika „Rachunkowość”, a następnie również jako członek Komitetu Standardów Rachunkowości. Śmiem twierdzić, że żadna większa nowelizacja ustawy o rachunkowości nie umknęła uwadze dr. Fedaka i w każdym większym projekcie miał swój wkład.
Ogromna wiedza teoretyczna i praktyczna Jubilata wzbogaciła także treść niejednego krajowego standardu rachunkowości. Dr Zdzisław Fedak był członkiem Komitetu Standardów Rachunkowości od początku jego istnienia, tj. od listopada 2001 r., aż do maja 2023 r., kiedy to zdecydował się odejść na „komitetową emeryturę”. Przez cały ten czas wspierał jego prace swoją wiedzą i doświadczeniem jako jeden z najbardziej aktywnych członków tego organu.
Nie tylko szeroka wiedza Jubilata, lecz także niezwykłe umiejętności myślenia strategicznego i widzenia w szerszym kontekście każdego problemu przyczyniły się do usprawnienia działania Komitetu. Dr Zdzisław Fedak z jednej strony zgłaszał cenne uwagi, znakomicie podsumowywał każdą dyskusję, a z drugiej upominał się o prawa księgowych i przypominał o konieczności uwzględnienia w dyskutowanych rozwiązaniach nie tylko poprawności merytorycznej, nowoczesności wyrażonej podążaniem za rozwiązaniami międzynarodowymi, lecz także obciążenia księgowych pracą. W dyskusjach jawił się niejednokrotnie jako obrońca księgowych i orędownik zbliżenia prawa podatkowego i rachunkowości. Emerytura Pana Doktora jest niezwykle zasłużona, ale dobrze jest mieć świadomość, że w kwestiach strategicznych i trudnych nadal możemy liczyć na radę naszego nestora i na zawsze honorowego członka Komitetu.
Dr Zdzisław Fedak odegrał też bardzo ważną rolę w tworzeniu innych instytucji w obszarze rachunkowości, choćby Stowarzyszenia Księgowych w Polsce czy Krajowej Izby Biegłych Rewidentów. Pozostawię jednak przywilej dziękowania Jubilatowi za te zasługi innym, którzy również będą chcieli wyrazić uznanie dla Jego wieloletniej pracy.
W imieniu własnym i współpracowników składam najlepsze życzenia Szacownemu Jubilatowi oraz podziękowania za to, że jest i trwa na stanowisku, że możemy czerpać inspirację z ogromnego doświadczenia i wiedzy, którymi zawsze chętnie się dzieli.
Franciszek Wala
biegły rewident, prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce w latach 2014–2019
Diament Stowarzyszenia
Niełatwo jest wypowiadać się o tak wyjątkowej postaci, jak Szanowny Jubilat dr Zdzisław Fedak. Jakich używać określeń, aby nie był to ogólny tekst okolicznościowy, tylko wyraziście i bez patosu wskazujący wielkie dokonania Jubilata? Będzie to zatem jedynie zarys wybranych z pamięci faktów z długoletnich kontaktów i współpracy z Doktorem podczas mojej pracy zawodowej i działalności społecznej.
W środowisku osób związanych z rachunkowością dr Zdzisław Fedak jest osobą najpowszechniej znaną – poprzez swoją twórczość oraz publiczną działalność w sferze naukowej, zawodowej i społecznej. W SKwP jest bardzo szanowany, cieszy się wielkim uznaniem i sympatią tysięcy członków. Wynika to z dokonań, jakie przez dziesiątki lat były Jego dziełem, a wielkim pożytkiem dla osób wykonujących zawód księgowego, w tym członków Stowarzyszenia. Z naszą zawodową organizacją Jubilat jest związany od czasu jej reaktywowania w 1957 r. (po 8 latach, podczas których obowiązywał administracyjny zakaz prowadzenia działalności przez Stowarzyszenie). Wchodził w skład 75-osobowej grupy założycieli Oddziału Okręgowego w Warszawie, w którym był członkiem zarządu w latach 1965–1969. W późniejszym okresie nie aspirował do udziału w organach władz okręgowych i naczelnych SKwP. Nie dochodziłem przyczyn takiej postawy, lecz rozumiałem to jako dokonanie wyboru co do najbardziej racjonalnego spożytkowania – dla rachunkowości i zawodu księgowego, a zatem i Stowarzyszenia – kapitału intelektualnego i wolnego czasu. Można sądzić, iż uznał, że różne funkcje we władzach mogą pełnić inne osoby, zaś przedsięwzięcia, które chciał podejmować, mógł zrealizować tylko osobiście.
Jednym z ważnych obszarów działalności Jubilata było uczestniczenie w wydawaniu pisma dla księgowych. Już w 1951 r. został członkiem komitetu redakcyjnego „Biuletynu Biura Organizacji Rachunkowości”, przekształconego w 1952 r. w czasopismo „Rachunkowość”, którego był redaktorem naczelnym przez ponad 30 lat – od 1981 r. Należy przy tym wskazać, że czasopismo to jest organem SKwP. Bogate i różnorodne publikacje dr. Zdzisława Fedaka (artykuły, komentarze, objaśnienia) oraz wykłady na konferencjach i szkoleniach zawsze były cenne dla osób zajmujących się rachunkowością, gdyż dotyczyły aktualnej problematyki oraz były wsparte ogromną wiedzą i wyjątkową umiejętnością jej przekazywania. Każde spotkanie z Nim wzbudzało uznanie i sympatię słuchaczy, gdyż cechowało się jasnym wywodem, nawet gdy dotyczyło spraw złożonych, i często było okraszone dawką humoru sytuacyjnego. Wielki wkład Jubilata w szkolenie i doskonalenie zawodowe kadr księgowych jest godny odrębnego podkreślenia, bowiem osoby korzystające z wykładów i publikacji zyskiwały wyjątkową wartość – wysokiej jakości wiedzę.
W obszarze działalności społecznej w SKwP dr Zdzisław Fedak przyjął członkostwo w Radzie Naukowej, w której przez wiele lat pełnił funkcję wiceprzewodniczącego. Jako reprezentant Stowarzyszenia był członkiem Komitetu Standardów Rachunkowości przy Ministrze Finansów, nieprzerwanie od czasu powołania tego organu (w 2001 r.) aż do 2023 r.
Przez dziesiątki lat aktywności na wielu polach działania dr Zdzisław Fedak przychodzi z pomocą księgowym, rozumiejąc ich potrzeby, a także wątpliwości w stosowaniu przepisów, zwłaszcza w przypadku istnienia luk między ich treścią a sytuacjami występującymi w praktyce. Szczególnie cenne było Jego wsparcie w okresie transformacji gospodarki w latach 90. XX w. oraz w czasie poprzedzającym akcesję naszego kraju do Unii Europejskiej, kiedy wprowadzano liczne zmiany w rachunkowości, dostosowujące regulacje do wymogów unijnych.
Jako cenioną formę pomocy można wskazać publikowanie w „Rachunkowości” konsultacji na temat aktualnych zagadnień księgowych. Treść konsultacji była opatrzona informacją o uzgodnieniu jej z Departamentem Rachunkowości w Ministerstwie Finansów, później nosiła tytuł „Naszym zdaniem”, jednak zawsze było to zdanie cenne i szanowane, wsparte autorytetem Jubilata. Mając świadomość tego, jak wiele trudności napotykają księgowi podczas sporządzania sprawozdań finansowych i jak wielkie istnieje ryzyko popełnienia uchybień w sytuacji zmieniających się permanentnie przepisów, zwłaszcza podatkowych, dr Zdzisław Fedak zainicjował i zorganizował wydawanie przez Wydawnictwo Rachunkowość corocznej publikacji Zamknięcie roku. Jest to kompendium wiedzy dotyczącej zagadnień związanych z roczną sprawozdawczością finansową. Szczególnie tę publikację można nazwać „pomocną dłonią” podaną księgowym.
W rozległej działalności Jubilata znaczące miejsce zajmuje udział w tworzeniu (przez ponad 30 lat) kadry dyplomowanych biegłych księgowych, a po transformacji ustrojowej – w tworzeniu i rozwijaniu zawodu biegłego rewidenta w naszym kraju. Aktywnie uczestniczył w Krajowej Radzie Biegłych Rewidentów (jako wiceprezes) oraz przewodniczył Komisji Standardów Rewizji Finansowej. Jest współautorem pierwszych standardów rewizji finansowej – regulacji i wzorców niezbędnych do należytego funkcjonowania tego zawodu – a także autorem pierwszych wydawnictw książkowych na temat rewizji finansowej w warunkach gospodarki rynkowej. W miesięczniku „Rachunkowość” utworzył specjalny dodatek „Audytor”, redagowany przy współpracy z Krajową Radą Biegłych Rewidentów.
Liczne inicjatywy Jubilata w obszarze działania zarówno SKwP, jak i Krajowej Izby Biegłych Rewidentów sprzyjały współpracy tych organizacji, zwłaszcza w zakresie doskonalenia zawodowego. Zawód biegłego rewidenta cieszy się prestiżem, lecz biegli w swojej pracy muszą rozwiązywać wiele problemów. Kiedy w gronie współpracowników poszukiwaliśmy rozwiązania nietypowego zagadnienia z rachunkowości, zwykliśmy stawiać pytanie: Czy na ten temat wypowiedział się „Książę Rachunkowości”? – mając oczywiście na myśli Szanownego Jubilata. Z perspektywy osoby przez dziesiątki lat związanej z rachunkowością i rewizją finansową oraz korzystającej z dobrodziejstwa tworzonego przez dr. Zdzisława Fedaka, uprawnione jest stwierdzenie o wielkim wobec Niego długu wdzięczności.
Doceniając olbrzymie zasługi dla SKwP, w 1995 r. Krajowy Zjazd Delegatów nadał dr. Zdzisławowi Fedakowi godność Członka Honorowego naszej organizacji, a w 2013 r. otrzymał od Zarządu Główne‑go złotą z diamentem odznakę „Zasłużony w rozwoju Stowarzyszenia Księgowych w Polsce”, przy czym była to odznaka z numerem pierwszym po jej ustanowieniu! Refleksyjnie można powiedzieć, że ten diamentowy element odznaki wyraża symbolicznie ocenę wieloletniej działalności i dokonań Jubilata na rzecz rozwoju rachunkowości i zawodu księgowego. Jego dzieło jest równocześnie diamentem dla Stowarzyszenia Księgowych w Polsce.
Aldona Kamela-Sowińska
prof. dr hab., członek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, nauczyciel akademicki
Co mogę powiedzieć o Redaktorze Zdzisławie Fedaku
Dziesięć lat temu pisałam o Doktorze Fedaku. I nic się nie zmieniło mimo upływu lat.
Żyjemy nadal w czasach powszechnego demontażu struktury sumienia, gdzie mętne frazesy, pojęciowe arabeski i półoficjalne stereotypy opanowały życie polityczne i powoli wchodzą do życia naukowego. Przecież widzimy proces użyźniania nieużytków umysłowych. O losach nauki decydują ludzie zbyt bogaci w słowa, a zbyt ubodzy w doświadczenie. Powszechnie uprawiane jest polityczne kłusownictwo, bez dbałości o spójność doktryny i naukową weryfikację. Ostatnim lekarstwem, narzędziem, nadzieją na poprawę jest nauka. Bo jak mówił Albert Einstein, nauka jest po prostu weryfikowanym zdrowym rozsądkiem, choć nie wystarczy wiedzieć, żeby być mądrym.
W dzisiejszym świecie przewrotność nazywają mądrością, cnotę głupotą, obłudę pobłażliwością, dobroć słabością, trzymanie się zasad uporem, a siłę prawem. Jesteśmy świadkami sądów wydawanych ryczałtem. Niewielu jest takich, którzy nigdy się temu nie poddali. Do nich należy dr Zdzisław Fedak. Nigdy się nie poddał modzie, popularnym, choć zwodniczym sądom, ocenom nietrafionym i rozwiązaniom wątpliwym. Stojąc na straży czasopisma „Rachunkowość”, czuwał, żebyśmy wszyscy, praktycy i ludzie ze środowisk uniwersyteckich, nie zboczyli z drogi i traktowali rachunkowość jako narzędzie biznesu, nie poddając się wymysłom polityków.
Redaktor Zdzisław Fedak zawsze traktował rachunkowość jako naukę z bogatą historią, zajmującą szczególne miejsce we współczesnym systemie nauk ekonomicznych oraz zarządzania. Rachunkowość, pełniąc ważną funkcję społeczno-gospodarczą, od najdawniejszych lat służy człowiekowi w procesie gospodarowania. Dziś nie można już sobie wyobrazić działalności gospodarczej bez odpowiednio zorganizowanej rachunkowości, wykorzystywanej do podejmowania decyzji zarządczych, tak w skali makro-, jak i mikroekonomicznej. Nauka ta przeszła w swoim rozwoju od prymityw‑nych urządzeń liczących i ewidencyjnych starożytnych Egipcjan, Greków czy Rzymian do współczesnych, wysoko zorganizowanych systemów informatycznych. Od podstawowych operacji liczenia i rejestrowania posiadanych i wykorzystywanych dóbr, a także przewidywanego zapotrzebowania na nie, do rozwiniętych – w dużym stopniu zharmonizowanych w skali międzynarodowej – systemów rachunkowości, stosowanych do celów kontroli, analizy i planowania procesów gospodarczych. I o takiej rachunkowości dr Zdzisław Fedak zawsze mówi miękko, ciepło. Mówi o trudnym zawodzie księgowego, sztuczkach księgowych, sztuczkach w rachunkowości, które potem uczenie nazywa polityką bilansową, o praktykach finansowych, które dziś są określane mianem inżynierii finansowej. O naszych zawodowych sprawach zawsze mówi z pasją, ale bez ekscytacji.
Do historii przeszło powiedzenie Redaktora Zdzisława Fedaka w odniesieniu do parametru wyceny, jakim jest wartość godziwa, z którą do dziś świat księgowych do końca sobie nie poradził. Na barki i intelekt księgowych oraz audytorów spadł obowiązek falsyfikacji nowych instrumentów pomiaru. Przyszło im być – księgowym i audytorom – jak to dowcipnie powiedział Redaktor Zdzisław Fedak – i myszą, i kotem.
W rozmowie dr Zdzisław Fedak zawsze się uśmiecha. Uśmiecha się ciepłym, uroczym, optymistycznym uśmiechem. O każdym człowieku można napisać wiele i na różne sposoby, ale o Redaktorze Zdzisławie Fedaku można napisać tylko dobrze, bo znamy Go jako dobrego człowieka.
Teresa Cebrowska
dr, biegły rewident, członek Komitetu Standardów Rachunkowości
O moim mistrzu i mentorze słów kilka
Moje uznanie, podziw i wielki szacunek dla dr. Zdzisława Fedaka mają wieloletnią historię. Zaczęło się dawno temu. W trakcie studiów we Wrocławiu miałam zajęcia z rachunkowości, które dla mnie, absolwentki liceum ogólnokształcącego, były absolutną czarną magią. Starając się rozumieć tę bardzo trudną, obcą mi materię i zdać egzamin, sięgałam do książek autorstwa profesorów uczelnianych (Ryszarda Stadtmüllera, Wiktora Malca czy Bolesława Siwonia), ale także innych autorów. I tak po raz pierwszy zetknęłam się z nazwiskiem Zdzisław Fedak – współautor (obok Stanisława Skrzywana) książki Rachunkowość w przedsiębiorstwie przemysłowym, o której autorzy w przedmowie jakże celnie napisali, że jest dedykowana przyszłym „użytkownikom”, a nie „producentom” danych rachunkowości. Ta książka do mnie przemówiła. Mam ją do dziś. Okładka, z czarnymi minirombami na białym tle, budzi wspomnienia, a książka jest tym cenniejsza, że po wielu latach, kiedy już dane było mi poznać bliżej jej Autora, są w niej miłe dla mnie słowa napisane Jego ręką. Bardzo za nie dziękuję.
Dwadzieścia lat później wpadły mi w ręce traktowane dziś (i słusznie) jak białe kruki nieduże książeczki autorstwa dr. Zdzisława Fedaka, poświęcone badaniu rocznych sprawozdań finansowych. To z nich uczyliśmy się nowego podejścia do audytu. Dziś powiedziałabym, że jest w nich wiedza z perspektywy lotu ptaka, przekazana „krótko i na temat”. Jak się opisaną tam ideę pozna, można sięgać po krajowe standardy badania i wszystko staje się jasne. To mistrzostwo, a generalia nie straciły na aktualności.
Los sprawił, że życie zawodowe związałam z wrocławską uczelnią i rachunkowością. To tam po raz pierwszy w wypełnionej po brzegi auli im. prof. W. Stysia słuchałam Pana Doktora zafascynowana Jego wiedzą, elokwencją, swobodą udzielania odpowiedzi na trudne pytania, cudownym darem wplatania różnorakich historyjek i żartów, umiejętnością utrzymania „w ryzach” ponad 300 osób na sali. I tak już było zawsze.
To mistrz w prowadzeniu debat, który mówi i pisze prosto i zrozumiale. Bawiąc się językiem, nie ucieka od trudnych tematów, dalekowzrocznie patrząc na problemy, nazywa je i szuka dróg rozwiązania. Potrafi przekonać do swoich racji, mając przy tym niewiarygodną zdolność odczytywania i syntetyzowania wypowiedzi innych osób. Czyni to w sposób wzbogacający dyskusję o nowe wątki. Jakże często byłam tego świadkiem na posiedzeniach Komitetu Standardów Rachunkowości czy posiedzeniach Zarządu Głównego SKwP, które Pan Doktor zaszczycał swoją obecnością jako członek honorowy SKwP.
Ogromna wiedza, erudycja, lekkość pisania i wielka pracowitość dr. Zdzisława Fedaka powodowały, że wielokrotnie w najbardziej naturalny sposób przyjmował rolę korektora pisanych przez inne osoby tekstów – czy to standardów rachunkowości, czy dokumentów Zarządu Głównego SKwP. Każdy tekst po poprawkach był zdecydowanie lepszy. I za to bezinteresowne wsparcie jestem Panu Doktorowi wdzięczna.
Z dr. Zdzisławem Fedakiem jako wymagającym, ale cudownym, wyrozumiałym i przyjaznym człowiekiem dane mi było zetknąć się wiele razy. Najmocniej to odczuwałam, gdy przesyłałam artykuły do „Rachunkowości”, pisane albo z własnej inicjatywy, albo na wyraźnie życzenie Pana Doktora – redaktora naczelnego. Zawsze drżało serce przed werdyktem: przyjmie czy nie. Jakaż była radość i duma, gdy nadchodziła odpowiedź pozytywna i choć w tekście dominował czerwony kolor, którym Redaktor Zdzisław Fedak proponował zmiany, to sposób, w jaki to czynił, rozmowy i sugestie powodowały, że dopingował i „uskrzydlał”. Właśnie dlatego, mając ogromne szczęście spotkania na swojej drodze Pana Doktora, mam śmiałość nazwania go nie tylko swoim mistrzem, ale też mentorem, który wskazał mi drogę nie tylko zawodową. Bardzo dziękuję.
Stanisław Hońko
dr hab., prof. Uniwersytetu Szczecińskiego, prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, członek Komitetu Standardów Rachunkowości
100 lat Redaktora Zdzisława Fedaka
Mój kontakt z Redaktorem Zdzisławem Fedakiem, jak zapewne wielu czytelników „Rachunkowości”, rozpoczął się od lektury książek i artykułów Jego autorstwa. Już podczas studiów w Politechnice Koszalińskiej, z inspiracji mojej promotor – dr Janiny Płóciennik-Napierałowej – zetknąłem się z tekstami, które Jubilat napisał lub zredagował. Gdy rozpocząłem pracę w Uniwersytecie Szczecińskim, prof. Kazimierz Sawicki wyjaśniał młodym naukowcom, kto jest kim w środowisku polskiej rachunkowości. Gdy mówił o Redaktorze Zdzisławie Fedaku, z którym przyjaźnił się przez dziesięciolecia, zawsze wypowiadał się ze szczerym podziwem, doceniając Jego wiedzę, znajomość języków, kunszt redaktorski oraz celny dowcip.
O trafności tych słów miałem okazję się przekonać w 2006 r., gdy poznałem Pana Redaktora. Było to podczas konferencji SKwP w Świnoujściu. Gdy dowiedziałem się, że będzie w tym wydarzeniu uczestniczył, bardzo się stresowałem, ponieważ miałem wówczas wygłosić referat. Nie pamiętam, czy to wystąpienie wywarło jakieś wrażenie na Panu Redaktorze. Pamiętam natomiast, że po pewnym czasie odezwał się do mnie z propozycją napisania artykułu do „Rachunkowości”. W ten sposób znalazłem się w gronie autorów, co otworzyło mi drogę do dalszych z Nim kontaktów.
Dr Zdzisław Fedak doskonale się orientuje, w jakich tematach specjalizują się polscy naukowcy. Co pewien czas telefonował do mnie z propozycją napisania tekstu na określony temat. Nie była to nigdy luźna propozycja. Podczas tych rozmów starałem się wszystko notować, ponieważ Pan Redaktor dokładnie wiedział, jaka powinna być struktura tekstu, jego cel oraz przesłanie. Żałuję, że nie zapisałem dowcipów, które niejako przy okazji opowiadał. Co ciekawe, nigdy nie zdarzyło się, aby kilkakrotnie opowiedział mi ten sam dowcip. Kolejny raz dzwonił zwykle po otrzymaniu tekstu. Zazwyczaj zaczynał od stwierdzenia, że tekst jest dobry, ale proponuje kilka zmian. Te „kilka zmian” czasem zupełnie zmieniało przesłaną wcześniej treść. Muszę przyznać, że zawsze były to zmiany na lepsze. Redaktorskie (często nawet autorskie) szlify sprawiały, że tekst zyskiwał pewne charakterystyczne cechy, które można określić jako „styl Redaktora Fedaka”. Artykuły stawały się bardziej uporządkowane, komunikatywne oraz przygotowane z dbałością o czytelnika. Ta dbałość ma dla dr. Zdzisława Fedaka znaczenie priorytetowe. Jest tak dlatego, że artykuły w „Rachunkowości” mają na celu wspieranie księgowych w rozwiązywaniu bieżących problemów oraz pobudzanie ich do zawodowego rozwoju, co czasem wymaga intelektualnego wysiłku. Relacja redaktor–autor dość szybko przerodziła się w relację mistrz–uczeń. Korzystam z tego doświadczenia, przygotowując każdy tekst.
Miałem również okazję obserwować Pana Redaktora podczas publicznych wystąpień, które były fenomenalne nie tylko ze względu na poziom merytoryczny, lecz także na formę oraz szacunek dla słuchaczy. Wiele sformułowań z tych wystąpień ma trwałe miejsce w mojej pamięci, co świadczy o dydaktycznym talencie Jubilata. Jego wypowiedzi zwykle nie były długie. Były jednak tak celne, przemyślane i ubarwione przykładami, że często przyćmiewały wcześniejsze wielogodzinne dyskusje.
Kolejnym obszarem mojej współpracy z dr. Zdzisławem Fedakiem był Komitet Standardów Rachunkowości. Podczas jego posiedzeń Pan Doktor był w swoim żywiole, często zabierał głos, wnosząc do projektów bezcenne uwagi merytoryczne i redakcyjne. W wielu trudnych sytuacjach można było liczyć na Jego mądrość i doświadczenie, a także na propozycje konkretnych rozwiązań. Wszystkie tematy były dla Niego interesujące, we wszystkich dostrzegał inspirację do artykułów w „Rachunkowości”.
O Jubilacie bardzo dużo już napisano. Jest legendą polskiej rachunkowości, mistrzem i mentorem dla wielu pokoleń. Przede wszystkim jest jednak Wielkim Człowiekiem, który dzięki talentowi i pracowitości osiągnął tak wiele dla polskiej rachunkowości.
Na zakończenie warto przytoczyć słowa znanego boksera Muhammada Alego: „Zwycięzcy są zrobieni z czegoś, co znajduje się w głębi nich samych – pragnienie, marzenie, wizja. Muszą mieć wytrzymałość do ostatniej minuty, muszą być trochę szybsi, muszą mieć umiejętności i wolę. Ale wola musi być mocniejsza niż umiejętności”. Te słowa doskonale pasują do Jubilata, którego wola i determinacja doprowadziły do zwycięstwa.
